Stúdentablaðið - 31.10.1959, Blaðsíða 3

StúdeMáblaS
s
i
landabúa. Stuðlaði það ugg-
laust að bættvun skilningi milli
austurs og vesturs. Vel var séð
fyrir, að þátttakendur skildu
það, sem fram fór, því jafn-
óðum var þýtt á þýzku, ensku,
spænsku og frönsku.
Klukkan rúmlega 10 stund-
víslega var þátttakendum kynnt
innihald og yfirferð námskeiðs-
ins. Síðan var flutt erindi
um „Æðri menntun í Sovét-
ríkjunum." M. A. Prokofyev,
vara-menntamálaráðherra flutti
af mikilli festu og sérlegum á-
herzlum. Hann tjáði þátttak-
endum helztu drættina í mennt-
unarkerfi Sovétríkjanna. Hann
sagði, að nú væru um 7.5 millj.
háskólagenginna manna við
ýmis störf í öllum Sovétríkjun-
um. 2.150.000 stúdenta kvað
hann vera við nám í hinum
ýmsu háskólum og tæknihá-
skólum og þetta ár myndu
342.000 ljúka námi frá æðri
menntastofnunum. Einnig tók
hann skilmerkilega fram, að
477.000 nýstúdentar („Rúss-
ar“!) myndu hefja nám í sömu
stofnunum. Þá væru 1.797.000
stúdentar við sérlegt tækninám
í allskonar tækni- og tilrauna-
stöðvum, svo sem: „„Moscow
Architectural Institute," „Len-
in Pedagogical Institute,“
„Moscow Power Institute“,
„First Medical Institute“, og
mætti þannig lengi telja.
Skulu hér rakin helztu atriði
skýrslu þessarar eftir fjölrit-
uðu handriti, sem þátttakend-
um var síðar látið í té:
Sem næst 20 stúdentar eru
við æðra nám í háskólum eða
sérlegt tækninám í öllum
menntastofnunum af hverjum
1000 íbúum ríkjasamsteypunn-
ar. Eftirfarandi tölur gefa
nokkra hugmynd um vöxt og
viðgang æðri menntunar í Sovét-
ríkjunum: 1914 voru 127.000
stúdentar við háskólanám í
Rússlandi (in tsarist Russia).
1940 voru þeir 812.000. 1950
hefur talan hækkað í 1.247.000
og loks 1959, eins og áður var
sagt, 2.150.000. Sú tala skiptist
þannig: Tækninám 837.500.
Búnaðarháskólar 247.000 haus-
ar. Læknanemar 167.000. Alls-
konar önnur vísindi og mennt-
ir, heimspeki, bókmenntir, lög-
fræði, málvísindi og allt þar
undan og ofan — nema guð-
fræði — 927.500. Ríkið — fólk-
ið — kostar rekstur mennta-
stofnana, æðri sem lægri, sér
stúdentum auk þess fyrir hvers
kyns félagsaðstoð, ókeypis
læknishjálp, sumardvalarheim-
ilum og veitir 80 % stúdenta
fullan styrk. Þannig veitir það
378.000.000.000.00 ísl. krónur
(miðað við skráð gengi Rúss-
landsbanka) til æðri og lægri
menntunar í Sovétríkjunum. I
sósíalisku ríki þjónar háskólinn
þjóðfélaginu, nýtur stuðnings
þess og í því er afl hans fólgið.
Þjóð vor byggir upp kommún-
iskt þjóðfélag, þar sem allir eru
jafnir, hafa jöfn réttindi og
skyldur gagnvart þjóðfélaginu
og það sér þeim í staðinn fyrir
öllum nauðsynjum. Háskóli í
sósíalisku þjóðfélagi er fyrst
og fremst stofnun, sem þjálfar
sérfræðinga og elur þá upp til
óeigingjarnar þjónustu fyrir
fólkið, sem er að byggja upp
kommúniskt þjóðfélag. Sér-
hver háskóli „is bound by thou-
sands of threads with society,
with the state.“ Árið 1959
luku prófi frá menntaskólum
og hliðstæðum menntastofnun-
um 1.400.000 ungmenni. Af
þessum hópi, var aðeins rúm
fyrir 477.000 í hinum æðri
menntastofnunum. Þannig var
kleift að velja bezta fáanlegt
úrtak, þar sem aðeins 1 af
hverjum 3 komst í háskóla.
Hinir fara í verksmiðjur eða á
akurinn, eða starfa við hina
miklu uppbyggingu, sem ákveð-
in var með hinni nýju 7 ára
áætlun. Háskólar veita þeim
einum inngöngu, sem standast
þartilgerð inntökupróf og
hafa til að bera „abilities in
the sciences." „There are no
(Framh. á bls. 8)
Á Rauða torginu. 1 baksýn Krenilmúrar, grafhýsi Stalíns og
lienins og St. Rasíls-dómkirkjan.