Fálkinn - 22.04.1933, Blaðsíða 5
F Á L K I N N
5
“reiða, hans Björ'ns á Brekku,
og hitti þá svo á, að hjá hon-
um voru gestir og' mikil glað-
værð á ferðum. Þáði jeg þar
ágætar góðgerðir og viðtökur
yfirleitt. Sætti jeg svo færis að
láta eitthvað berast i tal um
Cruddu. Segir þá Björ'n un,dir
eins að jeg geti gert sjer greiða,
ef jeg ferðaðist eitthvað þarna
á fornar slóðix,) að færa Guddu
75 krónur, sem hún mundi telja
lil skuldar hjá sjer. Og svo
sagði Björn mjer hvernig á
þessari skuld stæði. Hann hefði
skuldað föður Guddu þessar
krónur í nokkur ár, og gert
margar ítrekaðar tilraunir til
að fá Jón gamla til þess að
laka við peningunum, en karl-
inn ófáanlegur til þess. Ljet
Jón fyllilega á sjer skilja, að
þessar krónur ætti Björu al-
drei að boi'ga, því að hann væri
margbúinn að gera það og
skildist mjer lika á Birni að
svo hefði verið. Nú sagðist
Björn liafa frjett að Jón garnli
mundi hafa gleyrnt að eyði-
I eggj a skuldarviðurkenninguna
áður en hann dó, og það ætl-
aði Gudda að nota sjer og senda
á hann rukkara, en eftir því
kvaðst Björn ekki vilja híða
og fjekk mjer peningana og
hað mig að senda sjer viður-
lcenningu Guddu fvrir móttöku
þeirra. En þess ljet Björn getið
að hann hefði verið búinn að
greiða tvöfaldar, ef ekki þre-
faldar rentur af upphæðinni“.
„Og afhenti hann þjer þessa
peninga vottalaust?" spurði
l'h'íða.
„Ónei, ekki gerði hann það,
enda skiftir það engu máli, og
feginn varð jeg að hann hafði
enga lnignxynd um, að það var
einmitt jeg, sem lekið lxafði að
mjer innheimtuna fyrir Guddu.
Nú skal jeg trúa þjer fyrir þvi,
góða mín, að sjálfum mjer ætla
jeg þriðjunginn af þessum
peningum. Jeg segi bara Guddu
að jeg liafi lxaft svo mikið fyr-
ir þessu öllu og þvi trúir hún“.
„Sennilega gerir hún það,
því að hún trúir engu misjöfnu
um nxenn. En samt finst mjer
eitthvað óhreint við þetta. Þú
sameinar fci'ðina til Björns
nauðsynlegri kaupstaðarferð,
svo er þjer tekið vel; jafnvel
eins og besta kunhingja. ög
svo ertu kurteislega beðinn að
koma peningunum til Guddu
og verður því vai'la hægt að
segja, að mikið hafirðu haft
fyrir innheimtunni“.
„Auðvitað ekki, en svona hafa
þei'r það nú samf, góða miii,
sem á annað borð leggja það
fvrir sig að heimta inn skuldir“
„Það getur vel vei'ið, en ekki
finst mjer það til fyrirmyndar.
Og ekki mundir þú þykja meiri
maður á eftir ef þetta kænxist
upp. Annars hjelt jeg að þjer
væri nóg að hala Þorfinn gamla
uppi á móti þjer“.
„Jeg er nú ekki að bi’jóta
heilann um það, en farðu nú
að sjá unx að ekki standi á
matnum þegar jeg er tilbúinn“.
Bergur liafði lokið við að
fara í reiðfötin, settist við borð-
ið og fór að skrifa. Fyrst skrif-
aði liann svokölluðum mála-
fæxslumanni sínunx í Reykja-
vik, las brjefið vandlega vfir
og lokaði því. Síðan skrifaði
liann bróður sínunx, seixx dvaldi
erlendis og fer hjer á eftir
kafli úr brjefinu:
„Það er orðið nokluxð langt
siðan jeg hefi seixt þjer linu.
En þið Hákon bróður okkar
skiftist iðulega á brjefum og
hann mun segja þjer lielstu
frjetlirnar og frá högum okkar
skyldfólksins.
Okkur lijer líður vel. Jeg
hugsa mest unx skáldskap og
pólitík og ef jeg gæti búið við
þelta hvorttveggja er jeg viss
um að jeg' vrði alsæll. Hvað efna-
lega afkomu mina snei’tir, þá
er ekki liægt að segja að lxún
sje góð. En ómegðin er heldur
ekki nxikil, börnin aðeins þrjú
og þau þurfa að fá gott upp-
eldi. Helst vildi jeg óska að
þau líktust mjei’, en ixxaður á
sjaldnast þvi láni að fagna að
fá allar sínar óskir uppfyltar,
þótt manni finnist sjálfum að
hafa til þess unnið að hljóta
betra hlutskiftið.
Konu á jeg, sem þekkir
skyldu sína, enda hefir sam-
húði'n fi’á minni liendi gengið
út á það eitt að kenna henni
að lxlýða. Og jxað hefir nxjer
tekist svo að lilýðnin er orðin
henixar mesta dvgð.
Annars er efnahagur fólks
hjer um slóðir yfirleitt góður.
Og ekki lield jeg að oftar komi
fvrir á fósturlándi okkar
heggja, að fólk hrynji niður af
hungri. Það gerir mentunin og
samgöngurnar við útlönd.
Því miður verður hrjefið
ekki lengra í þetta sinn; jeg
liefi um svo margt að lmgsa
og starfa. En jeg voiia að síðar
geti jeg sent þjer fi’jettaríkara
brjef, og kannske eitthvað
skenxtilegt að lesa“.
Bei’gur var vanur að álíta
öll verk sín mikils virði og svo
var einnig i þelta sinn. Ilann
las brjefið yfir með mikilli at-
hvgli, þótti það laglga orðað
o« lokaði því íxijög svo ánægð-
ur við sjálfaix sig.
Fríðá liafði verið á vakki í
kringum mann sinn. Matinn
lxafði liúix tilbúinn en vildi elcki
hera hánn inn á nxeðan Bergur
var að skrifa, svo að hún trufl-
aði ekki. Hún þóttist viss unx
að nú væri Bergur sestui’ við
að semja skáldsöguna og beið
með óþreyju eftir því að fá að
lesa það senx konxið var. Þeg-
ar hún sá, að það voru aðeins
seixdibrjef, sem Bergur var að
skrifa, varð hún fvrir sárunx
voiibrigðunx og hraðaði sjer
franx úr baðstofunni. En húh
kom að vörnxu spori aftur fær-
andi liendi og tók Bergur til
snæðings. Þegar haiin var mett-
ur stóð hann upp og varð þá
litið á konu sina og þótti hún
óvenjulega dauf í hx-agði.
„Hvað er að sjá þig, góða
m ín? En nú er ckki tínxi til að
víla; jeg er þegar ferðbúxnn
;g dagurinn bíður ekki“.
Það var gestkvænxl lxjá Há-
koni á Bakka, hændur smánx
samaii að tínast þángað, því að
halda átti þar fund í þarfir
sveitarinnar. Veður var ljóm-
andi gott og undu men'n sjer
vel úti við á meðan fundur
var ekki settur. Þegar allmárg-
ir voru nxættir konx Hákon út
á hlað, heilsaði fundarmönnum
glaðlega og bauð þá velkomna.
„Jeg sje að menn hafa vikist
vel undir fundarboðið, enda
stendur mikið til, og mörg al-
varleg mál, sem bíða þess að
verða rædd. Og þar senx tíminn
biður ekki, finst mjer að við
ættunx að fara að taka til“.
Með þessunx orðum ávarpaði
Hákon komumenn, en allir fóru
inli og var svo fundur settux’.
Skamt var fundarstörfum
lconxið, er riðið var í hlaðið
með allmiklu harki. Varð þá
einhverjum litið út og ljet þess
getið að Bergur á Gili væri
kominn, en ekki hafði hann
fvr slept orðinu en Hákon snar-
aðist út.
Einhver mælti á þá leið, að
það væri ágætt að Bergur væri
kominn, þó að ekki væri til
annars en að semja friðinn.
„Eða lxitt þó heldur, hefirðu
víst ætlað að segja“, bætti Giss-
ur á Skriðu við, en þá konx Há-
kon inn nxeð hróður sinn —
og fjellu þá frekari atliuga-
senxdir niður.
„En hvað þú keniur seint,
góði minn‘, sagði Sólborg á
Skriðu við Gissur bónda sinn,
cr liann konx lieim af fundiu-
um á Bakka. „Jeg hafði von-
ast eftir þjer fvrir löngu“.
„Það var nú ekki nema von
lil þess, því að sjálfur hafði jeg
aldrei búist við að fundurinn
stæði svona lengi“, svaraði
Gissur stillilega, en hætti svo
við: „Það var líka nxargt, sem
tafði fyrir, en Bergur á Gili
';ó mest“.
„Bergur á Gili, utansveitar-
niaðurinn, hvað hafði hann að
gera þarna?“ spurði Sólborg
meira en lítið undrandi.
„Ekki annað en tefja fyrir,
eftir því er best var sjeð. Hann
var ekki fyr koniinn en liann
hað um orðið og fór svo að
halda ræðu þar sem hann bað
afsökunar á hvað seint lxann
kom, enda hefði hann ekki haft
minstu hugmynd unx að þarna
ætti að haldast fundur. Svo fór
liann að minnast bróður síns og
Ixenda fundarmönnum á, hve
þakklátir þeir mættu vera fyrir
það að eiga því láni að fagna
nð geta haldið svona fundi á
öðrunx eins stí»ð og Brekku,
þar sem slíkur hæfileikamaður
skipaði húsbóndasætið ,og hest
mundi fær um að levsa úr öll-
unx vanda“.
„Það er dæmalausl hvernig
iiann lætur sá nxaður, aðeins til
þess að láta á sjer bera“, og það
var sambland af greniju og lít-
ilsvirðingu í rödd Sólveigar, er
Inin sagði þetta.
„Svo þurfti Hákon náttúrlega
að þakka Bergi fyrir þessi vel-
völdu orð í sinn garð, og upp frá
því nxátti svo lieita, að þeir
hefðu altaf orðið til skiftis, og
Bergur kjaftandi í tíma og ó-
:inxa“.
„Gátuð þið ekki hent honuni
að liann lxefði þarna ekkert
að gera“.
„Hægt hefði það kannske
verið, en nxenn kynokuðu sjer
nú við það, og kannske mesl
vegna Hákonar, sem átti þarna
húsum að ráða“.
„Ó-jæja, óhætt hefði verið að
láta þá bræður skilja, að Berg-
ur væri ekki þangað koniinn
að flýta fyrir“.
„Mjer er óhætt að segja, að
friðsemin tafði ekki fyrir fund-
arstörfunum, og þar átti Berg-
ur sinn þátt í, og svo vildi llá-
kon öllu ráða, þó að hann væri
ekki einu sinni fundarstjóri, því
xð það var oddvitinn, vitanlega".
„Altaf eru þeir sjálfum sjer
líkir þessir bræður, uppskafn-
ingar og ekkert annað“.
„Þeir voru það áreiðanlega í
þetta sinn, og satt best að segja
neld jeg þeir hafi aldrei opin-
xerað sig betur en í dag“.
Nú víkur sögunni aftur að
Bakka og þangað er Hákon tal-
aði við konu sina eftir að liafa
kvatt fundarmenn.
„Jæja, Ásdís nxín, þá er nú
þcssi blessaður dagur liðinn og
verð jeg því feginn. Það er alt
annað en skemtilegt fyrir nxig
að vinna nxeð öðrum eins mönn-
um“.
„Liklega þó ekki með Bergi
hróður þínum ?“
„En hann er nú ekki skyldug-
ur að vinna og svo er liann ekki
farinn og verður i nótt. En þjer
að segja, er.um við nú líka einu
mennirnir, senx eittlxvað höfiuii
gert að gagni lijer í dag“.
„Þetta er of mikið sjálfsálit,
I lákon", sagði Ásdís; „svona
mikið álit ætti enginn að hafa
á sjer eða nákomnum ættingj-
um“.
„En þetta er öldungis ekki of
mikið“, sagði IJákon og gekk
að glugganum og kallaði upp
yfir sig: „Er það sem mjer sýn-
ist, að doktorinn sje kominn!“
Hákon flýtti sjer út og lieils-
aði gestinunx glaðlega.
„Vertu nú hjartanlega velkoni-
inn, vinur; oft hefirðu glatl nxig
með heimsókn þinni, en aldrei
hctur en nú, enda kemurðu eins
og þú sjert kallaður“.
Frh. ú bls. 12.