Andvari - 01.01.1896, Side 124

90
Tnannahöfn en heima á íslandi. En hér við bætist
öldungis sérstakt þjóðerni og tunga, sérstakir lands-
hættir, allt saman allsendis ólíkt dönsku þjóðerni
og dönskum landsháttum. Það mun vera leitun á
jafn-ólíkum löndum á hnettinum eins og Danmörku
og Islandi, og má því geta nærri að sitt hagar
hvoru 1 flestu tilliti. Þegar á þetta er litið, mætti
næstum kalla það oftraust á Dönum að ætlast til
þess, að þeir væri eins færir um að hafa á hendi
stjórn Islands eins og íslendingar sjálfir. Þá vant-
ar þekkingu á landi voru og þjóð, og þótt þeir
þekktu það, þá yrði fjarlægðin því valdandi, að
stjórnin gæti aldrei gengið eins liðlega eins og hún
væri i landinu sjálfu. En þá vantar líka ytri og
innri hvatir, sem hver stjórn verður að hafa til þess
að verk hennar fari vel úr hendi. Menn geta ekki
ætlazt til þess, að danskur maður, þótt hann nefn-
ist ráðherra Islands, beri sömu þjóðernis og rækt-
artilfinning í brjósti sér til Islands, sem hann ef til
vill hefur aldrei séð og ekkert þekkir, eins og iands-
ins eigin synir. Þegar svo þar við bætist, að hann
hefur enga ábyrgð stjórnarathafna sinna gagnvart
landinu, þá er til ofmikils ætlazt, að ætla að stjórn-
in geti farið vel úr hendi til lengdar.
Þótt þetta, sem hér er talið, sé æriti rök fyrir
því, að erlend stjórn geti ekki verið Islandi eins
notadrjúg og innlend stjórn, þá yrðu þau þó nokk-
uð léttari á metunum, ef reynslan hefði sýnt, að hin
•erlenda stjórn hefði farið eins vel úr hendi og Is-
lendingum liðið eins vel undir yfirráðum hennar
eins og á þjóðveldistímunum eða síðan þeir fengu
stjórnarbótina 1874. Þetta er vert að athuga ogþarf
ekki annað en líta yfir æfiferil þjóðar vorrar. Með-
an hún var að öllu leyti sjálfri sér ráðandi lifði hún