Stúdentablaðið - 01.12.1924, Blaðsíða 12

4
STÚDENTABLAÐ
1924
og efla þjóðarhaginn. En fyrir ríflegar
styrkveitingar til vísinda- og listamanna,
bætt kjör mentamanna, stol'nun og við-
hald sérskóla, útgáfu gagnlegra og ment-
andi alþýðurita, verndun leiklistar og end-
urreisn kirkjunnar, mun vakna ný menn-
ingar- og þroskaöld í þjóðlífinu.
En þessu marki verður því aðeins náð,
að þjóðinni lærist, að herða á þeim kröf-
um, er hún gerir til skilnings og manngild-
is þeirra, er hún kýs að íela stjórn lands-
málanna. Og þess verður vel að gæta í
stjórnmálum, að miða jafnan við hag alls
þjóðfélagsins, en slíta ekki ákveðnar stétt-
ir eða einstaklinga út úr eðlilegu sam-
hengi þeirra við heildina. —
Fyrsti desember er minningardagur í
sögu vorri. pann dag rennum vjer hugan-
um yfir fortíð lands vors, horfum á nú-
tíðina og reynum, með tilstyrk vors hug-
myndaafls og í Ijósi óska vorra, að skygn-
ast inn í framtíðina. Og vegna þeirra
mynda, er þá blasa við oss, fögnum vér
jafnan þessum degi. Thor Thors.
----o----
Fjöregg þjóðarinnar.
Sjálfstæðisbaráttu þjóðar vorrar lauk
með sigri. Land vort er viðurkent full-
valda ríki. Vér fögnum málalokum og
minnumst þeirra ár hvert með sérstökum
hátíðahöldum. En vel á við að minnast
þess um leið, sem verið hefir þjóðinni
drýgstur aflgjafi á liðnum öldum og mest-
an þátt á í þroska vorum og framsókn.
pað er tunga vor og bókmentir. pann arf
höfum vér þegið af feðrum vorum og
mæðrum, og skylt er oss vegna niðja
vorra að gæta hans sem vandlegast og
ávaxta eftir föngum. Mikils er vert,
hvernig það tekst, og fagna megum vér
því, að margt virðist benda á góða fram-
tíð tungu vorrar og bókmenta. Snjalla rit-
höfunda eigum vér og skáld í hópi menta-
manna vorra, sem hverri þjóð væri sómi
að. Og út um sveitir vorar eigum vér sjálí-
mentaða menn og konur, sem drjúgan
skerf hafa lagt til bókmenta vorra. Bestu
t'ulltrúa tungunnar eigum vér ef til vill
þar, og fleiri líklega en vér vitum af. Mælt
mál hefi eg f'egui'st heyrt ai' vörum átt-
ræðrar sveitakonu, er sögur sagði börnum.
Sjálf lagði hún til efni og búning, og var
snildarbragur á hvorutveggja. Rökkursög-
ur mæðra vorra, þeirra, er bestri frásagn-
arlist eru gæddar, mundu þykja fengur
mikill bókmentum vorum, ef ritaðar
væru.
í fásinni sveitanna sköpuðust bókment-
ir vorar í öndverðu, og enn má góðs vænta
úr þeirri átt. En miðstöð íslensks bók-
mentalífs í framtíðinni ætti háskóli vor að
vera, og þá einkum sú deild hans, sem ætl-
að er fyrst og fremst starf í þágu ís-
lenskra fræða. par eiga jafnan að starfa
færustu menn í hverri grein, og sjá verður
um, að þjóðin öll njóti sem best. þó að lög-
gjaíar vorir hafi ekki enn sýnt frábæran
skilning á hlutverki þessarar deildar, má
ætla, að svo verði eigi um aldur og æfi.
Fyr eða síðar mun þeim skiljast, að full-
veldi vort og þroska þjóðarinnar yfirleitt,
styðjum vér best með því að hlynna vel að
ísl. bókmentum. par lifir enn arineldur
sá, er ornað hefir þjóðinni öldum saman.
þangað sóttu feður vorir og mæður þrótt
og djörfung til varnar í baráttu við örðug
lífskjör, fátækt og einangrun. pangað eig-
um vér að sækja þor og manndóm til efl-
ingar íslenskri hugsun og voru unga ríki.
pá munu smám saman vaxa hér upp vís-
indi og listir með sérkennilegum, íslensk-
um blæ, nýr aflgjafi mannvits og dáða.
Grundvöllur sá, er lagt hafa feður vorir
og mæður, mun traustur reynast. •—
Munum jafnan, að í tungu vorri og bók-
mentum er fólgið fjöregg þjóðarinnar.
Finnur Sigmundsson.