Fálkinn - 26.09.1936, Blaðsíða 3

F Á L K 1 N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
Framkvæmdastj.: Svavar Hjaltested.
Aðalskrifstofa:
Bankastræti 3, Reykjavík. Simi 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—6.
Skrifstofa í Oslo:
Anton Schjötlisgade 14.
Blaðið kemur út hvern laugardag.
Askriftarverð er kr. 1.50 á mánuði;
kr. 4.50 á ársfjórðungi og 18 kr, árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftanir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverð: 20 aura millimeter.
Herbertsprent prentaði.
Skraddaraþankar.
Um miðjan þennan mánuð varð
það sjóslys lijer við land, sem ef-
laust hefir vakið meiri athygli er-
lendis en nokkurt sjóslys, sem hjer
liefir orðið. Ekki vegna mannfjöld-
sem týndu þar lífi. Að vísu er það
mikið að missa 39 manníif á einu
skipi og yfir 50 mannlíf sömu nólt-
ina, en þó hefir Ægir verið enn
stórtækari í önnur skifti, svo sem
þegar togararjiir þrir fórust á Hala-
miðunum í febrúar 1925 eða þegar
þilskipin þrjú fórust vorið 1906 —
þar áf eitt fyrir augunum á Reyk-
víkingum.
I>að sem einkum vekur eftirtekl
erlendra þjóða á þessu strandi er
skipið sem fórst og maðurinn, sem
stjórnaði leiðangrum þess. Pourquoi
Pas? var frægasta íshafsskip, sem til
hefir verið á þessari öld, næst ,Fram‘
og dr. Charcot var einn af frægustu
norðurförum heimsins. Ár eftir ár
hafði skipið verið í greipum norð-
urísanna og staðist þau faðmlög. Og
foringinn var talinn gjörkunnugur
siglingum og hafði jafnan tekist að
bjarga sjer úr stórliættum og erfið-
leikum. En þetta skip og þessi mað-
ur ferst hjer við ströndina, nokk-
urra tíma sigling frá Reykjavík.
Síðan 1878 hefir vitakerfi íslands
tekið stórkostlegiun framförum og
þó einkum á þessari öld. Og á síð-
ustu árum, síðan Slysavarnarfjelag-
ið var stofnað, hefir björgunarmál-
um íslands miðað stói'kostlega áfram.
Landið hefir eignast. veðurstofu, sim-
ar eru komnir um alt landið og með
útvarpi og firðtalstaékjum er hægt
að koma boðum yfir sjó og land. En
samt verða slysin. Þau verða allstað-
ar, eigi aðeins hjer á landi, heldur
lika þar, sem aðstaðan er margfall
betri til þess að verjast þeim.
Ekkert land á eins langa og hættu-
lega strönd, að tiltölu við fólksfjölda,
og fsland á. Og þó að mikið liafi
verið gert til þess að draga úr hættu
strandanna, þá er það eigi nema
brot úr því, sem hægt er að gera.
Og í sambandi við hin miklu slys
beinist að jafnaði liugur manna að
tvennum umbótum. Fjölgun vitanna
og aukningu slysavarnanna.
Vitarnir hafa verið bygðir fyrir
gjald, sem lagt liefir verið á skip þau.
er sigla hingað eða hjer við land. í
sumum árum hefir vitagjaldið num-
ið meiru en þeirri upphæð, sem kost-
að hefir verið til vitanna. En það á
að vera öfugt. Því að með fjölgun
vitanna græðir þjóðin beinlinis stór
uppliæðir, i lækkandi vátryggingj-
gjöldum. Það er staðreynd, og efl-
ing slysavarnarfjelagsins — björgun-
ai-sveitir og björgunartæki á öllum
mestu hætjUislóílunum, verður að
vera hitt aðal takmarkið.

Guðmundur frá Mosdal fimtugur.
Hann er fæddur 24. sepl. 1886 að
Villingadal á Ingjaldssandi við Ön-
undarfjörð, sonur Sveinfríðar Sig-
mundsdóttur, sem enn er á lífi á
Sæbóli. á Inggjaldssandi og Jóns

Jónssonar, sem fórst í snjóflóði á
Þorláksmessu næstu eftir að Guð-
mundur fæddist. En i Mosdal við
Önundarfjörð ólst Guðmundur upp,
og kennir sig við þann bæ, því að
hann er allr,a manna trygglyndastur
og í’æktarsamlegastur.
Snemma bar á því, að Guðm. var
lineigður til smíða. Var sá löngum
háttur lians þegar hann var í fjós-
inu í Mosdal, því að hann ólst upp
við alla venjulega sveitavinna, að
liann settist niður með hníf sinn og
ýsubein eða snítukubb meðan kýrnar
átu gjöfina og liann beið eftir að geta
vatnað þeim. Síðar stundaði hann
Iréskurðarnám hjá Stefáni Eiríks-
syni (1911—1916). Þau 20 ár, sem
síðan eru liðin, hefur Guðm. átt
heima á ísafirði og starfað mikið að
útskurði og öðrum smiðuin slíkum
og margan ágætan grip gert, þvi að
liann er einhver hinn oddfiagasti
maður lijer á landi. Hann hefir og
haldið mörg námskejð í ti’jeskurði
og annari heimilisiðju víðsvegar um
Vestfirði, og nú nokkur síðustu ár
verið kennari i liandiðju við barna-
skólann á ísafirði.
Þó Guðmundur hafi aldrei látið
neitt að sjer kveða i stjórnmálum,
hefir hann samt tekið drjúgan þátt i
opinberu lífi þjóðarinnar. Hann var
lielsti hvatamaður þess að fyrsta
ungmennafjelagið á Vestfjörðum var
slofnað (1908), en ungmennafjelögin
má liiklaust telja einhvern merkileg-
asta fjelagsskap hér á landi, og eru
ófáir þeirra manna, sem á undan-
förnum árum hefir hvað mest kveðið
að í þjóðlífi okkar, fóstraðir í þeim
fjelagsskap. Og í þessum fjelagsskap
hefir Guðm. unnið mikið og gott
starf, fyrst heima í Önundarfirði,
síðan í Reykjavík meðan hann var
við nám og þó ekki sist á Isafirði,
enda jafnan verið mikils metinn af
sínum fjelögum og löngum mikið rið-
inn við lieildarstjórn fjelagsmálanna.
Auk þessa hefir hann unnið mikið
innan unglingareglunnar og um langl
skeið verið einhver helsti maður
hennar á Vestfjörðum. Eru það eng-
anveginn þýðingarlítil störf fyrir
þjóðarheildina, sem Guðm. hefir hjer
lagt fram.
Guðm. er þjóðrækinn maður í besta
lagi. Kemur það víða fram í.smið-
um hans, að honum er títt að sækja
sjer yrkisefni í fornar söguj-, enda
er hann vel að sjer i þeim. Hug
befir hann á flestum greinum þjóð-
legra fræða, hvort sem um er að
i’æða verkleg efni eða andleg, og
þykir gott að ræða um þau við vini
sína. Má geta þess til gamans, að
hann hefir safnað og sett á blað
munnmæli ýms og fornar sagnir um
staði og menn í sveit sinni, Önundar-
firði. Hann hefir og fengist nokkuð
við ættfræði; safnað allmiklum drög-
um lil ættartölu sinnar og sinna
Frú fíríet Bjarnhjeðinsdóttir
verður 80 ára á morgun.
Ekkjan Guðríður Guðmunds-
dóttir, Leifsgötu 12 verður 80
ára 30, f). m.
Ekkjan Oddng Sigurðardóttir
fíragagötu 27 verðar 80 ára
27. þ. m.
frænda, en það fólk er margl um
Vestfjörðu. Er það einn kostur Guð-
mundar, að hann getur aldrei iðju-
laus verið.
Guðmundur er vinsæll maður.
Kunningjar hans óska honum gæfu
og gengis á á fimtugsafmæli hans,
eins og maklegt er.
Kunningi.
Efsta mvndin er af skrautskríni
en hinar myndirnar eru af brjefa-
biðu og „ritþingi", sem Guðm. hefir
skorið. Þá eru tvær myndir af Guð-
mundi; á annari sjest hann á vinnu-
stofu sinni.