Andvari - 01.01.1896, Page 96

«2
■vel að sjer í öllura islenzkum skáldskap þessarar
aldar. Slík þekking var ekki sjerlega fágæt hjer á
laudi meðal alþýðufólks fyrir einum þremur til fjór-
um áratugum. Jeg er hræddur um, að þær verði
fremur fáar, ungu vinnukonurnar nú á tímum, sem
hið sama verður sagt um og þessa stúlku. Og skyldi
ekki mega fara feti lengra? Ætli það sje ekki ó-
liætt að segja, að þær sjeu nokkuð fáar, heldri
manna dæturnar hjá oss, sem svo eru kunnugar ís-
lenzkum bókmenntum að fornu og nýju, að sú þekk-
ing hafi verulega auðgað anda þeirra?
Jeg veit mjer verður svarað því, að nýr fróð-
leikur sje kominn i staðinn, og sjálfsagt telja margir
hinn nýa fróðleik miklu betri og fullkomnari en
þann eldri, sem jeg er að tala um. Það sje fjarri
mjer, að gera lítið úr hinum nýrri fróðleik, sem
sjálfsagt er til að dreifa. Þótt ekki væri annað þvi
til fyrirstöðu, nægði það eitt, að jeg er ekki nógu
kunnugur honum til þess, að geta um hann dæmt.
Jeg veit t. d. að kunnátta í danskri tungu hefur
aukizt til muna meðal alþýðufólks á síðustu áratug-
um. Auðvitað kemur mjer ekki til hugar, að gera
lítið úr því, að læra dönsku nje nokkurt annað er-
lent tungumál. En svo verður fyrir oss sú spurning,
þegar meta á menntunargildi hins nýa íróðleiks:
Hvað lesa menn þá á dönsku? Það auðgar mjög
lítið andann, að læra útlenda tungu, ef sá lærdómur
er ekkert notaður. Hvernig er hann þá notaður?
Er hann notaður til þess að lesa eins góð rit eins
og Eddukviðurnar, Eglu, Njálu, Laxdælu, Eyrbyggju,
Grettlu o. s. frv.? Eða er hann notaður til að lesa
andlausa, einskisverða, meira og minna vitlausa
eldhússrómana ?
Segjum hann sje uotaður vel — sem hanu frá-