Fálkinn - 26.03.1932, Síða 4

4
F Á I. K I N N
Svört spil.
Eftir JOHN WILLIAM JONES.
SaHan gerfiisl skömmu eftir lok
heimsslyrjaldíirinnar. ,leg var stadd-
nr i Finnlandi en fjekk skipun um
afi koma lil Fnglands. .leg lók mjer
fari nieö finsku skipi í ílelsingfors;
átti jiaö a8 fara 1‘yrsl lil Kaup-
mannahafnar en þa'Öan lil eins hafn-
arhæjarins á auslurströnd Knglands.
SkipiÖ hjet „Slel!a“ og var frennir
ÍítiÖ farjiegaskip. Var hverl rúm
fullskipaö um borö. Á fyrsta far-
rými komst cnginn aö, svo að jeg
varö aö lála injer nægja annaö far-
rými og var viöurgjörningur þar
góöur í alla staði og sainferöafólkiö
hið viökunnanlegasta.
f>arna á skipinu kendi margra
grasa. Farjjegaruir af fyrsta farrými
sáust þar alls ekki, en hinsvegar
margt fólk á hæöi öðru og þriöja,
sem ööru hverju var vcriö aö kalla
á. inn i lyrsta larrými á einhverjn
skrítnu undramáli, sein okkur —
Evrópumönnum liggur mjer viö að
segja var öldungis óskiljanlegt.
Og skömnni seinna sáust jieir, sem
á var kallað koma aftur meö knje-
falli og heyginguin og í gættinni
mátti sjá útrjetta hönd, sem gestirn-
ir kystu á.
Og á hverju kvöldi safnaðist sam-
an á þilfarinu dálitill hópur, sem fór
inn til dularfulla farþegans á fyrsta
fnrrými, og eftir að þeir týndusl úl
aflur smátt og smátt hurfu þeir inn
i klefana sina og sáust ekki fram-
ar þann daginn.
Þegar viö iíöfðum lagst að hryggju
i Kaupmannahöfn var eins og iifnaði
yfir öllu um horð og fólkið yrði
frjálslegra og þögnin sem rikt hafði
hyrl'i. Nú var óspart skrafað á
finsku, rússnesku, estnisku og litá-
isku, en sumir töluðu ensku með
rússneskum keim. Enginn fjekk leyfi
til að fara í, land. Nokkrir Englend-
ingar og fáeinir Danir komu uni
horð og eftir sólarhrings viðstöðu
var ferðinni haldið áfram.
Meðal Englendinganna, sein komu
um borð í Kaupmannahöfn var kona
ein á að giska rúmlega þrítug. Hún
var í flokki þeirra sem feröast mik-
ið; dálítið kunni hún i rússnesku,
var einkar róleg og hæg í allri fram-
göfigu og haföi einkar gott lag á,
aö láta fólk setjast hjá sjer og segja
sjer sögur.
Hver hún sjálf eiginlega var vissi
enginn, en hún hjet ungfrú lietzy
Muynés. Mátti helst þakka henni
það, að farþegarnir kyntust nú bet-
ur en áður og af þessu leiddi það,
að nú fór jeg aö kynnast og fá ýmsa
vitneskjn um fólk, sem jeg hafði
ferðast með í marga daga án þess að
vita nokkur deili á því. Það var yfir-
leitl miklu skemtilegra uin horð eft-
ir að ungfrú Maynes kom i hópinn,
þarna í Kaupmannahöfn.
■leg varð þess vísari, að allur þorr-
inn af farþegunum þarna uin borö
voru úlflytjcndur, sem höfðu oröið
að flýja land upp á von og óvon
lil Ameríku, hinnar miklu og ókunnu
heimsálfu, scm var eina lifsvon
margs af Jjcssii fólki.
Það var ekki síst vert aö taka eft-
ir þriðja farrýmisfólkinu. Flesl af
því var bændafólk, lúið og slitið,
hogið i haki, silalegl í hreyfingum
og meö æöaberar hendur og sigg í
lófunum með fjölda harna meö
sjer. All var þetta fólk með alvöru-
svip og aldrei slepti það. bögglunum
sínúin, hundnum i mislita klúta, sem
liöföu að geyma alieiguna, heldur
liafði jiá i hendinni hvar scm það
fór. Og krakkarnir voru með brúna
eða hláa kaffikönnuna i hendinni.
Kaffikannan og svo stóra fjaðradýn-
an, sem húsbóndinn har á hakinu í
laifd þegar koínið var til Englánds
voru einu lúxusmunir þessa fólks
og gerðu því feröina til ókiinua
landsins hærilega.
Þarna voru um borð um 200
mannssálir, 200 örlög, og margfalt
fleiri þrár og óuppfyllar vonir.
ÞaÖ kom i ljós, að rússnesk fursta-
frú hafði lagt alt fyrsta farrými und-
ir sig. Jeg sá hana sjálfur. Hún var
ekki ein þeirra, sem klæðast í her-
melínuskinn og silki. AÖ vísu var
húningur hennar hinn lígulegásti,
cn fremur óhrotinn og sterkur. Hún
gekk á þykkum stígvjelum og yfir-
hragð hennar har votl uin að húu
væri vön að skipa fyrir og viin að
skipunuin hennar væri hlýlt.
Ilún haföi yfirgefið all. Maöur-
inn liennar, furstinn, hafði verið
drepinn, einkasonur hennar fallið i
heimsstyrjöldinni. Ætlaði hún nú að
fara að stofna nýtl furstadæmi í
Vesturheimi? Ja, hvað veit jeg um
það? En hún haföi margt fólk í fylgd
með sjer, hæði á öðru og þriðja
farrými.
A öðru farrými var aðallega
þokkalegt horgaralegt fólk, sem ann-
ars er vant að ferðast á fyrsta lar-
rými, en þótti vænl um að ekki var
hægl aö fá rúm þar, svo að það
var afsakað þó að þaö ferðaðist á
öðru. Þaö hæfði nefnilega best hudd-
unni. Þarna í hópnum voru nokkrir
liðsforingjar úr rússneska flughern-
um, sem þrátt fyrir það, að þeir
höfðu tekiö þátt í styrjöldinni og
sveimaö yfir austurvígstöðýunum ár-
um salnnn voru ólæknandi af sjó-
veikinni og sem aö slungu snoð-
klipptu hausunum út um klefagætt-
ina hjá sjer á hverjum morgni og
fengu þrjú gíös af vodka, á fastandi
maga.
Þarna voru líka margar estneskar
stúlkur, auðsjáanlega stúdentar, sem
var orðið of þröngt um hcima og
fóru nú hurt lil þess að draga and-
ann.
Kin þeirra hjet Frieda Tomson.
Hún var lang friðust þeirra allra,
meö stuttklipt glóhjart hár og hafði
hros á vörum handa hverjum manni.
Hún var læknisefni og ætlaði á
sjúkrahús í Boston.
Kinn af flugmönnunum virtist
mjög gagntekinn af henni og hún
af honum. Kvöldið áður en við kom-
um lil Englands voru þau hæði inni
hjá furstaekkjunni. Þau komu ekki
þaðan fyr, en eftir að hitt fólkið,
venjulegu kvöldgestirnir voru allir
farnir. Jeg sá að furstafrúin fylgdi
þeim að dyrunum á farrýminu, sá
aö þau krupu hæði á knje á lota-
þurkunni viö dyrnar og að fursla-
frúin rjetti þeim háöum höndina og
þau kysiu á hana.
Daginn eftir gengu þau lijónaleys-
in saman og leiddusl uin þilfarið all-
an daginn.
SíÖdegis þennan sama dag fór
fjöldi fólks inn til furstafrúarinn-
ar. Var haldin jiar guðsþjónivsta með
sálmasöng. Og um kvöldið komum
viö lil Hull. linginn fjekk leyfi til
að fara i Iand. Aöeins furstafrúin
og tvent eða þrent af fylgdarliði
hennar fjekk loks landgönguleyfi og
óku þau upp i horgina í gamalli
leiguhifreið.
En |)eim, sem eftir voru um horö
var nú leyft að far.a um skipið hvar
sem þeir vildu, cftir að vegahrjef
þeirra höföu verið skoðu'ö og nú,
þegar farþegar annar farrýmis voru
koiniiir á fyrsta fahst I'ólki ekki
minna til um þægindin, en jxi það
hefði verið komið á eitt fullkomn-
asla gisthús Evrópu.
Ekki svo að skilja, aö slegið væri
upj) veislu, ])ví a'Ö enginn neytti
neins nema tveir danskir ístruhelg-
ir; en það var sungið á öllimi tungu-
málum, dansaö og rabbað af mikilli
kæti, alveg eins og allir væru ný-
sloppnir úr mikilli hættu.
All i einu sagði einhver; Jæja,
jiá er maöur sloppinn viö þaö, og
sloppinn vel. Og nú skulum viö
hyrja á nýjan leik. Nú væri gam-
an aö vita fyrir örlög sín. Bara að
j)aÖ væri einhver hjerna, sem kynni
aö spá!
l’ngfrú Maynes kallaöi í gáska:
Komiö j)á með spil. Jeg get spáð.
í sama bili jiyrptist Ijöldi fólks
ulan um hana. ÞaÖ stóð ekki lengi
á |)vi að útvega spilin og næsta hálf-
an annan timann hafði ungfrú Mayn-
es nóg aö gera að úthýta allskonar
loforðum úm framtíðina, langferð-
um, trúlofunum, auðæfum, ham-
ingju, hjónabandi, mörgum hörnum
og j)ar fram eltir götunum.
Það var eins og einhverskonar al-
vöruhjúpur hefði lagst yfir sam-
kvæmið. Þarna i kring sátu Hússar,
jeg kalla þá alla j)ví nafni til
hægðarauka og ræddu um spárn-
ar í fullri alvöru austurlenskrar .ör-
lagatrúar.
Friftda Tiimson var sú síðasta,
sem ungfrú Maynes spáöi fyrir. Hún
dró spil, fyrst rautt, svo svart og
svo aftur svart, svart, svart, all sem
hún dró var svart. Það var ekki
laúst við að okkur færi að verða
órótt, sem á horfðum. Jeg lcit á
ungfrú Maynes og það var eins og
hún væri steini lostin. Þegar síðasta
spiliö, sem Frieda Tomson dró,
reyndist lika svart, fór hún að skelli-
hlæja og allir viðstaddir hlóu lika,
en jeg lann vel, aö jietta var ekki
eðlilegur hlátur.
Ja, nú dámar mjer, ungfrú
Tomson, skárri cr j)að nú framtíðin.
Og svo kom romsan: farsælt hjóna-
hand, hamingja, hamingja og aftur
hamingja og langlifi.
Morgunin eftir skildumst við og
flestir sáust aldrei aftur.
— Skömmu seinna hitti jeg ung-
l'rú Maynes í samkvæmi suður í
líóm. Við fórum aö tala um ferða-
lögin okkar og við mintustum á
siðasta kvöldið uin borð i ,,Stella“
og hve skemtilegt hefði verið það
kvöld.
Trúið j)jei' á spilaspár? spurði
jeg.
Æ, nei, það geri jeg nú eigin-
lega ekki. En þó er það eftirtektar-
vert, hve vel þær rætast slundum.
Og margir trúa jieim eins og nýju
neti.
HaldiÖ j)jer að Frieda Tomson,
jicssi stúlka sem |)jer spáðuð fyrir
um kvöldið trúi á spilaspár?
.1 á, það gerir hún sjálfsagt.
Var ]>að þessvegua, sem að þjer
ljetuð öll svörtu spilin sem hún dró,
spá hjartri framtið.
Já, mjer var ómögulegt að segja
henni þaö sem jcg sá. Jcg heli aldrei
á æfi ininni sjeð á einum lifsferli
jafn miklar sorgir, jafn mikla ncyö
og ógæfu.
Jeg gat sjeö |)etta á yður. En,
ungfrú Maynes, við skulum vona,
að jiað sem viö segjum fólki um
framlíö |>ess sje tekið trúanlegt og
fólk hagi sjcr eftir því, en ekki spil-
umim, sem það dregur af tilviljun
og alveg út í hláinu, eina kvöldstund
jiegar jxið er a'Ö skemta sjer.
ÁriÖ 1928 var jeg staddur í Stokk-
liólini. Og eitl kvöltl var jeg í sam-
kyæmi hjá enska sendiherranum
jiar og hitli þar ungfrú Maynes. Hún
var nýkomin frá Talim og hafði
verið á ferðalagi um Rússland og
komið á ótal staði. Ekki vissi jeg í
livaða erindrekstri lnin hafði verið
á þessu l'erðalagi.
Viö rifjuöum enn uj)p gamlar
endurminningar, töluðum um París,
London, Knupmannahöfn, Bóm,
llclsingfors — alla þá staði sem jeg
hafði komið á líka.
Jæja, ungfrú Mayncs, spáiö
þjer í spil ennþá? spurði jeg kump-
ánlega og hálf gletnislega, eins og
jeg væri að tala við gamlan kuiin-
ingja , sem jeg hefði aldrei lánaö
peninga hjá.
Neið j)að geri jeg ekki. Jeg
spáði í síöasta sinn kvöldið áður
en við, skildum i Ilull forðum, jieg-
ar við vorum samferða frá Kaup-
mannahöfn. Munið þjer, að l)á spáði
jeg meöal annars l'yrir ungri stúlku
frá Estlandi?
Já, jeg man þaö. ÞaÖ var hún
sem dró öll svörtu spilin, var ekki
svo? Hvað hjet hún nú aftur?
Fricda Torason, það var hún
sem var trúlofuö flugfyrirliðanuin.
Já, alveg rjett. VitiÖ þjer hva'ö
af henni varð?
Já, ölt spilin hennar voru svört.
Þau komust til Ameriku og gil'tust
samstundis. En svo hvarf hann l'jór-
um dögum eflir brúðkaupið. Hann
hvarf og sást ekki urmull eftir af
honum . Það mun hafa vcrið afráöið
i hyltingamannaklúhhnum, sem hann
var í cinu sinni. Hún álti engan
að og var óhuggandi, 'og svo þegar
hún eignaðist barnið sitt lenti hún
i sáruslu eymd og volæði. Hún
reyndi alt hugsanlegt og ekkert
hepnaðist. Þegar harnið hennar var
Ijögra ára vildi henni jiað til, að
elnaöur Rússi rjeði hana til sín, lil
aöstoðar fjórtán ára gamalli dóttur
sinni, sem átti að fara til Evrópu.
Og hún ætlaði sjálf að fara heim til
sín, til Estlands.
Á leiðinni austur yfir liaf gerðist
sá hörmulegi atburður, að harn
hennar, sem hafði i'engið að leika
lausum hala á skipinu, datt fyrir
horð og druknaði.
Móðirin var kúguð af sorg og
sagði lausu starfi sínu undir eins og
skipið kom til Liverpool, og hjell
þaðan IiI París. Henni varð greið
gatan i flóttamannahópnuin rúss-
neska í París, vegna |iess aö maður-
inii hennar hafði verið hátlsettur í
þeim hóp. Henni var hjálpað. En
j)aö voru aðrir Bússar i París lilta
og þar var nafn mannsins hennar
ekki eins vinsælt; þar var það hat-
að svo mjög, að ákveðið hafði verið,
aÖ enginn sem hæri nafn hans skyldi
lífi halda.
Og eitt kvöldið hvarf hún og viku
síðar var lík hennar slætt upp ná-
lægt Le Havre. Jú, spilin hennar
voru svört,
Já, svona er sagan. Vitanlega
Irúi jeg ekki á spilaspár. En
BRÚÐHJÓNIN Dómstólarnir í Par-
IIRÖPUÐU. — ís fá ýins skritin
-------------- niál til meöferðar,
m. a. var þar lil meÖI'erðar i vetur
mál, sem reis út af sjerstæðu atviki.
Brúöhjón eiii voru á skemtiferða-
lagi, en af því að peningarnir voru
al' skornum skamti gistu þau ávalt
á allra ódýrustu gististööunum til
|:ess aö hafa |>vi meira al'lögu lil að
skemla sjer fyrir. M. a. gistu j)au
eina hóttina á staö einnm i úthverli
Parisar. Þau tóku eftir j)ví, jiegar
þau komu inn í herhergið, aö gólf-
iÖ var ekki vel sterkt, en ekki grun-
aði þau saml, að Jiati ættu að Ienda
i því æfintýri, sem raun varð á tim
nóttina. Þegar þau fóru i bólið
hrapaði jxtð með jieim innhyröis
iii'Öur úr gólfinu og ofan í stol'u
gestgjafans meö ógurlegu hraki og
brestum. Þau stefnii gestgjafanum
og fengu 2000 franka fyrir „ferðina“
og gátu þvi lengt hrúðkaiipsferðiná
frá því, sem áætlað hafði verið.