Fálkinn - 01.07.1933, Page 5

fAlkinn
5
,NOUEGSHúS‘ í KAUPMANNAHÖFN |>að, cr NorSmenn búsellir þar hafa sjesl mynd tekin í samkomusalnum
Fyrir skömmu var vígl með mik- liygl sjer fyrir samkomustað. Er og sýnir formann fjelagsins, Suhrke
illi viðhöfn í Kaupmannahöfn hús húsið stórt og myndarlegt. 'J’il hægri stórkaupmann vera að fiytja ræðu.
Þriðju nótlina ákvaú skyllan
að láta til skarar skríða oí>' ná
iinni. Yrðlingarnir teknir hver
af öðrnm, kvaldir 'ojf la'.tnr
liljóða.
Þeir emja oíj Id.jóða. Þeir eru
teygðir o<* kreistir. Þeir eru liein-
hrotnir og að loiaim slitnir i
sLindur lilandi, hv " eftir ann-
an, en ait kemur fyrir ekki.
Kval di’jóð og an'.dstarvein þess-
ara munuöarlcysing'a eru svo
hjartaskerndi, að engin orð gela
iýst. Lofk.ð verðif |nmgl svo
liggur við köfmu:. Kvalnveinin
hergmáia í holíum og lueðum
og sle.’narnir, sem flcslir lialda
að séu dauðir og tilfinningalaus-
ir svilna og liöfginn drýpur af
þeim eins og tár. En tóan
situr eun hreyfingarlaus, langl
fyrir utan skotmál. Samt hef-
ur hún vitað liverju framfór,
)>ví um leið og livert afk' æmi
liennar gaf frá sjer síðasta deyj-
andi andvarpið, tók hún undir
og var þá eins og brysti streng-
ur, stréngur, sem hefði ver
ið stillur fvrir allar þjáningar,
vonhrigði og sorgir veraldarinn-
ar, svo ömurlegt og átakanlegt
var þetta liljóð, sem þó ekki
líktist nokkru liljóði, hcldur
stunu.
„Svona forhert kvikindi licfi
jeg aldrei fyrirhitl og er jeg þó
húinn að liggja á ótal grenjum“,
sagði skyttan „jeg held að þetla
sje djöfullinu sjálfur i töuliki.
Nú er ekki eftir nema eiim
hvolpur lifandi og það er hölv-
uður ræfils aumingi, hann liefir
verið veikur og er rétt komiim
að þvi að drepast, svo iílill sem
hann er, horaður og ólótlegur.
Við verðum að gera siðustu til-
raunina með tiann. Jeg lieiti á
Neskirkju að gefa henni eina
krému í peningum, ef jeg næ
þessu kvikindi. Það hregst sjald-
an að hún hafi orðið vel við á-
heitum, eð.i svo hefir mjer
reynst. En þú verður að
herða á lionum, en þó spáýa
hann eins lengi og þú getur og
slíta liaim ekki í sundur fyr en
jeg segi þjer, asninii þinn“.
Skyttan útskýrði nú með í'á-
um orðum hvcrnig ungliúgur-
inn ætti að liandleika yrðling-
iim lil að fá liann til að veina
sem átakanlegast. Þetta tókst.
Litli auniinginn engdisl sirndur
og sainan af tiræðslu og sárs-
íiuka og gáf frá sér liatt, sker-
andi vein. Móðirin klptist við og
veinið sem hún rak upp var svo
helaumt oog átakanlegt, ein's og
rándýr allra rándýra liefði lost-
ið klóm siiiuin í lifandi kviku
þar sem allar heimsins mæðui
ætlu eitt sameiginlegt hjarta.
„Gott, ágætt“, hvæs.ti skyltan
með opnum vörum út á milli
samanhilinna tannaima „Hún
kennir, hún kemur! Kveldu
hann, kveldu hann, segi jcg!
Slittu hann í sundur!" en
unglinguriim gat ekki meira.
Hann virtist hvorki sjá eða
skilja. Hann sat með starandi
ásjónu og andlitsvöðvar iians
virtusl sem stirðnaðir. Um lík-
ama lians fóru einkennilegir
kippir, líkt og krampaflog og
haim varpaði yrðlingmim fyrir
fætur skyttunni. Skyttan rétti
stráknum þá svo vænt kjafls-
högg, út undan sjer að blóðið
fossaði úr vitum lians. Én í sama
liili var tóan komin. Með slíkum
leifurhraða hafði lúm komið, að
varla varð auga á fest og ekki
viðlit að skjóta hana á lilaup-
uiium. Hún fleygði sér vfir
þetta veikhurða afkvæmi silt,
l'vrirfætur skyttuimi. Ilún var
möð af hlaupunum og heit and-
gufan mæddi frá vitum hennar
yíir litla ósjálfbjarga vesaling-
inn. Skyttan varð að halla sjer
aftur lil þess að koma byssu-
hlaupinu við og skotið reið af.
Annar framhógur dýrsins tættist
sLindur og höglin ristu aðra síð-
iina og kviðinn, framan frá og
aftur úr. Það fóru kippir um
þeniian sundurskotna likama og
við hvern kipp bærðist tunga
móðurinnar yfir brjost veika
yrðlingsins, sem lá á jörðinni
milli framfóta liennar. En tung-
an hvítnaði og bærðist minna og
kippunr’i fækkaði, sem fóru
um ii' aann, uns allar lirær-
ingar slöðvuðust. Augu dýrsins
voru galopin. Þau voru brostin,
og þó svo undarlega skær og
gljáandi eins og sæist inn í reg-
indjúp ómælandi eilífðar. Rlóð-
blandin mjólk vætlaði úr kvið-
arpokuiuim og silraði niður í
lyngið.Skytttan té>k iui veika yrð-
lingimi og slé) lionum við slein,
svo hcilimi lá úli. Þella var vana
meðferð við vrðlinga i þá daga,
sem ekki Jnirfti að nola lil ann-
ars, af því þeir voru verðlaus-
ir, en næðnst dýrin fljótlega á
grenjum, var ekertt sýslað um
livolpana og ef þeir voru ungir,
þá sultu þeir vanalega i hel eft-
ir að þeir voru húnir að naga
alt holdið utan af heinum dauðra
foreldra sinna. Svo skar hann
skottið af tóunni, sparkaði í
liana og þeytti tiemii út í mó.
Skinnin al' grentóu eru ónýt,
Lii skottið af dýrumim varð að
hirða og sýna hrcppsnefndinni
lil sannindamerkis að dýrin
liefðu verið unnin, til þess að
fá verðlaunin.
Skvttan stjakaði nú duglega
við unglingnum og sagði lion-
um að smánast á fætur og
snauta lieimleiðis; liaim væri al-
veg ónýtur að liggja á greni og
hin mesta forsmán i alla staði.
En þegar strákuriim gegndi
þessu engu, þá clró skyttan liann
með sér og skolaði hlciðið fram-
an lir lionum i polii. Unglingur-
inn ýniist hló eða grjel og Iilát-
iirinn var krampakendur og ö-
sljcirnlegur.
Ilann var orðinn hrjálaður.
VII.
Þegar til liygða kom, lofaði
fólkið guð fyrir liversu vel hefði
tekisl að vinna grenið og úl-
í’ýma þessum lielvitis kvikind-
um, sem rifi í sig fjenað manna
og eyðilögðu jiað, sem guð liefði
ætlað mannanna börnum til við-
urværis og lífsbjargar. Þeíía
væri líka afburða heppin og
dugleg skytta, enda ljeki líka
lánið við hana með grenjavinsí-
una. Það gæfi lika hverjum, sem
lian.il væii góður til. Guðrækinn
maður og trúr við silt starf,
lijálpsamur og lijeti á kirkjima.
En menn skildu ekkert í jiess-
ari brevtingu, sem orðin var á
strákmim. Svona efnilegur ung-
lingur, eins og liann var og
kominn af ágætu gáfu- og dugn-
aðarfólki í báðar æltir. „Hann
er víst orðinn vitlaus ?“ Þetla
sagði maður manni og jiað jiótti
ekkert álitlegt: „Að jiola ekki
að vaka á greni i gcíðu veðri
i’ina jirjár sólarliringa!“ „Hann
gerði ýmist að gráta eða lilæja
svo ofsalega og hamslaust að
alt ætlaði að keyra um jiver-
hak. ()g ef eitthyað hráði af
lioiuun vildi hann ekkert sinna
fúlki en færi einförum. En má-
ske jietta c’ttist nú af lionum og
hoinim skáni. Það váeri von-
andi. Já, það færi hetur. Þetta
yrði annars of j)ungur tiaggi á
veitinni“!
VIII.
Árin liðu. Unglingurinn var
orðinn fnlltíða maður, en hon-
um liafði ekkert batnað. í dag-
legu taJi var hann ýmist nefnd-
ur Steinn vitlausi eða vandræðá-
maðurinn. En hinir hetri menn
og guðhræddari köiluðu hann
blessaðan krossbera eða aum-
ingja, blessaðan krossbera, eða
jiá aðeins krossberann. Og hann
var þungiir kross á sveitinni og
fáir vildii liafa liann Jiótt ærið
íc væri gefið með lionum. Þeg-
ar bráði af honum fékst liann
ekki lil að vera með öðrum
möninim, en fór jiá einförum
hvernig sem veður var. Stund
um hljóp Íiann eittlivað upp um
fjöll og æpti þar, liljóðaði og
grenjaði, eins og væri verið að
pinta liami eða slíta siindur lif-
aiuli. Oft lá hann í lautum og
skoriiingum eða skreið yfir holt-
in milli steina og vældi j>ar og
emjaði eins og úthurður.
HeyrðUst óp lians og óliljóð um
alla sveitina og gerði fólk lijart-
veikt og taugaveiklað.
Þó var það aldrei vitað, að j>essi
brjálaði inaður gerði nokkurri
lifandi veru mein. Oft kom
liann heim allur rifiim og tætt-
ur, hlóðugur og flakandi í sár-
um með hár og skegg spænt og
slilið.
Sagnirnar, sem af honum
gengu um nálægar sveitir voru
cifagrar. Rörnin voru svo hrædd
við liann og jiessar sögur, að
j>au jiorðu ekki að láta fæturna
lianga fram af rúmstokkunum,
lieldur luiipruðu sig saman að
haki j>eirra fuUorðini er á rúm-
uiuim sátu.
Maður sagði manni og
mcnn höfðu ]>að fyrir satt og
trúðu því fullkomlega, að Steinn
viðlausi væri djöfulóður.