Stéttabaráttan - 23.05.1975, Blaðsíða 8

30 ár frá lokum
heimsstyrjaldarinnar
Voru það brjálæðislegar fyrirætlanir Hitlers og Mussólinis sem hrundu
heimsstyrjöldinni af stað - eða lágu aðrar orsakir að baki?
Þann 9. maí s.l. voru liðini 30 ár
síðan blóðherir nasismans gáfust
upp fyrir sameinaðri framsókn
sovéska rauða hersins úr austri og
bandamanna úr vestri. Þar með
lauk áfanga í þróunarsögu mann-
kynsins með stórsigri alþýðunnar og
kommúnismans en algerum ósigri
fasismans. í kjölfar heims-
styrjaldarinnar fylgdu uppreisnir og
byltingar um allaAustur-Evrópu,
úrvalsherina í Mansjúríu 2. september
1945. Þannig beið bandaríska heims-
valdastefnan fullkominn ósigur í
Vietnam, þrátt fyrir margfalda
hernaðarlega yfirburði og ótæmandi
endurnýjunarmátt. Vietnamska al-
þýðan sópaði bandarísku heimsvalda-
herjunum í sjóinn, þrátt fyrir að
þeir hefðu varpað helmingi meira
magni af sprengjum á Vietnam, en
samanlagt í allri síðari heims-
ijölmörg lönd þriðja heimsins heimtu styjöldinni. Orsökin var sú, að
þjóðfrelsi og hin þýðingarmikla
bylting f Kfna rak lokahnútinn á
glæsilega sigra sósíalismans. En
síðari heimsstyrjöldinni fylgdi ekki
friður. 'Svo lengi sem heimsvalda-
stefnan hefur ekki verið upprætt er
skipulagning alþýðunnar og mál-
staður hennar má sín meira en allur
vopnabúnaður afturhaldsins. Aðal-
atriðið f strfði er ekki vopnabúnaður
eða stórvirkar vfgvélar, heldur al-
þýðan. Hafi heimsvaldasinnar
friður óhugsandi í heiminum. Gagn- byrjað síðari heimsstyjöldina, lauk
byltingan-og kúgunarhernaður heims-
valdasinna í öllum heimshlutum
hefur haldist óslitinn allt til dagsins
í dag. Og heimurinn hefur þróast í
skugga nýrrar heimsstyrjaldar æ
alþýðan henni með sigri sfnum.
Hættan á heimsstvriöld vofir vfir f
dag.
Eftir síðari heimsstyrjöldina gerðu
sfðan, skugga sem verður æ myrkari.heimsvaldasinnar örvæntingarfulla
He1 msstvri öldin-barátta heimsvalda- tilraun til að brjóta herbúðir sðsfal-
——;------------------------------- ísmans a bak aftur í Koreustriðinu
—um heimsvfirráð. 1950. Þó að þessi árás hafi mis-
tekist, styrktist vfgstaða. heims-
valdastefnunnar árið 1956, ekki vegna
hernaðarlegra yfirburða heimsvalda-
sinna heldur vegna svika nútíma
endurskoðunarsinna í Kreml, vegna
Heimsstvrjöldin var ekki verknaður
brjálaðra einræðisherra eða mis-
skilinna snillinga, eins og borgara-
leg sögutúlkun lætur í veðri vaka.
Heimsstyrjöldin var framhald af
þeim pólitísku deilum og togstreitum valdaráns Krúsjeffs_-klíkunnar sem
sem einkennt höfðu allt tíinbilið frá
lokum fyrri heimsstyrjaldarinnar,
hún var raunverulega barátta heims-
valdaríkjanna um nýja uppskiptingu
heimsins f áhrifasvæði - barátta um
heimsyfirráð. Erjur heimsvalda-
ríkjanna, sem framan af birtust í
tollastríði, deilum um efnahags-
yfirráð f nýlendunum og diplðmat-
ískum þvingunaraðgerðum, snerust
upp í vopnuð átök um völdin f heim-
inum. Þetta er raunveruleg orsök
heimsstyrjaldarinnar. Bandarikin
og vesturveldin héldu framan af að
sér höndum, á meðan þýsku nasist-
arnir réðust gegn hinum sðsíalfsku
Ráðstjórnarríkjum. Aðstoð banda-
manna við Sovétríkin, sem Morgun-
blaðið gumar af, hðfst ekki fyrr en
sýnt var að nasistarnir myndu bfða
ósigur. Eftir hinn glæsilega sigur
rauða hersins við Stalíngrad í árs-
bjrjun 1943, snerist vfgstaðan
nasistunum í óhag og þá fyrst hófu
bandaríkjamenn vopnaframleiðslu
sfna fyrir alvöru og kó'stuðu sér út
f styrjöldina. Fyrir þeim vakti, að
koma í veg fyrir að Sovésku herirnir
tækju allt Þýskaland og tryggja
þannig, að sósfalísk bylting í Þýska-
landi fylgdi ekki f kjölfar ósigurs
nasismans. Ýmsir afturhaldsmenn
halda þvf fram að vopnasendingar
Bandaríkjanna til Sovétrikjanna hafi
þegar hóf ötula endurreisn kapítal-
ismans og breytti Sovétríkjunum í
sósíalhein^valdaríki, en alþýðulýð-
veldum Austur-Evrópu í nýlendur
Sovétríkjanna. Afturhvarf Sovét-
rikjanna til kapítalismans merkti að
nýr og voldugur ræningi birtist á al-
þjóðavettvangi, að nýr aðili hafði
blandað sér f baráttuna um heims-
yfirráðin. Bandaríkin höfðu eignast
skæðan keppinaut og gangur alþjóða-
mála hefur meir og meir einkennst
af samstarfi og samkeppni þessarra
tveggja risavelda. Annað veifið
semja þau um uppskipti herfangsins,
ráða örlögum heilla þjóða og heims-
álfa eftir hagsmunum sfnum, en
hitt veifið svíkjast þau aftan að
hvoru öðru og ógna hvort öðru með
hernaði. 'ÍJtþensla sovésku sðsfal-
heimsvaldasinnanna á N-Atlants-
hafi, Indlandsskaganum og fyrir
botni Miðjarðarhafs, krafa þeirra
um undirgefni Norðurlanda við hags-
muni sína - allt eru þetta beinar
ógnanir við heimsfriðinn. f dag
hefur myndast voldug samfylking
landanna í þriðja heiminum undir
forystu hins sósíalíska Kína, gegn
styrjaldarógnunum risaveldanna.
Það eru verkéfni fslenskra kommún-
ista að knýja íslensku ríkisstjórnina
til að draga sig út ur hernaðarbanda-
lögum risaveldanna og styðja sam-
ráðið úrslitum, styrjöldin hafi unnist fylkingu þriðja heimsins gegn styr-
vegna vopnabúnaðarins og heraflans
En þetta er alrangt. Vopnin eru að
vfsu nauðsynleg, en fylgi og skipu-
lagning alþýðunnar er afgerandi f
sérhverri styrjöld, einnig heims-
styrjöldum. Þannig gáfust japönsku
hernaðarfasistarnir t.d. ekki upp
þann 8. ágúst eftir að tveimur
kjarnorkusprengjum hafði verið
varpað á Nagasaki og Hiroshima.
Uppgj öfin kom ekki fyrr ern sovéski
rauði herinn hafði gersigrað japönsku
jaldarhættunni. Eftir 30 ára heims-
valdafrið eru blikur á lofti, sem
benda til þess að mannkyninu verði
einu sinni enn att út á vígvellina í
þágu heimsvaldagróðans og aftur-
haldsins. Þess vegna skulum við
minnast 30 ára afmælis heimsvalda-
friðarins með þvf að herða árvekni
okkar og baráttu gegn styrjaldar-
ógnunum risaveldanna tveggja -
Bandaríkjanna og Sovétríkjanna.
-/KG.
Nýtt stríd f yrir botni
Midjarhafsins?
Strfðsbrölt ísraelsmanna vitnar um væntanlegt strfð í Mið-austurlöndum.
Þróun mála fyrir botni Miðjarðarhafs bendir til þess að strfð geti á ný brot-
ist út áður en langt um líður. Hvernig er staðan í dag hjá deiluaðilum, og
hvernig er hugsanlegt að stríðið fari? Þessari grein er ætlað að varpa
ljósi á, hvernig málin standa.
Ráðstefna helstu leiðtoga arabaríkjanna
sem haldin var í Marokkó nýlega, sam-
þykkti að láta þeim arabalöndum sem
eru í framlínunni f baráttunni gegn
fsrael - Sýrlandl og Egyptalandi, í
té 2 billjónir dollara til vopnakaupa og
hernaðaruppbyggingar. Frelsissam-
tök Palestínuaraba PLO, fengu 50
milljónir dollara frá arabalöndunum
til nota í baráttunni gegn zíonismanum.
Jasser Arafat sagði við ráðstefnugesti:
"Dagurinn f dag markar tfmamót f
sögu Palestínu og þjóða araba. . . Við
munum halda baráttunni áfram þar
til við hittumst í Jerúsalem, brosandi
eins og í dag."
Það sem helst ékiptir máli í strfðs-
undirbúningi béggja hliða, er spurn-
ingin um tfmann. Arabalöndin tala
um að heyja "þreytustrfð," þar sem
yfirburðir arabalandanna hvað snertir
mannafla, birgðir og olíu nýtur sín til
fulls. En bardagaaðferð Israel er
eins konar leifturstríð, þar sem hasgt
væri að eyðileggja framlínu Sýrlands
og Egyptalands áður en langtímayfir-
burðir arabalandanna fá að njóta sín.
I yfirlýsingu sem utanríkisráðherra
Israels, Jfgal Allon gaf í New York
sagði hann að ísrael ætlaði sér að á-
kveða hvers konar stríð yrði háð.
"Við látum ekki þreyta okkur" sagði
hann, og bætti við að Israel myndi
samstundis gera árás, þar sem öllum
hernaðarkrafti yrði beitt, reyndu ar-
abaríkin að ógna landinu. Leiðtogar
Israels hafa opinberlega sagt, að í
næsta stríði yrðu það Israelsmenn
sem fyrstir yrðu til árása.
Höfuðverkur ísraelska hersins er
skortur á mannafla. Ibúafjöldi Isra-
els er 3,2 milljónir, sem er lftið
samanborið við 36 milljón fbúa Egypta.
lands og 6,6 milljón fbúa Sýrlands.
Hingað til hafa ísraelsmenn treyst á
tiltölulega lítið mannfall hjá sér,
samanborið við fallna og særða hjá
aröbunum, en Októberstrfðið kenndi
fsraelsmönnum það, að sá tími þegar
hermenn þeirra slátruðu óþjálfuðum
hermönnum araba samkvæmt áætlun,
var liðinn. Goðsögnin sem ísraels-
menn höfðu búið til um algera hernað-
arlega yfirburði sína og meðfætt hug-
leysi araba hrundi, því baráttuhugur
og hreysti arabanna stóð ekkert að
baki ísraelsmönpum.
Birgðir
Varðandi aðflutninga birgða og vista
til hersins, á Israel við mikil vanda-
mál að strfða. Októberstríðið 1973
einkenndist af miklum og örum birgða-
flutningum til beggja aðila frá stðr-
veldunum tveim. En pólitísk þróun í
Portúgal og Grikklandi hefur vakið
nýjar spurningar varðandi birgðaað-
flutninga til Israel frá Bandaríkjunum.
Við loftbrúna frá Bandaríkjunum til
Israel gegndu Asór-eyjarnar mjög
mikilvægu hlutverki, Þar fengu flutn-
ingavélar bandaríkjamanna aðstöðu til
að millilenda og taka eldsneyti, en sé
sú aðstaða ekki fyrfr hendi er ekki
mögulegt fyrir flutningavélarnar að
bera nema hálfan farm sökum aukinn-
ar fluglengdar, Rfkisstjórn Portú-
gals, sem ræður eyjunum, er í dag
að endurskoða afstöðu Portúgals til
að leyfa bandaríkjamönnum nokkur af-
not af eyjunum. Ennfremur hefur
Portúgal í hyggju að ganga f Efnahags-
bandalag Evrópu. Öll aðildarlönd
Efnahagsbandalagsins meinuðu Banda-
ríkjunum aðgang að landssvæðum sín-
um við tilraunir þeirra til að flytja
birgðir til ísraels. Það er sennilegt
að EBE-löndin krefjist þess að Portú-
gal fari að þeirra fordæmi. Meðan
ekki hefur fengist niðurstaða í þessum
spurningum er ekki tryggt að við
birgðaflutninga til Israels megi
treysta á aðstöðu á Asór-eyjunum.
Líka hefur sambúð Portugal og USA
versnað til muna eftir valdaránstil-
raun Spinóla og afturhaldsafla herá-
ins. Sem kunnugt er ráku portúgalir
sendiherra USA úr landi, sökum þess
að þeir töidirhann hafa verið viðrið-
inn valdaránstilraunina. Þessi atriði
gera það að verkum að mjög er óljóst
hvort USA fái nokkra fyrirgreiðslu
hjá portúgölskum stjórnvöldum.
Meðan á Októberstriðinu stóð, gerðu
einræðisherrarnir í Grikklandi allt
sem í þeirra valdi stóð til að aðstoða
Bandaríkin við aðflutninga til Israels.
Þeir leyfðu skipum úr sjötta flotanum
að fá aðstöðu innan grískrar hafnsögu
við Suda Bay við Krft. Um borð í
þessum skipum voru þrautþjálfaðir
hermenn úr landgönguliði flotans
(Green Berets) sem voru reiðubúnir
að ganga á land og taka þátt í stríðinu
væru líkur á hernaðarósigri Israels.
Pólitísk þróun í Grikklandi hefur leitt
til þess að herforingjunum hefur verið
steypt, og bíða þeir nú dóms fyrir
landráð, Samkvæmt fréttum frá Grikk.
landi, voru það deildir úr sjötta flot-
anum sem hvað eftir annað kom í veg
fyrir að hægt væri að senda liðsauka
og vistir til kýpur-grikkja, meðan
barist var þar. Bandarískar sprengju-
flugvélar hótuðu hvað eftir annað að
sökkva grískum skipum á leið til Kýp-
ur, ef þeim yrði ekki snúið við. Und-
ir þessum kringumstæðum er mjög ó-
sennilegt að stjórnvöld Grikklands
leyfi bandaríkjamönnum nokkur afnot
af grfsku yfirráðasvæði. Það þykir
renna stoðum undir þetta, að grikkir
hafa hótað að slíta öllu hernaðarsam-
starfi við Bandaríkin og draga sig út
úr Nató.
Sökum aukins kulda í samskiptum
Bandaríkjanna og Grikklands og aukn-
um höftum á hernaðarumsvifum á
grísku landi, hafa bandaríkjamenn
reynt eftir fremstu getu að fá aukna
fyrirgreiðslu fyrir flota sinn á Italíu.
En á Italfu er mikil andstaða gegn því
að Bandaríkin blandi landinu inn f
hernaðarbrölt sitt fyrir botni Miðjarð-
arhafs. Samkvæmt bandarfska tíma-
ritinu Buisness Week, hefur ítalska
stjórnin meinað sjötta flotanum að-
stöðu til eldsneytistöku á Italíu. Her-
málaráðuneyti Bandaríkjanna, Penta-
gon, hefur þurft að senda olíu til
sjötta flotans allt frá austurströnd
Bandaríkjanna. Það er búist við að
ítalska stjórnin muni fylgja þessari
stefnu í framtíðinni.
/
Olúiaðflutningar til ísrael
Enn veikari hlekkur í strfðsvél ísra-
els er öflun olíu. Mikilvæg ákvörðun
ráðgtefnu æðstu manna arabaríkjanna
var greiðsla á 150 milljón dollara til
Suður-Jemen fyrir afnot til 99 ára á
Perim-eyju við mynni Rauða hafsins.
Egyptaland, Saudi-Arabía og Abu-
Dhabi vinna f dag að því að víggirða
eyjuna og koma flotasveitum fyrirþar.
Tilgangurinn með því er greinilega
sá, að klippa á olíusendingar til Isra-
els frá Iran. Mikill hluti olíu Israels
kemur frá Iran, en hluti frá hertekn-
um olfulindum í Sinai-eyðimörkinni.
Olfuskipin frá Iran sigla frá Persaflóa
kringum Arabíuskagann til ísraelsku
hafnarborgarinnar Eilat, sem er við
Rauða hafið.
Með því að koma upp herstöð á Per-
im-eyju, ógna arabar öllum olíuað-
flutningum til ísraels.
Spurningin er þvf sú, hvort ísrael
geti unnið stutt stríð, áður en sú
þunga pressa sem arabar hafá, fær
tækifæri til að njóta sín til fulls.
ísraelsmenn miða allt við að svo
fari, og aðferð þeirra við endurher-
væðinguna bendir mjög ákveðið á,
hvernig þeir ætli sér að fara að þvf.
Þannig hafa þeir lagt mikið kapp á
að eignast elektrónutæki til að trufla
mið eldflaugakerfis arabanna. Það
kostaði fsraelsmenn mikið að þeir
skyldu ekki hafa fullnægjandi rafeinda-
tæki til að eiga við þessar eldflaugar
- á aðeins þremur dögum eyddu arab-
ar 80-100 flugvélum ísraelsmanna,
25% alls herflugflota ísraels, ásamt
mörgum þjálfuðum flugáhöfnum.
1 dag er ekki vitað hvort egyptar hafa
fengið ný rafeindatæki til að halda for-
skoti sínu í þeim efnum. 1 tilraunum
sínum til að viðhalda óbreyttu ástandi
fyrir botni Miðjarðarhafs hafa Sovét-
menn neitað að láta araba fá nýjustu
vopn þessarar tegundar, en aðeins
látið þá fá varahluti f gömlu vopnin.
Takist ísraelsmönnum að eyða mætti
eldflaugakerfisins með rafeindatrufl-
unum á miðunarkerfinu, mun flugher
araba fá sína eldskírn í návfgi. 1
stríðinu 1967 eyddu ísraelsmenn
flugafla egypta með leifturárásum á
flugvelli og flugskýli, flugvélar egypta
komust aldrei f loftið. 1 dag eru her-
flugvélar Egypta geymdar í víggirtum
skýlum, sem geta staðið af sér allar
sprengjuárásir. Flugmenn egypta
stóðu sig vel f þeim fáu loftárásum
sem þeir lentu f í síðasta stríði, en
önnur atriði viðkomandi lofthernaði,
svo sem hæfni stjórnenda á jörðu
niðri, og hæfni þeirra sem sjá um að
hlaða byssur og setja á vélarnar elds-
neyti með hraði er enn óþekkt.
Israelsmenn hafa nú þegar stækkað
mjög skriðdrekaflota sinn, á meðan
arabar hafa enn ekki náð þeirri tölu
skriðdreka sem þeir höfðu fyrir stríð-
ið. Israelsmenn hafa lagt mikla á-
herslu á að vígbúa vel með skriðdrek-
um og skriðdrekabyssum hertekinn
Sinai-skagann, sem er mjög vel fall-
inn fyrir skriðdrekahernað. Þetta
hefur leitt til getsaka um, hvort ísra-
elsmenn hyggist verða fyrstir til í
næsta strfði.
Kjarnorkustrfð ?
Utanríkisráðherra Israels, Allon, hef-
ur hótað því, að ísraelsmenn muni ef
til strfðs kemur "beita samstundis í
árás öllum hinum nýja hernaðarmætti
sínum." Þetta getur ekki skoðast
öðruvísi en sem ógnun um að ráð-
ast gegn aröbum með kjarnorkuvopn-
um. Slíkt, ásamt beinni og óbeinni
þátttöku bandaríkjamanna í stríðs-
rekstri ísraelsmanna, eykur mjög
hættuna á því að stórveldunum tveim-
ur lendi saman fyrir botni Miðjarðar-
hafs, og verði um það að ræða, er
ekki að spyrja að því hvort notuð
verði kjarnorkuvopn. Eins og málin
standa í dag eru miklar lfkur á að stór
veldin blandi sér beint inn í hernaðar-
átökin. Kissinger hefur nú hætt öllum
samningaumleitunum og er það ills
viti. Slíkt gæti verið forboði banda-
rfskrar árásar gegn aröbum. Og
bandaríkj amenn kunna til verka með
slík stríð, og lærimeistarinn er "frið-
ardúfan" Kissinger. Meðan hann starf■
aði sem ráðgjafi Rockefellers og ann-
arra stórauðjöfra og afturhaldsmanna
var gefin út bók eftir prófessorinn, er
nefnist: Utanríkisstefna og kjarnorku-
vopn. 1 þessari bók heldur Kissinger
því fram, að það sé vel mögulegt að
heyja afmörkuð kjarnorkustrfð án
þess að þau breiðist út. Þessi kenn-
ing er í dag með öllu óreynd. En
næsta strfð fyrir botnl Miðjarðarhafs
gæti gefið heiminum þann ömurlega
kost að sjá hvort kenning professors-
ins er rétt.
• Ritstjórn Stéttabaráttunnar hvetur alla
heiðarlega and-heimsvaldasinna til að
vera vel á verði gagnvart árásar-
stefnu heimsvaldastefnunnar fyrir
botni Miðjarðarhafs, og jafnframt
hvetur hún öll framsýn öfl til þátttöku
f þeim aðgerðum sem gerðar verða
siðar á þessu ári til stuðnings baráttu
araba gegn árásum heimsvaldastefn-
unnar. -/Öl •