Fálkinn - 30.07.1932, Page 7

F Á L K I N N
7
ÞeMn minnismerki er uf Chakri, æliföður núvérandi konungsættar /
Siarn. Myndin sýnir athöfnina er minnismerkið var afhjúpað á 150 úra
afmæli rikistöku lians.
íx máli þjóÖarinnar. En frægast-
iíi' þarfastur þeirra konunga,
:.cm setiíS hafa i Síam undan-
farin 150 ár er vafalaust Chula-
longkorn, sem sat að völdum
frá 1808 lil 1910. Chulalongkorn
var ódeigur við að leita til ann-
ara þjóða, er liann skorti menn
og fje lil þess að koma á t'ram-
kvæmdum innanlands og meðal
annars leitaði hann ol't til Dana.
Starf danska aðmírálsins Riche-
teu, sem Chulalopgkorn fjekk
í þjónustu sína, var talið að
liat'a gjörbreytt mörgu í Siam
og sjáifir höfðu Danir gott af'
viðskiflum sínum við Síamsbúa
og liygðist velgengni Austur-
Asíufjelagsins að miklu leyti á
þeim nánu vi'ðskiftum, sem tyr-
ir milligöngu danskra manna
hófust með Síamstn’mm og Dön-
uni.
Stjórnin i Siam var þangað
til nú fyrir fáeinum vikum arl'-
geng konungsstjiiru einvalda
konunga. Konungurinn hafði
liæði löggjafarvaldið og æðsta
framkvæmdarváld. Hann kaus
sjer sjálfur ráðuneyti sitt, sem
að jafnaði var skipað tíii ráð-
herrum, án þess að nokkrir aðr-
ir hefð'u þar um að segja, og
láðherrarnir voru jal'nan fléslir
eða allir síainskir prinsar og
náskyldir konungi, oft hræður
lians eða synir. I’egar núver-
andi konungur tók við viildum
líonnnyurinn i Siam, Prajadhipok.
I'yrir skömmu skipaði hann
jafnl'raml einskonar vfirsljórn-
arnefnd, skipaða fimm prinsum
og auk þess leyndarráð, og eru
helstu stjórnaralhafnir lagðar
l'yrii' þessar yfirnefndir til ílmg-
unar og álita. Auk þess var í Si-
am einskonar ráðgéfandi þing,
skipað 40 mönnum, en hafði lít-
il völd.
Núvérandi konungur lieitir
Prajadhipok og fæddist hanu S.
nóvember 1893. Er líann son.ur
Ramá hins fimta, en tók við riki
el'tir bróður sinn, Rama sjötta
25. febrúar 1926. En afi hans,
Chulalongkorn sem áður er
nefndur, dó 1910.
Þær tíu miljónir manna, sem
konungurinn rikir yl'ir, eru að
uppruna síamskir; er sá þjóð-
flokkur kominn innan úr Asíu.
En talsverl hal'a þeir hlandasl
malajum. Einnig hefir mikið af
Kínverjuin flust til Síam; þeir
i ru duglegri verkameim en Si-
amshúar sjáll'ir, sem þykja
l'rennir latir áhugalitlir við
vinnu. ()g þó að kommgarnir
hal'i gerl mikið til þess að auka
alþýðumentun hefir árangurinn
ekki orðið meiri en svo, að að-
eins 15 af liverju lumdraði
landsmanna eru taldir læsir og
skril'andi. En skólum fjölgar óð-
um i landinu.
Drotningin i Siam er mesti fríðleilcs-
kvenmaður. Hún heitir Ramleai
Barni.
Síamsbúar eru Rúddatrúar
og leynir það sjer ekki þegar
lil Síam er komið, þvi að þar
úir og grúir al' Rúddamusterum
og eru sum hin meslu furðu-
verk. Þar eru 13.600 musleri,
fiesl í Rangkok, enda verður
ekki þverfótað t'yrir þeim þar,
og 88.0000 þjónandi prestar eru
i landinu.
Ilvað verklega menning snerl-
ir slendur Síam el' til vill fremsl
allra Asíuþjóða, að Japönmn
undanskildum. Landið hel'ir að
visu ekki mikla síma og járn-
hiaufir að lillölu við Evró]m-
l(")ndin (það er (i simnim slærra
( n Island og lengd járnbrauta
er um 2800 lun. og siina 7500
km), e 11 at viimuvegirnir eru
icknir al' mikilli kunnáttu og
víða með nýtísku aðferðum.
Rangkok er mesla verslunarhorg-
in og koma þar árlega um 1000
skip á stærð við millilandáskip-
in íslensku, enda fer um 85%
af utanríkisversluninni um
Raiigkok. Útflutningurinn nem-
11r um 100 miljón krónum á ári
og eru hrísgrjón um '•/, hlutar
alls útflntningfsins, en einnig er
flutl út mikið af málmum, svo
sem volfram, sínki, ahtimon og
|)ó einkiun tini. Annaðhvort úl-
lent skip, sem til Síam kenmr,
er undir ensku flaggi og Rretar
hafa náð undir sig hróðurparl-
inum af utanríkisversluninni,
enda liai'a þéir elsla verzlunar-
samninginn við Síam (frá
1855). Rretar hafa lengi átl ítök
í Síam og sömuleiðis Frakkar,
Danir og jafnvel fleiri þjóðir;
þessar seni nefndar voru hafa
l. d. dómsvald yfir þegnum sín-
um í Síam.
Á 150 ára afmælinu, sem áð-
ur er nefnt fóru aðalhátíða-
höldin fram i Rangkok. Mætlist
þar gamalt og nýtt og einkmn
har mikið á hersýningunum.
Síamsbúar hafa komið sjer upp
nýtísku her og ágætu fiúgliði.
Þeir voru í liði með banda-
mönnum í heimsslyrjöJdinni en
eigi tólcu þeir ahnan þátt í styrj-
öldinni en þann, að senda fjölda
sjúkrahíla og hjúkrunarl'ólks
lil Frakklands og vakli það
mikla alhygli, að fjarlæg þjóð
austur i Asíu skyldi geta veitt
Evrópuþjóðunum hjálp i þeirri
mynd.
Ainerískl læknatiinaril hefir sent
úl áskorun til allra fliigfjelaga iim
afi gæta |>ess vaiullega aft flugur
ckki sjcu í l'lugvjelunum er þær fara
á milli bygða. Það hefir sem sje
kóniið i ljós að eitraðar flugur taka
sjer oft far með flugvjélunum og
licfir komið fyrir að þær hafi flutt
með sjer banvæna sjúkdóma.
Sænskur lögregluþjónn hefir ver-
ið tekinn fastur, sakaður um morð.
Pað einkénnilega er, að hatln var
einn þeirra, sem settir voru til þess
að liafa uppi á morðingjanum eftir
að morðið var kúnnugt. Fór hann
svo klaufalega að því, að géuiiur
fjctl á hann og hann mun nú hafá
játað á sig morðið.
--x
Ilið hcimsfræga undrabarn i
fiðluleik. .lehirdi Menuhin, sem
þýðir, gyðingurinn scm flytúV t'rið
með sjcr, leikur á Strádivaríusar-
fiðlu, scni cr virt á 300.0ÓÓ krónur.
Ilann er sonur mjög auðugra for-
cldra, svo þetta þykir máske ekki
inikið.
...- x --
Kona ein i C.airo liefir sótt mn
ski nað frá manni sínum — átta ára
gómliim. Svo sem siður er viða i Al-
ríkii voru þau gift er ,maðurinn‘ var
sjö ára og hún finnn. En þau áttu
ckki saman, strákurinn barði hana
svo hún fjekk skilnað.
hað bar við iun daginn i þorpinu
Banjaluka i .lúgóslaviu að heil fjöl-
skylda varð vitstola. Yið rannsókn
koin i Ijós, að fjölskyldan hafði
drukkiö cinhvern töfradrykk, sem
kerling ein hafði bruggað handa
þeim úr jurtaseyði. En hann var þá
svona baneitraður.
---x.....—
Um daginn tókst austurrískum
lækni, prófessor Eisenmeyer i Vín-
arborg, að kalla mann aftur til lífs-
ins, eltir að hann hafði verið dauð-
ur í 20 mínútur. Var það gert með
einhverjum vökva og með því að
nudda hjarta mannsins með sjer-
slakri vjel.
l'm 1000 blindir menn, sem mistu
sjónina í heimstyrjöldinni, hafa
l'engið atvinnu á símamiðstöðinni i
I .ondon.
—x
Til gistihúss nokkurs i Aldershot
á Englandi komu um daginn ungur
maður, 24 ára, ásamt kvenmanni,
mjög lagtegri stúlkn, 21 árs. Þan
ljeln rita sig í gestaskrána, seín mr.
Girwan og l'rú. Þau virtust vera
mjög' hamingjusöm, óku saman í
skemtiferðir um nágrenni borgar-
innai' á liverjiim degi, höfðii sýni-
lega nóg af peningum og lifið
virtisl brosa við þeim. Tiunda dagi-
inn sem þau bjuggu í gistihúsinu
kom þjónustustúlkan að l'æra þeim
lc uni morguninn að vanda. En mað-
tirinn kom á móti stúlkunni me.ð
þ>eini orðum, að þau kærðu sig ekki
um tc. Konan mín er látin, sagði
mr. Girwah. Lögreglunni var undir-
cins tilkynt þetta undarlega atvik,
kom hún á vettvang og bað mr. Gir-
wan koma ineð sjer á lögregíustöð-
ina. Þar sagði hann hispurslaúst frá
því, að þau væru ekki gift. lýonan,
scm með sjer væri, væri afgreiðslii-
slú ka i skóbúð í Gardiff. Þau höfðu
fyrir 0 mánuðum ákveðið að deyja
í.aman svo framarlega sem þau gætu
ckki fengið leyfi l'oreldranna lil að
cigasl. ()g þau höfðu ákveðið, að þau
skyldu lifa saman sem hjón i 10 dagu
áður cn þau l'yrirfæru sjer saman.
Þcgar máðurinn hafði gefið þessar
upplýsingar hað hann um vatn að
drekka. Og um leið tók hann inn
eitur og t'jell dauður um á tiig-
rcghislöðinni. Brjef undirritað af
þeim báðum, sannaði að skýrsla
mannsins var rjett. Þau báðu síðan
i«m i brjéfinu, að þau yrðu grafin
saman sem og vitanlega var gert.
í London búa 100.000 manneskjur
i 30.0000 kjallaraholum, sem allar
hafa verið bannaðar sem mannabú-
staðir af vfirvöldnnum.