Náttúrufræðingurinn - 1931, Blaðsíða 9

:náttúrufk.
55
komið úr ýmsum smágígum norðan við ána, á grasflöt, sem
hét Lambafit og Landmenn höfðu áður fyrir áningarstað í
lambarekstrum á vorin. Hér myndaðist einnig stöðuvatn ofan
við hraunið, en áin hefir nú gjörsamlega fyllt það með fram-
burði sínum. Síðan rennur hún yfir hraunið, sem hún hefir
sléttað og gert sæmilegt yfir-ferðar á þeim kafla; fossar svo
vestur af hraunbrúninni og rennur með hraunjaðrinum út í
vatnið. f gömlum sendnum hraunum vestur af Lambafit eru
fáeinir stórir, gamlir gígir. Þeir eru mjög af handahófi settir
á uppdráttinn. Aðrir tveir rauðir gígir, háir og fallegir, eru
rétt fyrir vestan syðri aðalgíginn frá 1913.
Sprungan, sem Lambafitargígirnir heyra til, heldur nú
áfram til suðvesturs og má auðveldlega fylgja henni, sem
grunnri og mjórri geil, þvert yfir stóra öldu eða fjall fyrir
sunnan Lambafit (Krókagilsalda). Fyrir sunnan ölduna tekur
við Nýjahraun. Sést sprungan glöggt eftir því norðanverðu, því
að hraunið er einmitt komið úr henni og á henni eru margir smá-
gígar og eldvörp, sem hraunið hefir runnið frá til beggja handa.
Gos þetta var árið 1878. Aðallega hefir hraunið komið upp á
tveim stöðum, sunnan í öldunni, sem fyr var getið um, og úr
allstórum gíg norður af Krakatindi. Á uppdrætti herforingjar.
er gígur þessi sýndur með hrauntröðum austur úr, en að réttu
lagi stefna þær beint á Krakatind (í suður). Þar er Krakatind-
ur kallaður ,,Rauðfossafjall“; en Rauðfossaf jöll heita há fjöll
í eustur frá Krakatindi og kortið nær ekki yfir þau. Nafnið
Krakatindur stendur aftur á móti á fjalli einu í landnorður frá
Heklu, sem að réttu lagi heitir Hestalda. Hún er hár og bratt-
ur kambur á Heklufjallgarðinum og ,,tindur“ og ,,alda“ er
hvorttveggja rangnefni. Þorvaldur Thoroddsen kallar Hest-
öldu einnig Krakatind í Die Gesch. d. isl. Vulkane (bls. 146),
en þó nefnir hann Krakatind sínu rétta nafni annars staðar í
sömu bók (bls. 171), en segir þó þar, að hæð hans sé 871 m.
y. s., en það er einmitt hæð Hestöldu. Hæð Rauðfossafjalla
segir hann (bls. 146) vera 1025 m., en það er hæð Krakatinds.
Rauðfossafjöll hafa víst aldrei verið mæld. en þau eru miklu
hærri en Krakatindur. Auðsjáanlega hefir Þorvaldur þessar
hæðartölur eftir uppdrætti herfr. Milli þessara tveggja aðal-
eldstöðva Nýjahrauns, gígsins norður af Krakatindi og gjár-
innar sunnan í öldunni, sem áður voru nefnd, er röð af minni
eldvörpum eftir endilangri sprungunni, og mynda þau hrygg,
sem hallar út af til suðausturs og norðvesturs. Nyrzt og aust-