Fálkinn - 20.08.1938, Síða 4

4
F Á L K I N N
Lea Slezak i kvikmyndinni ,,/í Galciffnnni
LEO SLEZAK
EIR, sem hafa sjeð Leo Slez-
ak og heyrt í kvikmyndum
síðustu árin, eiga hágt með að
trúa því, að þessi maður skuli
hafa ferðast milli stórborga
heimsins áratugum saman og
Iieillað fjöldann með söng, hæði
í óperum og sönghöllum. Því
að röddin, sem heyrist í kvik-
myndunum er ekki mikil, það
er aðeins lítið eftir af hinni
undurfögru rödd Slezaks. Og
svo leikur hann sjer líka að því
að afskræma þessar leifar, sem
eftir eru, hann leikur hlutverk
hins fyrverandi — uppgjafa-
söngvarans og hlífist ekki við
að gera hann og sjálfan sig
hlægilegan. Því að galgopi liefir
Slezak verið alla sína daga og
það er hann enn.
Leo er malarasonur sunnan
úr Tjekkoslóvakíu, og faðir
lians vildi endilega gera liann
að liðsforingja eða embættis-
manni. En Leo gekk bölvanlega
í skólanum, og þó að það sje
að vísu orðum aukið lijá hon-
um, að hann liafði verið 11 ár í
fyrsta bekk, þá lagði hann miklu
meiri stund á hrekkjabrögð og'
glettur í skólanum en á námið.
Hann kaus jafnan að vera hetj-
an í hverjum leik og laug oft
á sig hrekkjunum, sem kunn-
ingjar hans höfðu framið. Á
þennan hátt varð syndaregistur
hans svo langt, að þegar liann
var i 3. bekk kallaði skólastjór-
inn á hann og tilkynti honum,
að skólinn óskaði hans ekki
sem samverkamanns lramvegis.
Þar lauk mentabraut Slezaks
og liðsforinginn og embættis-
maðurinn fóru i lumdana.
Nú gerðist hann garðyrkju-
lærlingur og plægði kálgarða
um stund en leiddist það og fór
að læra járnsmíði. Á þeim ár-
um varð hann svo hrifinn af
leiklist, að hann gat ekki um
annað hugsað. Eftir ítrekaðar
tilraunir fjekk hann loksins að
aðstoða við leik hánn átti að
framleiða öldugjálp og koma
fram í hópsýningum og gekk
svo innilega upp í hlutverki
sínu, að allir lijeldu að hann
væri vitlaus. Hann hafði ekki
verið ráðinn í söngflokk leik-
Iiússins, en hafði lært sundur-
lausar hendingar úr því sem
sungið var og rumdi þær með,
eins og hljóðin leyfðu. Eitt
kvöldið þegar verið var að leika
„Rajazzo" staðnæmdist hann
við hliðina á aðalsöngvaranum,
Adolf Robinson og öskraði eins
og verið væri að drepa hann.
Söngvarinn varð forviða, sneri
sjer að honum og hvislaði:
„Komið þjer inn í búningsklef-
ann minn eftir sýninguna, en
haldið þjer kjafti þangað til.“
Robinson sá, að þarna var
efni í hetjutenór og bauðst til
að kenna honum ókeypis. Og
sá sem fagnaði var Slezak, en
sá sem bölvaði var gamli Slezak
faðir hans og ætlaði að ganga
ORABELGURINN
illa að fá hann til að leyfa syni
sínum að ganga út á lista-
mannsbrautina. Varð Leo að
lofa að verða föður sínum ekki
til byrði og vann nú fyrir sjer
á ýmsan hátt, sem hermaður,
skrifari og marmelaðiagent en
lærði söng jafnframt. Einn dag-
inn, þegar hann var svangur
át hann upp öl 1 sælgætissýnis-
Iiornin sem hann hafði undir
höndum og lauk þannig agents-
tigninni. En nú var hann kom-
inn svo langt í náminu, að fyr-
ir meðmæli Robinsons gat liann
fengið að láta reyna sig á leik-
húsi í Rrno og var tekinn þang-
að sem lærlingur. Þegar hann
fjekk hlutverk varð móðir hans
að glamra það á liljóðfærið með
einum fingri þangað til hann
hafði lærl það utanað, því að
nótur og söngfræði hafði hann
ekki hugmynd um og var hann
þó orðinn nítján ára. En þann-
ig lærði hann hlutverkin í
„Freischiitz“, „Die Zauberflöte"
og „Lohengrin“.
Hann varð lengi vel að láta
sjer lynda að syngja smæstu
hlutverkin í leikhúsinu, en eitt
kvöld var aðallenórinn veikur
og þá bauðst tækifærið. Hann
fjekk að syngja „Lohengrin" og
vakti lirifningu. Með því kvöldi
hófst frægðarbraut hans land
úr landi i samfeld 30 ár.
Slezak hefir skrifað endur-
minningar sinar frá þessum ár-
um og komu þær út eftir heims-
styrjöldina, undir heitinu
„Meine Gesannnelte Werke“.
Þetta er skemtileg bók og laus
við alvöru. Sögurnar sem sagð-
ar eru af Slezak i eftirfarandi
máli eru flestar úr henni, og
því skrásettar af Slezak sjálf-
um. Sjerstaklega hefir Slezak
gaman af að skopast að auglýs-
ingaskrumi og látum Ameríku-
OG SONGVARINN
manna. Þar vestra var ómögu-
legt að fá áheyrn hjá fjöldan-
Um nema blása básúnu skrum-
auglýsinganna. Umboðsmaður
hans hafði beðið hann að hafa
með sjer sem mest hann gæti
af einkamyndum úr lífi sínu,
er hann kæmi vestur til að
syngja. Til þess að vera viss um
að hafa eitthvað sem vekli eft-
irtekt ljet Slezak ljósmynda sig
í baðfötum og með öll heiðurs-
merki sín á brjóstinu og ridd-
araorðu um hálsinn og nótna-
blað í hendinni. Þessi mynd var
mikið notuð i auglýsingaskyni
og undirskriftin var þessi:
„Slezak æfir nýtt hlutverk í
sumarleyfinu, undir för sína
til Ameríku!“
Þegar skijiið lagðist í Hoboken
í New York var fjöldi fólks þar
fyrir og umboðsmaðurinn, mr.
Hánsel stóð á bryggjunni ineð
kvikmyndara við hlið sjer. Þeir
hleyptu öllúm farþegunum í
land — iiQina Slezak — og tóku
síðan nokkrar myndir — „úti
í rúmsjó“ — á stýrispallinum,
þar sem Slezak stendur með
kiki í hendi og starir á áttavit-
ann, síðan mynd á þilfarinu,
þar sem fjölskyldan, kona og
börn og mikið þjónalið er alt i
kringum hann en sjálfur liggur
hann í strigastól og brosir. Loks
var kvikmynduð för hans frá
borði og móttÖKur hins fagnandi
fólksfjölda Allir voru farnir
af bryggjunni. Þessi kvikmynd
var ætluð bíóum þeirra bæja,
sem Slezak álti að syngja í.
I annað skifti er Slezak kom
til Ameriku Iiafði liann gerl
það af hrekk, að fá ljeða geit
og stóra skjaldböku hjá far-
þegum á þriðja farrými og þeg-
ar blaðamennirnir komu um
borð kom hann á móti þeim og
tevmdi hvorttveggja á kjaft-
bandi. „Iivað er þetla?“ spurðii
þeir undrandi. „Þetta eru lieilla-
skepnur mínar“, svaraði hann
hinn alvarlegasti. „Jeg get ekki
komið upp nokkru hljóði nema
þessi geil sje nálægt mjer, hún
er altaf hjá mjer í hljómleika-
salnum. Og skjaldbakan elskarj
mig, hún dinglar rófunni þegar
jeg tala til hennar“.
Allir skellihlóu. En þettá
Iiafði tilætluð áhrif, og „dýrin
þrjú“ voi'u ljósmynduð í bak
og fyrir og ofan og neðan.
„Hvað lieitir geitin?“ — „Dij‘
nornah“. — „Gerið þjer svo vel
að stafa það“. — „Di-n-o-r-n-a-
ha!“ — „Á hverju lifir hún?“
— „Á lifrarkæfu. Jeg man ekki
Iivaða bnlli jeg laug i blaðamenn
ina“, segir hann, „en það kom
alt í blöðunum, og eftir það
hafði jeg ekki stundlegan frið
fyrir þessari geit. Allir vildu
vita hvernig henni liði og loks
varð jeg að bjarga mjer með
því, að segja með grátstafinn í
kverkunum, að hún væri dauð.
— Cr hverju dó hún? — Það
festist kartafla í hálsinum á
lienni, svo fjekk hún „lampa-
feber“ og sálaðist. — Hvar dó
bún?— í Washington, Palace
Hotel, 21. hæð, herbergi 2480.
— Er það satt? Mikil leiðindi!
Þegar liann kom til Wake-
field las hann sjer til mikillar
furðu i blöðunum, að hann
liefði orðið stór og sterkur á
því að ganga berfættur í ung-
dæmi sínu. Það væri afbragð
fyrir röddina lika. Og þegar
hann kom upp á söngpallinn
var fólk óánægt út af því, að
bann var i stígv.jelaskóm.
Skemtiskrárnar i Ameríku
eru fullar af allskonar áuglýs-
ingum, sem er kyrfilega fljett-
að innan um efnið. Slezak söng
Othello í Texas og þar byrjaði
skýringartexti leiksins þannig:
I fyrsta þætti kemíir Othello inn og
heilsar lýðnum:
Noliff allir hiff fræga Krusla-
smjörlíki.
GleSjist allir! Tyrkinn er lagður
aS velli o. s. frv. Og fólkiS æpir
gleSióp móti Othello:
Sá sem ekki notav Krnsle lil bök-
nnar er bandvillans!
Þegar þessi óperuför kom lil
Atalanla ællaði all að komast í
uppnám þvi að Slezak ljek
Otbello sem svertingja. Skömmu
áður hafði nefnilega verið gerð
allaga að svertingjum og þeir
skotnir niður hundruðum sain-
an.Nú voru yfirvöldin hrædd
um, að skothríð mundi verða i
leikhúsinu er fólkið sæi svert-
ingja kyssa hvíta stúlku og
meira að segja myrða hana,
jafnvel þó í leik væri, og það
var ekki laust við, að Slezak
væri dálitið smeikur, er hann
kom inn á leiksviðið í allri sinni
svörtu dýrð. En hvort það var
nú söngurinn sem lireif eða að
fólkið skildi, að þetta var hvít-
ur maður sem hafði verið mál-