Fálkinn - 16.07.1938, Blaðsíða 12

12
F Á L Ií I N N
CARL ZUCKMAYER:
Liðsforinginn. 5
ur alla. Jost er liðsforingi — einn af þeiin
fremstu“.
Hún kinkaði kolli og leit niður á gólf-
ið. „Svo að þú ætlast þá til að jeg yfir-
gefi hann?“ sagði hún í tortryggnum
rómi.
„Já, þú verður að hætta við hann“, svar-
aði Prittwitz með ögrandi ákvörðun. „Þú
berð ábyrgð á því, að hann haldi gefin
heit“.
„Já, jeg ber ábyrgð á lífi hans“, sagði
liún eins og við sjálfa sig.
„Já“, hrópaði Prittwitz, „og lif hans er
nú í veði“.
Hún horfði á hann. „Jeg get það ekki!“
hvíslaði hún.
Prittwitz gekk fast að henni og lagði
handlegginn á öxlina á henni. Hún skifti
sjer ekki af því. „Stiltu þig, Lili“, sagði
hann, og það brá fyrir nokkurri blíðu i
rómnum. „Þú veist með sjálfri þjer að
þessu getur ekki haldið áfram“.
„Jeg get ekki hætt að elska hann,“ sagði
hún.
„Ef þú elskar hann“, sagði Prittwitz,
„þá skilurðu hvað jeg er að fara. Hvort
viltu heldur snögga lækningu, er kostar
sársauka eða seinvirka útblæðingu“.
Hún hallaði sjer upp að honum og
hann fann að liún titraði i knjáliðunum.
„Heldurðu að það sje ómögulegt að við
getum haldið áfram að lifa saman?“
spurði hún.
„Ætti jeg að geta svarað þeirri spurn-
ingu, Lili ?“
„Jeg get það ekki“, sagði hún, sleit sig
af honum og settist niður á stól.
„Þú þarft ekki að taka ákvörðun um
þetta", bætti hann snögglega við. „Það
er nóg, ef þú spornar ekki á móti!“
Þegar hún leit á hann var eins og líf
augna hennar væri sloknað út, og það
brá skugga yfir andlitið. „Jeg mun sjá
um alt“, sagði hann. „Jeg skal útskýra
þetta alt. Hann verður enginn einstæð-
ingur. Hann á fjölda vina.“
Hún sagði ekki neitt.
„Alt er undirbúið“ sagði Prittwitz. „Lög-
reglan hefir gefið út skipun að þú hverfir
burt úr borginni. Vertu ekki hrædd“
hann gekk nær og strauk yfir hárið á
henni. — „Þetta er aðeins formsatriði.
Það forðar þjer frá því að yfirgefa hann
af frjálsum vilja. Þegar hann kemur aft-
ur ertu á bak og burt og sökin lendir a
yfirvöldunum“.
Hún ansaði engu orði.
„Hann mun taka þetta nærri sjer“,
sagði greifinn, „en honum verður bjarg-
að. Og varla deyr þú heldur af því“.
„Margur deyr, en heldur þó áfram að
lifa,“ sagði hún hnuggin.
Prittwitz gekk fram og aftur um her-
bergið, staðnæmdist svo við borðið og sagði
í þurrum, skipandi róm: „I fyrramáhð
nemur vagn staðar hjer fyrir utan og hann
á að flytja þig í burt“.
„Hvert á jeg að fara?“ spurði hún.
„Því ræður þú sjálf“, sagði Prittwitz. „Ef
til vill er best fyrir þig að fara til Berlín".
Því næst, eftir litla þögn hjelt liann áfram:
„Ef þú ert í einhverjum vandræðum, þá er
hægt að sjá fyrir þjer fyrstu mánuðina“.
Hún stóð upp og lyfti upp höndunum.
„Nei“, sagði hún, og það var harka i rómn-
um. „Það þigg jeg ekki“.
„Afsakaðu, það var ekki ætlun mín að
særa þig“, sagði hann.
„Jeg veit það“, sagði hún róleg.
Hann gekk fast að henni og rjetti henni
höndina. „Get jeg þá reitt mig á þig?“
spurði hann.
Hún svaraði ekki, og' tók ekki í fram-
rjetta hönd hans. Hún sneri sjer við og Ijet
höfuðið síga. Það var eins og liún riðaði
á fótunum. Hann hneigði sig þegjandi og
gekk út.
TC’INS og ætla má var Jost ekki rólegur í
Berlín. Og eftir skamma dvöl þar tókst
honum að fá leyfi til þess að halda til
Brandenborgar. Hann reið þangað alt hvað
af tók, svo að nærri lá að hann væri búinn
að sprengja hestinn. Þegar liann nálgaðist
liúsið þar sem Lili bjó, sá hann vagn fyrir
utan dyrnar. Hann lileypti þegar á spretti.
Prittwitz stóð við opnar vagndyrnar, og
Lili, sem var í síðri ferðakápu var að stíga
upp í vagninn. Þegar hún kom auga á Jost
stóð hún grafkyr og náfölnaði. Hann þaut
af haki. Hún rak upp óp og hneig niður.
Ilann greip hana i fallinu. Hönd greifans
var föst á liandfanginu á vagnhurðinni eins
og hann ætlaði að snúa það af.
Jost starði á hann nötrandi af hatri og
reiði.
Lili reis upp í fanginu á honum og los-
aði sig með hægð.
Jost sneri sjer að greifanum og' það lá
við að andlit þeirra snertust. „Hvaða er-
indi átt þú hingað?“ sagði hann í þrumu-
rómi. Andlit gægðust út í alla nærliggjandi
glugga. Greifinn stilti sig furðanlega; hann
vildi enda þennan þátt eins fljótt og unt
var, en liann var ákveðinn, hvað sem það
kostaði, að koma sínu fram.
„Liðsforingi von Fredersdorff" sagði liann
og orðin komu slitrót,t, „jeg skal kæra yð-
ur á æðri stöðum, ef þjer vikið ekki undir
eins“.
Jost hreyfði sig ekki. „Jeg heimta að fá
að vita hvað er hjer um að vera“, sagði
hann kuldalega.
„Lögreglustjórinn hefur gefið út skipun",
hreytti Prittwitz út úr sjer. „Það hefur eng-
inn i Brandenborg levfi til þess að skifta
sjer af þessu“.
Hann færði sig nær Lili. Kreptur hnefi
Jost skall á brjóstinu á honum, svo að hann
riðaði.
Lögregluþjónarnir, sem voru þarna hjá
höfðu stigið af baki og nálguðust hálfvand-
ræðalegir. Prittwitz, sem hallaði sjer upp
að vagnhjólinu, kinkaði kolli til þeirra. Josl
tók utan um Lili og gekk með hana upp
að búðardyrunum. Á þröskuldinum sneri
hann við: „Þið megið gera við mig livað
sem þið viljið“, sagði hann, „en Lili skal
jeg vernda svo lengi sem mjer er unt“. Og
því næst bar hann liana öllu fremur en
leiddi til herbergis hennar.
Prittwitz stóð við vagninn alveg ráðþrota.
Eftir nokkra stund þaut hann upp í vagn-
inn, lagði einliverjar skipanir fvrir lög-
rögregluþjónana og ók af stað á hörkuferð
og lögregluþjónarnir ríðandi á eftir.
Þetta sama kvöld kom liðsforingi einn
til Jost og hað liann að láta af hendi sverð
sitt. Um stundarsakið hafði honurn verið
vikið frá embætti.
Daginn eftir, þegar deildin, sem Jost
hafði ráðið yfir og verið liafði í Berlín
nokkra daga, kom til Brandenborg varð
hún livumsa við þeim frjettum, sem hún
fekk. Deildin var fullkomlega einhuga um
að liðsforingi hennar liefði orðið fyrir ó-
rjettlæti. Og þegar greifa Prittwitz var fal-
ið til bráðabirgðar að koma i skarðið fvrir
Jost, neitaði herdeildin að hlýða.
A LT frá þeirri stundu er Jost hafði tek-
ið Lili í arma sjer hjá vagninum og
borið hana inn, höfðu þau haldið kyrru
fvrir í herberginu hennar. Þau dvöldu i
hrifningarástandi, og gleymdu því sem fyr-
ir liafði komið. Allur ótti og kvíði var
horfinn úr hjarta liennar; hún vissi að ást
eins og þeirra gat aldrei dáið.
Einn morgun fekk Jost brjef frá Pritt-
witz. Greifinn benti þar á að hann hefði
ekki aðeins móðgað sig persónulega heldur
glatað hermenskuheiði’i sínum. Þessvegna
vrði hann að láta hann sæta ábyrgð fyrir,
þó að það væri leiðinlegt, þar sem þeir
lefðu verið vinir og embættisbræður.
Og samdægurs frjetti Jost að lierdeildin,
sem hann liafði ráðið yfir hefði verið svift
vopnum.
Þegar hjer var komið hafði viðburður
þessi borist til æðstu yfirvalda liersins.
Æðsti hershöfðinginn, Staff í Potsdam,
skipaði yfirhershöfðingjanum að koma til
sín og segja sjer nákmæmlega hvernig
í öllu lægi. Ummæli yfirhershöfðingj-
ans um Jost voru liin vinsamlegustu. Og
ákvörðun liershöfðingja Staff um að iáta
hann sleppa við refsingu var samþykt aí'
kónginum.
En þær frjettir virtust engin áhrif liafa
á Jost. Þær komu utan úr heimi, sem hann
liafði sagt skilið við.
Einn morgun kom lögfræðingur til þeirra.
Hann átti lengi tal við Jost. Lili beið í svefn-
herberginu þangað til liann var farinn. Þeg-
ar hún kom aftur inn, sá hún fjölda reikn-
inga á borðinu, peningapoka og stórt inn-
siglað skjal.
„Hann borgaði þá peningana út eftir alt
saman“, sagði Jost, og það var eins og
þetta hefði engin áhrif á hann. „Nú getum
við farið livert sem okkur sýnist“, sagði
Jost og liló lágt. „Taktu við þeim! Ekki
veit jeg hvað jeg á að gera við þá“. En
þegar hún virtist ekki vilja taka við pen-
ingunum eða skjalinu opnaði hann skúffn
og staklc þeim ofan i liana.
í rökkrinu fór Lili i búð. Hún kom aft-
u r með fangið fult af rósum, sem hún
hal'ði keypt af blómasala á torginu. Á
meðan hún var úti hafði liðsforingi kom-
ið til Jost með skjal undirskrifað af kon-
unginum. I þvi voru honum vottaðar þakk-
ir fyrir djarflega framgöngu í Sjö ára
stríðinu og veilt lausn úr þjónustu hers-
ins. Því næst l'jekk liðsforinginn honum
aftur sverðið hans eftir skipun yfirhers-
höfðingjans.
Þfegar Lili kom inn í herbergið, stóð Jost
grafkyr með hið mikla skírteini fvrir fram-