Fálkinn - 12.06.1937, Page 8

8
F Á L K I N N
Krýningar í Englandi. 3.
Krýningin síöasta.
HátíSahöldunum í sambandi við
ensku krýninguna er ekki lokið enn;
])au slanda sem sje margar vikur.
En aðalþátturinn gerðist á miðviku-
daginn 12. i'. m. er sjálf krýnmgin
fór fram í Westminster Abbey og
skrúðfylkingin mikla sýndi sig hin-
um mörgu miljónum Lunúnabúa og
gestum þeim, sem höfðu farið lang-
an veg til þess að fá að sjá ofur-
lítið af þessum æfagamla og sum-
part bjákátlega skopleik, sem bretska
þjóðin undantekingarlítið horl’ir á
með hinni mestu alvörugefni. í
gamla daga var krýningardagur'inn
látinn hefjast þannig, að riddari einn
staðnæmdist fyrir utan svefnherberg-
isdyr konungs klukkan 5 að morgm
og gargaði þar eins og kráka, þang-
að til konungur vaknaði. Þetta var
numið úr reglunum eftir að einn
konungurinn, sem varð fyrir þessari
meðferð, varð svo reiður, að nærri
lá að liann ræki sverð sitt á kaf i
riddarann.
Georð konungur VI. var vakinn kl
7 krýningarmorguninn og er þau
höfðu klæðst snæddu þau morgun-
verð og huðu dætrum sínum góðan
daginn. En að þvi búnu var farið að
klæða þau í krýningarklæðin. Her-
togafrúin af Cumherland hjálpaði
drotningunni i skrúðann en Camp-
bell kommandör konunginum. En
Erskine hirðstallari hafði umsjón
með öJJu úti við. Hann átti að sjá
um að vagnar hirðarinnar kæmu
livorki of seint nje of snemma og á
upp, ekki nema lítið að vísu, en
þó sett upp. Allur bærinn var í upp-
námi. Og það var tilkynt með aug-
lýsingu, að hyggilegast væri að
versla sem fyrst, því að búast mælti
við frekari verðhækkun innan
skamms. •
Þennan saina daga kom maður
inn í verslunina. Hann gekk rakleitt
inn i skrifstofu Hagens án þess að
berja á dyrnar. Hagen stórkaup-
maður stóð upp, ergilegur en þegar
hann sá, hver kominn var, ldó hann
og sagði:
— Nú það eru bara þjer, herrn
andskoti. Gerið þjer svo vel að fara
úr frakkanum.
En gesturinn fór ekki aðeins úr
frakkanum heldur úr öllu. Fötunum
skyrtunum og skónum. Nú stóð
hann þarna sem sjálfur andskotinn
í allri sinni viðurstygð.
Hvað þóknast yður? spurði
Hagen.
Því miður hefi jeg sjeð, að
])jer hafið rofið samninginn. Sál yð-
ar er nú mín e'ign, öskraði hann og
eins sálir allra , undirmanna yðar.
Svo rjetti hann fram klóna og ætlaði
að grípa Hagen.
Bíðið þjer hægur, sagði Hagen.
Annars hringi jeg á lögregluna!
Hvað er að, spurði andskotinn,
steinhissa á frekjunni.
Þjer farið húsavilt, sagði
Hagen hlæjandi. —- Jeg gekk úr
firmanu fyrir hálfum mánuði. Kon-
an mín á það núna. Við höfum að-
skilinn fjárhag. En þjer getið spurt
hana hvort hún vilji gera samning
við yður. —
Nú sá djöfsi að það hafði verið
leikið illilega á hann. Hann þreif
fötin sín og livarf, með ekki sem
fallegustum munnsöfnuði og skildi
eftir mikið af brennisteinsgufum.
En herra Hagen og frú hans
hurfu frá kaupmenskunni og búa nú
í höll sinni og eru ríkustu hjónin
í bænum — ef þau eru þá ekki
dauð. Ef svo er, þá eiga þau heima
i himnaríki.
tilsettum tíma var þeim ekið inn i
hallargarðinn hverjum af öðrum og
kom hinn frægi gullvagn konungs-
ms siðastur. En yfir öllu vakti yfir-
hirðsiðameistarinn, hertoginn af
Norfolk, sem bar alla ábyrgðina á
krýningarathöfninni. Hann er aðeins
28 ára að aldri.
Alla nóttina höfðu hundruð þús-
unda af fólki verið á ferh að tryggja
sjer rúm meðfram skrúðgönguleið-
inni. Og það var ekki syfjur að sjá
á þessum söfnuði heldur voru flest-
ir eins og ólmir krakkar, eða eins
og karnevalsgestir suður í löndun,.
Einna einkennilegasta farartækið
við krýninguna var vagn borgarstjór-
ans. Hann er smiðaður 1757 og veg-
ur 4 tonn en í honum eru hvorki
fjaðrir nje liemlar, svo að liklcga
þætti hún „höst“ á sunium vegun-
um lijerna. Forseti neðri málstofunn-
ar var líka í einkennilegu farartæki,
vagni frá tímum Vilhjálms þriðja.
Kl. 8.40 hófst lestin. frá Bucking-
ham Palace. Fyrstir fóru í fylking-
unni fulltrúar eriendra þjóða, þar á
meðal japanski keisarabróðirinn Chi-
buti, Friðrik krónpnns og Ingrid og
aðrir erlendir höfðingjar, en þá
komu forsætisráðherrar ensku sam-
veldislandanna og ensku ráðl.errarn-
ir. Fagnaði fólkið þeim með hróp-
um og köllum, en þó tók fyrst í
hnúkana þegar vagn kom með þeim
konungsdætrunum Elisabetu og Mar-
garet Rose, en hjá þeim sátu Las-
celles lávarður og kona hans, systir
konungs. í næsta vagni sátu mág-
konur konungs, hertogafrúrnar af
Glouchester og Kent. Og í næsta
vagni ekkjudrotningin ásamt Maud
Noregsdrotningu, mágkonu sinni en
á eftir þeim riddaravarðsveit kon-
ungs. Og loks gullvagninn með átta
gráum hestum fyrir. Þar situr kon-
nngur í hermelínskápu, fölur á svip
og virðist ekki taka eftir neinu sem
■fram fer, en drotningin baðar hend-
inni til fólksins til þess að þakka
fyrir húrrahrópin. Eftir gullvagnin-
um er borinn konungsfáninn en
eftir honum koma bræður konungs,
hertoginn af Gloucliester og hertog-
inn af Kent riðandi og loks líf-
vörðunnn.
í sama bili og gullvagninn ekur
inn á Parliament Square er byrjað
að hringja klukkunum i Westminster
kirkju, en hringingarnar heyrast
varla fyrir hrópunum í fólkinu. í
kirkjudyrunum tekur hertoginn af
Norfolk á mót konungshjónunum og
um leið og þau ganga inn í kirkj-
una leikur hljómsveit „God save the
King“.
Og nú hefst athöfnin í kirkjunni,
en vegna þess að henni hefir verið
svo ítarlega lýst í dagblöðunum og
útvarpinu, skal farið fljótt yfir sögu,
hvað hana snertir. Það tekur tals-
vert langan tíma fyrir gestina að
koma sjer fyrir, þó að öllum væri
niðurraðað áður. Konungurinn geng-
ur inn í kór með heila sveit bisk-
upa og hertoga með sjer, en liverj-
um hertoga fylgir sveinn, er ber
kórónu hans, því að enginn hertogi
má setja upp liöfuðfatið fyr en
kórónan er komin á höfuð konungs-
ins. Konungshjónin setjast sitt í
hvorn stólinn, en lávarðarforseti
ríkisráðsins, gamli Ramsay Mac-
Ðonald verður að standa'ineðan á
allri athöfninni stendur. Krýningar-
stóllinn er frá tímum Edwards I.
en undir honum liggur stór steinn,
sem fluttur var endur fyrir löngu
frá Scone-kirkjunni í Skotlandi og
kallaður er örlagasteinninn. Segii'
þjóðsaga, að þetta sje sami steinn-
inn og Jakob hafði undir höfðinu
nóttina áður en hann glimdi við
guð forðum, og segir frá i gamla
testamentinu.
Sjálf athöfnin hófst með því, að
erkibiskupinn af Kantaraborg geng-
ur fram til konungs ásamt sex pre-
láturn og kallar til safnaðarins: ,,Jeg
kynni yður hjer Georg konung, ó-
mótmælanlegan konung yðar. Því
spyr jeg alla yður, sem hjer eruð
komnir til að votta hollustu og
þjónustu: eruð þjer fúsir að gera
hið sama?“ Þá kveður við hróp:
„Guð varðveiti Georg konung. Megi
hann lengi ríkjum ráða“. Erkibiskup
endurtekur sömu spurninguna í all-
ar áttir og fjórum sínnum en svar-
að er á sama liátt. Þessi þáttur er
hin svonefnda kijnning.
Næsl kom eiðtakan. Erkibiskup-
inn spyr: „Herra, eruð þjer fús að
sverja?“ Og konungurinn svarar:
„Jeg er fús til þess“. Næst spyr
erkibiskup: „Vilt þú hátíðlega lofa
og vinna eið, að stjórna þjóðum
Stórabretlands, írlands, Kanada,
Ástralíu, Nýja Sjálands og Banda-
ríkja Suður-Afríku og annara eigna
og landa og indversku ríkjanna
samkvæmt lögum og siðum landa
l:essara?“ En konungur svarar: „Jeg
lofa að gera það“. Loks spyr erki-
biskup hvort hann vilji hlýða boð-
um kirkjunnar og varðveita forrjetl-
indi hennar; er þetta alt með mið-
aldastíl, frá þeim tíma er kirkjan
var ofjarl hinna verslegu höfðingja.
Að svo búnu hófust hinar löngu,
flóknu og dulrænu seremoníur með
krýningartáknin. IJefir hver siður
sína sögu, sem uppsprottin er af dul-
siðum hinna fornu riddarareglna,
enda aðstoðar háaðallinn við þess-
ar „skrautsýningar“, sem ná há-
marki sinu þegar konungurinn er
smurður og kórónan loks sett á höf-
uð honum.
Eftir krýninguna kom svo sakra-
mentunin og að lokum endar at-
höfnin með konungssöngnum, og
söfnuðurinn smátínist út úr kirkj-
unni. — —
En nú áttu konungshjónin eftir að
aka í stóran liring um ýms fjölförn-
ustu stræti borgarinnar til þess að
láta votta sjer liollustu hinna konungs
elsku Breta. Niður Thames Enbank-
ment, þar sem 15 þúsund skóla-
börn voru á leið konungs, upp
Northumberland Avenue og yfir
Trafalgar Square, um Pall Mall, Sl.
James Street og Piccadilly, Regenl
Street og Oxford Street, gegnum
Marble Arch og Hyde Park og lieim
i Buckingham Place aftur. UM 20.000
lögregluþjónar höfðu haft manngarð
lil þess að varna fólki að blinda
giiturnar og gekk alt vel þangað til
kom heim að konungshöllinni —
þar sprungu allar manngirðingar og
fólkið flæddi yfir torgið. Konungs-
hjónin voru þá sloppin inn, en fjöld-
inn hrópaði og heimtaði að fá að
sjá konunginn og loks opnuðust
dyrnar út að svölunum og konungs-
hjónin komu út. Fólki sem þolir illa
hávaða hefir eflaust ekki liðið vel
þá stundina, þvi að nú urðu hrópin
meiri en nokkurntíma áður um dag-
inn.
Síðdegis hafði enska útvarpið
stórkostlegasta útvarp, sem nokk-
urntíma hefir verið í veröldinni.
Það var bókstaflega talað yfir all-
an heiminn. Þar töluðu menn frá
f.iarlægustu lýðlöndum Breta og öllti
var endurvarpað, svo að það heyrð-
ist bókstaflega um allan heim. En
síðustíu ræðu'na flutti hinn ný-
krýndi konungur og mælti á þessa
leið:
„Þaö er með' hrærðu hjarta að
jeg taja lil ykkar í kvöld. Aldrei fyr
hefir nýkrýndur konungur haft tœki-
færi til að tala til atlrar þjóðarinn-
ar á heimilum hennar á krýningar-
daginn, og aldrei hefir krýningar-
athöfnin haft jafn margþætta þýð-
ingu. Samvetdislöndin taka nú sama
þátt í krýningunni og gamla kon-
ungsríkið, og jeg fann í morgun, að
*
i