Fálkinn - 05.05.1928, Qupperneq 3

F Á L K I N N
3
a
V|kublað með myndum.
Ritstjórar:
p 'ILH- Finsen og Skúli Skúlason.
rarnkva;Tndastj.: Svavaii Hjai.tested.
, Aðalshrifstofa:
“sturstr. 6, Reykjavík. Sími 2210.
pln virka daga kl. 10—12 og 1—7.
Shrifstofa i Osló:
Anton Schjöthsgate 14.
^ n<5ið kemur út hvern laugardag.
s'riftarverð er kr. 1.50 á mánuði;
kr. 4. . .
a arsfjórðungi og 18 kr. árg.
^Uar áshriftir greiðist fyrirfram.
singaverð: 20 aura millimeter.
^RradéaraþanRar.
Og ln‘iður að koina til dyranna eins
■ikveVvUl' er klseddur, eða taka á sig
l’að ,! gerfi °S snið ])ó manni sje
sein 1 viginlegt? Þeir eru ekki fáir,
flestirUOtl® l'afa heilann um þetta;
hafa ’ sem á annað horð Iiugsa, munu
,ugleitt það oftan en einu sinni.
grir|)Ullr efu svo hepnir að velja sjer
horjQ ’ ?em ter l)eim vel °g l)eir gata
v-jerj ásteytingalaust, eins og lífið
|iag aðeins grímudans. Þá kemur
litið yrir’ að gríman grær við and-
]>ejr °g vcr<tur Jieim eiginleg, m. ö. o.
siUniU"lmyndast. ^ðrir hafa ekki einu
hu !. llugmynd um, að það er gríma.
:>ð !"'n gúðan veðurdag ber það við,
i>g lrnan detlur af þessum mönmim
r*ða]CSt 1 auma, kindarlega og vand-
ega ásjónu, nfl. ]>eirra eigin.
Hiatlb i)css er minst hve samsett
legt U Cgt ei51i er, verður það skiljan-
ge(a l)eir cru ekki nema fáir, sem
frain ;.erit sjer að vera óhjúpaðir í
hftrt g°ngl1' Mennirnir eru oft dæmdir
eru ’ cinltum þeir sem dutlungafullir
ljað °g sltipta oft skapi og skoðun.
cngan vegiiin vist, að þessir
‘Ucnn «■
hjjj sJeu hverflyndari en aðrir, en
()g Vf°rir muninn, að barátta þeirra
fiiii.i. lrvegun fer fram fyrir opnum
"!vort’bSVO,að Segja’
oða "er petta vott um lireinskilni
or u!’lnltunnátlu í mannasiðum? Víst
il]a 1,1 l)að, að það getur komið sjer
þjeað vera eins og opin bók, sem
Verj^1 °g ^á11 geti lesið i. Menn geta
sC|n l)ess fullvissir, að þekkingin
h^ákugSt 1 °Pnu hókinni verður mis-
sýjjjr ' hegar menn eru að spila,
in SjnUtdrei einn spilamaðurinn spil-
góg ’ ,lema ]iá sjaldan þau eru svo
llann á alla slagina vissa fyr-
:'ð hann'
m' e®a þá að þau eru svo vond,
W- llef>r enga von um slag. En
sja .. egn l'J’kir það óhyggilegt að Iáta
spilin, því sá sem það gerir hef-
aðstöðuna og biður lægra hlut
111 ist
‘yrir j .
i'kkj i. lnum, sem ekki sýna þau
nie a.Sta grimunni.
llátr('ll'lrnir sein f^ddir eru með öll
1)era lllfin a hendinni ]>urfa ekki að
crn , grimu. Mönnunum sem fæddir
u >neð •
ekl
Ur
hl15" alHr
eintóina lágliunda þýðir það
liinir — en það er mcst-
hiin(j.U 1 tnannanna. — sem eiga hæði
veró i °g tromf og alt þar á milli,
Og (a® kunna að halda á spilunum
,lndir V' .eltlti sýna þau. Úrslitin eru
ft s . )vi koinin, hvernig þeir Iialda
US ve'l Ul'uni — livernig þeir kunna
við i Ja grímuna. Hún verður að vera
er (V|n|n,'a llæfi. Ef út af þvi hregður
•'innjn ' :an vis» alveg eins og lijá asn-
lión.i,. ...!Uls Esóps, sem lók á sig
‘mðina.
Hákarlinn kemst til virðinga.
Hriknrl
Hákarlaveiðar hafa lengi ver-
ið atvinnugrein hjer á landi og
einkum stundaðar nyrðra. Hef-
ir eftirtekjan al' þessari veiði
stundum orðið dágóð, vegna lifr-
arinnar, því hákarlalýsi er eftir-
spurð vara. En hákarlinn sjálf-
ur hefir verið að vettugi virtur
— þó einstaka góður íslending-
ur telji hákarl og hrennivín
Hákarl, scm veiddur hefir verið
á öngul, er innbgrtvr.
eijgir bráð.
þjóðlegustu fæðuna, sent til sje
hjer á landi. Nú er brennivínið
útlægt og má því gera ráð fyrir,
að hákarlsát sje bannað af sjálfu
sjer. Enda mun það oftast svo,
að hákarlabátar hirða aðeins
lifrina, spretta á kviðinn á há-
karlinum, hirða lifrina og sleppa
svo hákarlinum fyrir liorð aftur.
— Erlendis hafa menn einnig
lalið hákarlinn einskis nýtan
þegar lifrinni sleppir, því varla
tekur að telja, þó hryggurinn úr
honuin sje sumstaðar notaður
í göngustafi eða þó Kínverjar
skeri al' honuin uggana og sjóði
þá í súpu.
Hákarlinn er griinmasta og
gráðugasta kvikindið, sem í sjón-
um lifir og víða kalla sjómenn
hann „tígrisdýr sjávarins“. í
heitum höfum úir og grúir af
honum, og þar hefir hann inarg-
an manninn gleypt sem i sjó hef-
ir komið.
En nú fer hagur hákarlsins
að hækka. Yfir tuttugu einka-
leyli hafa verið tekin á aðferð-
um til að hagnýta hákarlinn,
ekki síst skrápinn. Þannig hefir
fiskifræðingurinn Alfred Ehren-
reich eftir margra ára tilraunir
fundið aðferð til þess að ná
horngöddunum burt úr hákarls-
skrápnum, en þegar þessir gadd-
ar eru farnir verður skrápurinn
mjúkur og sveig.janlegur cins og
liesla leður. Jafnframt þessu hef-
ir hann fundið aðferðir til að
vinna um 20 önnur efni úr há-
karlinum, sem öll geta orðið
eftirspurð verslunarvara. Og af
hákarlinum er nóg til, t. d. hef-
ir mönnum reiknast svo til, að
uin tvær miljónir hákarla fari
daglega fram hjá nesi einu á
vesturströnd Ástralíu.
Ehrenreich fór til Englands í
vetur á skipinu „Istar“ til þess
að kenna Bretum hákarlaverkun.
Hafði hann skóla um liorð í
skipinu og sótti þangað l'jöldi
lærðra manna svo og sjómanna
víðsvegar að. „Istar“ er fljótandi
verksmiðja, sem tekur við veið-
inni úr hákarlabátunum og gerir
að henni. Fylgja skipinu 10 vjel-
bátar, sem að jafnaði hafa veitt
3 smálestir af hákarli hver á
dag. Veiða þeir hákarlinn í net.
„Istar“ hafði meðferðis 200 net
og var hvert þeirra 200 fet á
lengd.
Áður fyr var hákarlinn altaf
veiddur á öngla, og gilti stund-
uin einu hverju lieitt var, ]>ví há-
karlinn tók á alt, þar sein nóg
var af honum. En nú eru notuð
net. Hákarlinn syndir venjulega
beint áfram og möskvarnir herð-
ast að honum rjett fyrir aftan
hausinn og kyrltja hann.
Hákarlsskrápinn má súta á 4
- 24 tímum og er sútunin ódýr
og fyrirhafnarlítil. Skrápurinn
er liæði fallegur og sterkur, svo
að menn álita, að hann verði
er innbgrtur á ,,Ister“.
mikið notaður í skó. í Indlandi
mega menn ekki af trúmálaá-
stæðum nota kálfskinn í skó, en
þar hefir skrápur lengi verið
notaður þess í stað. Og skráp-
Ægilegn r tan ngarður.
Hákarl, veiddur í net,