Samvinnan - 01.05.1948, Blaðsíða 18

Nýja bátabryggjan og steinkörin ftaman við hana. Sildar- og beinamjölsverksmiðjan t. v., stœrsta
hraðfrystihús bœjarins t. h.
halda garðinum við og reita úr lion-
um arfann. Bærinn er eins og haf
af blómstrandi kartöflugrasi, sem
bylgjast fyrir blænum á milli húsarað-
anna í sumarblíðunni. En á kvöldin
sækja konur og börn kýrnar inn l.'yrir
bæinn til að mjalta Iteima í fjósi.
Þannig var það á Akranesi, og er að
nokkru leyti ennþá, þó borgarbragur-
inn hafi nokkuð breytt þessum lífs-
venjum.
Dugíegir sjómenn.
Á Akranesi er mikið um duglega og
harðgera sjómenn. Margir þeirra liafa
um áratugi sótt sjóinn af áliuga og
eljusemi, hvort senr fiskurinn hefur
verið seldur fyrir of fjár til styrjaldar-
Jrjóða eða upp í sveit í skiptum fyrir
kjöt og ull.
Erfið hafnarskilyrði hafa lengi háð
útveginum á Akranesi. Lambhúsa-
sundið, sem lengi var notað sem báta-
lega, er ekki góð höfn. Innsiglingin
er hættuleg og sundið hvergi nærri
öruggt. Því var horfið að því ráði, er
bátarnir stækkuðu og Jreim fjölgaði,
að færa bátaleguna austur fyrir Skag-
ann, á svokallaða Krossvík. En til Jjess
að Krossvíkin gæti orðið örugg hcifn,
Jrarf rnikil hafnarmánnvirki, sem byrj-
að var á fyrir allmörgum árum, en
fyrst nú eftir styrjöldina eru komin á
verulegan rekspöl. Nú er að myndast
á Akranesi rúmgóð og örugg höfn.
Eftir stríðið voru keypt fjögur stór
steinker í Bretlandi og Jrau flutt til
Akraness. Er ætlunin að lengja með
þeim bátabryggjuna og hafnargarð-
inn. Undanfarin tvö sumur hefir ver-
ið unnið að þessum, framkvæmdum,
og er nú búið að lengja hafnargarð-
inn, sem jafnframt er hafskipabryggja,
all verulega, þó að enn vanti mikið á
að höfnin verði öruggt bátalagi.
Það var ekki sjaldgæft á Akranesi,
að bátana rak á land í hvassviðrum,
J>ar sem þeir lágu úti á Krossvíkinni
og síðast í vetur rak J)ar á land vand-
aðasta og bezta bátinn þeirra Akurnes-
inga, vélbátinn Böðvar, sem stundum
var nefndur flaggskip bátaflotans við
Faxaflóa.
Auknar framfarir á öllum
sviðum.
Segja má, að nú séu á Akranesi
auknar framfarir á fíestum sviðum.
Hraðfrystihús hafa risið Jrar upp, sem
unnið geta úr verulegum hluta báta-
fisksins og gert hann að verðmætri út-
flutningsvöru. Vatnsveita var fyrir
nokkrum árum lögð úr Berjadalsá, en
áður höfðu Jrorpsbúar orðið að btia
við heilsuspillandi brunnavatn og úti-
kamra. í fyrrahaust var leitt til Akra-
ness rafmagn frá hinni nýju Anda-
kílsvirkjun. Rafmagnið frá henni
skapar nú nýja og aukna möguleika til
hverskonar iðnaðar á Akranesi, auk
Jress sem það eykur á Jrægindi fólksins.
Iðnaður hefur annars lengi verið all-
mikill á Akranesi. Þar er dráttarbraut
fyrir vélbáta og bátasmíðastöð, sem
byggt hefur marga stóra og vandaða
báta.
Stærri og fleiri bátar.
Það er svo á Akranesi, sem í flest-
um öðrum verstöðvum á landinu, að
litlu opnu bátarnir eru svo að segja
alveg horfnir úr sögunni, nema til
hrognkelsaveiði á vorin. í stað þeirra
eru nú komnir stórir og vandaðir bát-
ar, sem leggja á dýpri mið, Jregar fisk-
urinn gefst ekki nærri landi, og láta
sér ekki bregða við misjafna veðráttu.
Á Jressum nýju bátum er sjómönnum
einnig búin ankin þægindi og öryggi,
sem heldur ekki var vanjrörf á.
Á Akranesi eru gerðir út um tutt-
ugu stórir bátar a s. 1. vetri, flestir yfir
30 lestir, margir 40—60 lestir. Báta-
flotin er nú að mestu nýlegir og góðir
bátar, Jreir gömlu hafa verið seldir til
annarra verstöðva, þar sem styttra er
að sækja á miðin. Bátunum hefir nokk-
uð fjölgað síðustu árin en þó tiltölu-
lega minna en gera liefði mátt ráð fyr-
ir, vegna Jress að gömlu bátarnir hafa
verið seldir burt.
Á þjóðbraut milli Norður-
Suðurlands.
Akranes er nú orðið í Jrjóðbraut
milli Norður -og Suðurlands og Jdví
orðinn mikill ferðamannabær ,eink-
um á sumrin. Þeir, sem nú korna til
Akraness í fyrsta sinn, geta varla gert
sér grein fyrir þeirri öru þróun, sem
Jrar hefur orðið seinustu árin, meðan
bærinn var að hreytast úr litlu fiski-
þorpi í stóran útvegsbæ. Snráþorpa-
bragurinn er nú óðum að hverfa af
Akranesi og Akurnesingum. Strákarn-
ir eru hættir að elta ókunnuga menn
á götunni og kalla á eftir Jreim. Jafn-
vel vantar nú nokkuð á að allir Ak-
urnesingar þekki hvern annan með
nöfnum, og spjátrungarnir eru löngu
orðnir uppiskroppa með uppnefna-
forða sinn.
„Blessuð gúða, minnztu eltki rí það. Allt lék
i lyndi þangað til hann lcerði þetta sem þeir
halla leturgerð. Þrí liélt ógœfan innreið sina!“
18