Samvinnan - 01.11.1948, Síða 28

MÓÐIRIN OG BÖRNIN borða
aðalmáltíð sína um miðdegis-
leytið.og er aðalefni hennar venjulega
kjötkássa eða steikt hrossakjöt ásamt
með grænmeti, og lítið eitt af ávöxt-
um á eftir. Heimilisfaðirinn borðar
aðalmáltíð sína, þegar hann kemur
heim frá vinnu, og þar eð vinndagur-
inn er átta stundir, líða því átta stund-
ir á milli máltíða. Um klukkan sjö að
kveldi sezt fjölskyldan að léttum
kvöldverði og fær þá brauð, grænmet-
issúpu og kannske ofurlítinn ostbita,
ef buddan leyfir það. Iðulega er hvorki
um að ræða kjöt eða fisk síðustu viku
mánaðarins. Þetta kemur harðast við
Georges, því að hann er að vaxa, en
hjónin hafa lært að herða á mittisól-
inni, og yngri börnin tvö fá mjólkina
sína. Mjólk er ekki nægileg fyrir alla
svo að yfirvöldin hafa tekið upp
skömmtun á henni og gengur hún að
mestu leyti til ungbarna.
Eitt af því, sem póstmaðurinn á
einna erfiðast með að sætta sig við er
það, að hafa ekki lengur efni á að
kaupa sér vín með matnum. Frakkar
eru aldir upp við að neyta víns með
báðum aðalmáltíðum, og í gamla daga
fyrir stríðið gat jafnvel hinn aumasti
betlari keypt sér vínglas til þess að
hafa með brauðskorpunni sinni. En
fyrir fólk eins og Lefebvrehjónin er
vín orðið óhófsvara, sem þau hafa ekki
efni á að veita sér, því að jafnvel ódýr-
asta tegund kostar 50 franka flaskan.
Meðan heimilisfaðirinn var að tala
við mig, hafði húsmóðirin lokið við
að skrifa upp lista yfir daglegar neyzlu-
vörur.
„Þetta er það allra minnsta, sem eg
kemst af með, sjáið þér,“ segir hún.
„Hundrað franka fyrir mjólk, 48 fyrir
brauð, 150 fyrir ofurlítinn kjötbita
eða fisk, 150 fyrir grænmeti og um 50
franka fyrir ýmislegt smávegis eins og
t. d. gervikaffi og þess háttar. Þar á of-
an er brauðskammturinn ónógur, og
þegar eg er búinn með alla skömmtun-
armiðana, verð eg að kaupa brauð á
svörtum markaði fyrir nærri tvöfalt
verð.“
Með því að eyða 500 frönkum á dag
fyrir matvæli, verður sú útgjaldahlið
til jafnaðar 15.000 frankar á mánuði —
obbinn af öllum tekjum póstmanns-
ins. Þar að auki þarf svo að kaupa kol
og við til upphitunar, sem er jafnaðar-
28
lega um 3.500 fr. á mánuði, rafmagn
320 fr. og gas 300 fr. Húsaleigan er
ekki nema 235 frankar á mánuði, og
er hún svona lág, af því að þau búa
við fyrirstríðs leigukjör.
Fyrir þau fáu hundruð franka, sem
afgangs eru, þegar séð hefur verið fyr-
ir brýnustu nauðsynjum, geta þau
hjónin vitanlega ekki keypt mikið af
fatnaði eða fyllt í skörðin, þegar bús-
áhöld eða aðrir heimilismunir ganga
úr sér eða brotna. Þau hjónin hafa
ekki keypt sér nein föt síðan fyrir stríð,
að undanskildum einum slarkskóm,
sem Lefebvre fékk þegar hann kom
heim frá Þýzkalandi.
Fatabirgðir hans eru tvennar marg-
stagaðar, gráar flónelsbuxur, tvær
skyrtur, ein peysa og loks gærufóðruð
stórtreyja, sem er jólagjöf frá móður-
systur hans, sem á heima í sveitinni.
Annað en þetta á hann ekki af fötum.
Einkennishúfan hans, er landsstjórnin
hefur látið honum í té, sem eins konar
tákn hins dökkbláa einkennisbúnings,
sem ráðgert er að hann fái einhvern
tíma, er að sjálfsögðu þjóðareign.
Fatabirgðir húsmóðurinnar eru
álíka fjölskrúðugar, enda segir hún, að
ef tímarnir batni ekki, neyðist hún til
að taka niður gluggatjöldin og sauma
sér kjól úr þeim. Sem stendur á hún
einn átta ára gamlan svartan kjól, einn
ljósbláan slopp eða morgunkjól, tíu
ára gamla kápu, eina svarta skó finn-
anhúss gengur hún venjulega á flóka-
skóm) og gamlan, svartan hatt, en
daginn sem eg heimsótti hana, var
hatturinn í láni hjá konu, sem þurfti
að klæðast sorgarbúningi, en átti ekk-
ert viðeigandi höfuðfat. Þar við bætast
fáeinar flíkur nærfatnaðar og einn
hálsklútur úr silki, sem hún gætir eins
og sjáaldurs auga síns, og er þá allt
talið.
Frú Lefebvre brosir beisklega, þegar
ég spyr hana, hvað fjölskyldan geri sér
svo til skemmtunar. „Ég fer ekki út
fyrir húsdyr, nema til að kaupa það,
sem heimilið þarfnast,“ segir hún. „Á
kvöldin sitjum við heima. Maðurinn
minn er of þreyttur eftir erfiði dagsins
til þess að heimsækja kunningjana,
og við höfum heldur ekki efni á að
bjóða þeim hingað, svo það er best að
hafa það eins og það er. Á sunnudög-
um sitjum við heima allan daginn
hjá börnunum."
„Við sneiðum hjá freistingunum á
þennan hátt,“ skýtur póstnraðurinn
inn í. „Ja, það voru nú sunnudagar,
sem vert var um að tala, fyrir stríð-
ið. . . . Þá gengum við oft úti, brugð-
um okkur svo inn í veitingastofuna
hérna á horninu og fengum okkur
eitt lítið glas, fórum svo í bíó seinni
partinn, og ef veðrið var gott, geng-
um við okkur til skemmtunar í Bou-
logne-skóginum. Þá leið okkur vel,
höfðum alltaf vín með matnum og
nóg af hollum og góðum mat, og ef
okkur langaði til að eignast eitthvað
sérstakt, þá var ekki annað en að spara
saman fyrir því.... En það, sem er
þyngst af öllu, er að geta ekki gert
meira fyrir börnin okkar.“
Lefebvre er meira en í meðallagi
greindur maður. Hann hefir ekki eins
og margir félagar hans, snúið sér að
kommúnismanum, sem einskonar alls-
herjar hjálpræðis og læknisdóms fyr-
ir Frakkland. Eigi að síður gerir hann
sér þó fulla grein fyrir hinu alvarlega
ástandi í frönsku stjórnmálalífi, eins
og raunar flesdr Frakkar.
„Þeir Frakkar, sem fylgja Komm-
únistum að málum, gera það af þv,
að þeir gera sér ekki grein fyrir, hvert
sú stefna leiðir,“ segir hann. „Það,
sem við þörfnumst nú, er raunveru-
legur verkamannaflokkur, flokkur,
sem vill af heilum hug vinna að heill
hinna vinnandi stétta, flokkur, sem
hin vinnandi stétt getur borið traust
til. Sem stendur hafa engir, nema þeir
róttæku, trú á nokkrum stjórnmála-
flokki, ef þeirri einföldu ástæðu, að
enginn stjórnmálaflokkur reynir af al-
vöru að fylgja fram stefnumálum sín-
um, en það leiðir aftur af sér hina
mestu ringulreið, og hagur þjóðarinn-
ar fer stöðugt versnandi.“
Þegar ég spurði hann um, hvort
nokkur von væri til að slíkur flokkur
væri í uppsiglingu, yppti hann öxlum.
„Það er sennilega þjóðinni sjálfri að
kenna,“ svaraði hann. „Það er eins
og við getum ekki sameinast um neitt,
og afleiðingin verður svo þessi aragrúi
af smáflokkum, sem ekki hafa bol-
magn til að koma neinu til leiðar."
(Lauslega þýtt.)
FORSÍÐUMYND,
og myndir frd Siglufirði eftir
Guðna Þórðarson.