Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1931, Blaðsíða 11

Náttúrufræðingurinn - 1931, Blaðsíða 11
um en þetta. SiSar hefir hann rannsakað hveri og laugar bæði í EyjafirSi, á Reykjanesskaga og Reykjum i Ölfusi, en eigi haft tíma til aS prófa heliummagn hveraloftsins, og eigi heldur haft nauSsynleg tæki til þess hér í Reykjavík. Nú viröist rík ástæða til þess, aS slíkar rannsóknir verSi hafnar a heitum uppsprettum hér á landi og fengin vissa um þaS, hve mik- iS sé af helium í þeim og hvort tiltækilegt muni vera aS vinna þaS meS hagnaSi. Samkvæmt rannsóknum Þorkels er radon aS finna í hveralofti flestra vatnshvera hér á landi. Eins og áSur er sagt geislar þaS frá alfageislum og myndar helium, eins og radium, en geislamagn þess varir skamma stund, tapast aS helmingi á tæpum fjórum sólar- hringum, í staS þess aS radium missir helming af geislamagni sínu á 1700 árum. RadoniS er loftteg- und, er fljótt hverfur úr hveravatn- inu. Úr því aS radoniS er myndaS af radium, sem hefir geislaS frá sér alfageislum og myndaS helium, mun margur spyrja hvort eigi muni vera radium hér í jörSú þar sem uppsprettur meS radoni koma frá. Telja má víst aS svo sé, en þar eS uppsprettuvatniS getur hafa seitlaS langa leiS í jörSunni áSur en þaS hefir náS upprás, er eigi frekar von til aS þaS sé á sjálf- um hverastöSvunum en annars- staSar. AS minsta kosti hefir ekki enn fundist radium í hveravatni hér á landi eSa í hveraleir, sem rannsakaSur hefir veriS. Erlendis hafa menn fundiS svo- lítinn vott af radium í algengum bergtegundum. Þær rannsóknir hafa leitt i ljós, aS miklu minna væri af radium í molabergi (sandi og leirsteini) heldur en i gosbergi, og aS meira sé af því i granit en basalti, en þó mest í liparíti og skyldum bergteg- undum, sem storknaS hafa ofan- jarSar. Eldgosin í nágrenni Heklu 1913. —o— Eldgos þessi voru siðustu eld- gosin sem orÖiÖ hafa á jarÖelda- svæö'i Heklu og einustu gosin þar á þessari öld. AÖfaranótt 25. aprils 1913 vökn- uðu menn í nágrannasveitum Heklu vic5 landskjálfta allsnarpa, er héldust öðru hvoru frá kl. 3 til 5 um nóttina. Landskjálftarnir gerÖu ekki tjón á húsum þar eystra. Þó varÖ þeirra vart alla leið til Reykja- vikur. Um kl. 6 um morguninn, þegar birta tók af degi, sást úr bygðum ferlegur svartur gosmökk- ur yfir fjöllunum austur af Heklu. Kl. 4 síðdegis byrjuðu einnig gos ilangt inni í óbygðum norðaustur af ’Heklu. Sáu menn þar marga gos- ,,'mekki í röð og töldu víst að þar

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.