Fálkinn - 28.05.1938, Blaðsíða 8

8
F Á L K I N N
VORDRAGT
i'ir smádröfnóttu tveed með dökkleit-
um leggingum og hnöppum af sama
lit Slagið er mjög áferðarfallegt þó
að þvi gangi illa að ryðja sjer rúms
i tískunni. Stafar jrað af því, að það
þykir nokkuð áberandi og kostar auk
þess tvo metra af efni.
SILKINÁTTKJÓLL.
Þessi kjóll er úr vatnsbláu silki og
mjög „kvenlegur“ í laginu, með breið-
um feldum „volant“ i stað erma og
fallegum útsaum í hálsmálinu.
GRÍSKUR STÍLKJÓLL.
eftir bestu fortíðarfyrirmynd. Kjóll-
inn er úr hvítu jersey, sem legst í
áferðarfallegar fellingar að líkaman-
um. En það er betra að stúlkurnar,
sem ætla að nota þessa fyrirmynd,
sjeu vel vaxnar!
HATTATÍSKAN 1938.
Skrítinn, flatur sporthattur úr
beige, brúnum og grænum flóka og
er, þegar nánar er aðgætt settur sam-
an úr fjórum sivalningum og einum
rjetthyrningi. Maður er hættur að
furða sig á þvi óvenjulega svo maður
hefir ekkert við það að athuga, þó
hatturinn likist mest handtösku.
Hgnn sem lifa.
Wolfgang Mozart.
Suður uiidir Tirol en austanverL
við Bayern liggur fagurt fjallahjer-
að og þjettbýlt, eitt af sambands-
hjeruðum hins forna Austurríkis.
Höfuðstaðurinn í þessu lijeraði hef-
ir tæp 40.000 íbúa, en fjöldi ferða-
fólks kemur í bæinn á hverju ári,
ekki síst á vorin, því að þá fara
fram í bæ þessum hátiðaleikir með
aðstoð fremstu listamanna. Max
Beinhardt hefir undanfarin ár veitt
þessu fyrirtæki forstöðu og núna i
vor hafði hann beðið hljómlistar-
stjórann Toscanini að aðstoða.
Hann baðst undan — mun hafa ór-
að fyrir hvað verða vildi. Nú heldur
Hitler þessa hátíðaleiki.
Þeir eru gerðir í minningu Moz-
arts. Því að þessi bær heitir Salz-
burg og þar er Wolfgang Amadeus
Crysostomus Mozart fæddur, 27.
janúar 1756. Og fallegasta torgið í
Salzburg ber nafn Mozarts og er
standmynd hans á miðju torginu.
Mozart er frægasti sonurinn sem
Salzburg hefir alið, og bærinn held-
ur röggsamlega uppi minningu hans.
Faðir Mozarts var hljóm-
sveitarstjóri erkibiskupsins i
Salzburg. Hann var á óvita-
skeiði þegar hann uppgötv-
aði, að hann gat náð tón
úr hljóðfæri og þótti þetta
svo merkilegt, að faðir hans
fór að kenna honum. Þegar
Nlozart var fjögra ára var
hann farinn að setja saman
lög og fimm ára var hann
>rðinn læs á nótur. Sex ára
var liann orðinn svo leikinn
á hljóðfæri, að faðir hans
ifrjeð að fara með hann í
ferðalag og láta umheiminn
vita hvað þetta undrabarn
gæti. Og nú hófst frægðar-
för Mozarts.
Hann bar fyrst niður í
Wien og ljek þar fyrir hirð-
na og vakti furðu keisarans
sjálfs. í Paris ljek hann fyr- •
ir Lúðvík fimtánda. í Lond-
on, ætlaði alt af göflunum
að ganga. Þótti ekki ein-
leikið um snild þessa barns
og trúðu sumir þvi, að hanu
liefði verið ofurseldur djöflinum.
Páfinn veitti honum eigi að síður
áheyrn, er hann kom til Róm. En
í Neapel töldu menn haml galdra-
mann og á hljómleikum hans þar
hrópuðu áheyrendur til hans að
taka af sjer hring sem hann var
með á hendinni, því að þeir hjeldu
að þetta væri galdrahringur og
mundi Mozart missa gáfuna ef hann
tæki af sjer hringinn. Mozart vissi
ekki hvaðan á hann slóð veðrið en
tók hringinn af sjer og ljek lagið
aftur, ekki miður en í fyrra skiftið.
Úr þessari frægðarför sinni kom
hann aftur 10 ára gamall og settist
nú að í Salzburg. Hann var snill-
ingur bæði á pianó, fiðlu og orgel
og samdi ósköpin öll af tónverkum.
Fjekk hann stöðu hjá erkibiskupn-
um og átti sæmilega daga, en það
skifti um er biskupa skifti urðu. Þá
var Mozart um tvítugt. Varð hann
að semja tónsmíðar fyrir hirðina
og kirkjuna en bar ekki úr býtum
nema sem svarar 25 krónum á mán-
uði og bjó við sult þrátt fyrir náð-
argáfu sína. Hann ákvað því að
taka sig upþ úr fæðingarstað sín-
uni og freista gæfunnar annarsstað-
ar. Árið 1777 fór hann til Mann-
heim, en þar var engin staða laus
handa honum. Hann hjelt liljóm-
leika í Ágsborg, sem var mikill auð-
mannabær, en einnig þar voru öll
sund lokuð. Flæktist liann bæ úr bæ
þangað til loksins að hann komst
til Wien árið 1771. Keisarinn fól
honum að semja óperu handa söng-
leikhúsinu og gerði Mozart það. Það
var óperan „Idemeneo“. Fór nú að
fara orð af Mozart sem tónskáldi,
einkum óperum hans, en lítið hagn-
aðisl hann á jiessu sjálfur. Hann,
sem allur heimurinn hafði blasað
við er hann var barn að aldri, átti
nú á manndómsárunum við sifelda
örðugleika að stríða, þrált fyrir
það að hvert listaverkið rak annað.
Verk lians höfðu enga rjettarvernd
og leikhúsin stálu þeim og græddu
á þeim, en sjálfur fjekk hann ekk-
ert. „Brúðkaup Figaros“ vakti fögn-
uð um alla veröld og „Don Giovanni"
sömuleiðis og „Töfraflautan“ bjarg-
aði einu leikhúsinu frá gjaldþroti
Sjálfur varð hann að hafa ofan af
fyrir sjer með tímakenslu og hafði
varla málungi matar á stundum,
enda var hann enginn ráðdeildar-
maður og kona lians því síður. Er
talið að baslið hafi flýtt fyrir dauða
hans. Hann varð aðeins 35 ára, dó
i Wien árið 1791 og var grafinn í
fátækrakirkjugarðinum i Wien.
Skömmu áður en hann dó kom
maður til hans og bað hann um að
semja fyrir sig „Bequiem". Mozart
mun liafa fundið að hann ætli sjálf-
ur ekki langt eftir og að þetta yrðu
hans eigin útfararljóð. En þetta tón-
verk er eigi talið eiga sinn líka í
veröldinni. Og sania er að segja um
óperur hans, sem sameinuðu italska
lipurð germönsku djúpsæi. Þær
halda fullu gildi enn í dag. Alls
liggja 024 tónsmíðar eftir Mozart.
En enginn veil hvar gröf hans er
i fátækra grafreitnum í Wien. Sam-
tíð hans fanst ekki ástæða til að
setja honum minnisvarða.
Hingað til hefir öll sápa í heimin-
um verið búin til úr ýmiskonar
feiti úr jurta- og dýraríkinu, en nú
hafa þýskir efnafræðingar fundið
aðferð til jtess að húa til sápu úr
kolum. Segja þeir hana fult eins
góða og aðra sápu og er nú verið
að reisa gríðarstóra verksmiðju í
Þýskalandi, sen; á að framleiða
40.000 smálestir af kola-sápu á ári.
Einnig eru þeir að prófa aðferðir
til þess að Iramleiða oliven-olíu úr
kolum.
-—-x------ JC
í Babinda i New South-Wales strauk
langi nýlega af lögreglustöðinni All-
ir hlupu upp til handa og fóta og
fóru að leita að honum en á meðan
brá hann sjer aftur á stöðina og
stal þar öllum þeim peningum, sem
voru í sjóðnum og öðru verðmætu
sem hann fann.
4