Fálkinn - 10.09.1938, Qupperneq 14

14
F Á L K I N N
GARÐYRKJUSÝNINGIN.
Framh. frá bh. 3.
lagsins sannfærði án efa niarga
vantrúaða um það, að garðyrkja
á mikla framtíð lijer á landi og
er nú þegar komin á furðanlega
liátt stig, þegar lilið er til þess,
hve skamt er síðan verulegur
skriður komst á liana. En eng-
um má blandast lengur hugur
um, að garðyrkjumöguleikarnir
eru miklir lijá okluir fslending-
um, enda þótt við byggjum við
hið ysla liaf, þar eð við höfum
ylinn frá iðrum jarðar, sem
ekki er háður okkar annars
kalda og dutlungafulla lofts-
lagi. —
Úr kvikmpdaheiminum.
Frönsk dansmær, Olympe Bradna,
hefir getið sjer mikla frægð
í Ameríku.
Ein af nýju „stjörnunum".
Hún heitir Olympe Bradna, er að-
eins 18 ára, hefir dansað síðan liún
var 3ja, hefir frábæra svipbrigða-
hæfileika, og yndislega og vel æfða
söngrödd, sem nálgast mést að vera
tyriskur sópran. bar að auki er hún
fögur, alveg töfrandi, og á til að
bera lmð, sem við köllum persónu-
leika.
Foreldrar hennar störfuðu við
gamla Parísar leikhúsið „Theatre
OIympe,“ og |)au ákváðu að láta
barnið heita eftir leikhúsinu, þar
sem þau ljeku. Þegár telpan var 8
ára dansaði húji svo vel, að fólk
hafði ekki sjeð neitt þvi líkt. Næstu
árin ferðuðust foreldrar hennar víðs-
vegar um Evrópu, og fyrir 8—9 ár-
um vakti hún feikna athygli í hinum
frægu Stokkhólmsskopleikjum (revy)
Ernst Rolf. líi ára gömul kom hún
til New York, þar sem hún fjekk
tækifæri að sýna hæfileika sína í
nokkrum kvikmyndum, og hún leysti
starf sitt svo vel af hendi, að áhorf-
endurnir urðu sannfærðir um, að
hún hefði meðfædda hæfileika til
að verða „stjarna". Það hepnaðist
að liafa upp á handriti, sem hentaði
henni vel, og nú er fyrsta kvikmynd-
in, sem hún ljek í, tilbúin. — Hún
heitir „14 dagar í París“ og er leyni-
lögreglumynd, með mikilli músik. í
þessari nýju mynd kemur Olympe
að svipbrigðahæfileikum sínum, dans-
leikni og hrífandi söngrödd.
Ljónshvolpar
og mannabörn.
Á síðasta ferðalagi mínu kom jeg
við í Bertín, en átti þar aðeins stutta
viðdvöl. í Berlín er stór og merki-
legur dýragarður. Jeg vanræki aldrei
að heimsækja dýragarða, þar sem
þeir verða á leið minni. Jeg heim-
sótti þannig dýragarðana í Munchen,
Berlín og Hamborg. í Berlín hafði
stór hópur manna staðnæmst fyrir
framan búr, þar sem 2 velstálpaðir
Ijónshvolpar Ijeku sjer innan við
grindur, annars úti. Þessi yndislegu
náttúrubörn ljeku sjer likt og litlir
krakkar með ærslum og kæti og á-
flogum. Eftirlitsmaður þeirra bauð
mönnum að koma inn í búrið og láta
taka mynd af sjer með hvolpunum.
Leit út fyrir að menn væru ófúsir
að ganga inn í búrið, því enginn gaf
sig fram. Þótti mjer eink’ennilegt að
menn skyldu óttast svo meinleysis-
leg ungdýr, þó rándýraættar væru, og
gekk inn og var þá þessi mynd tekin
af mjer, með þessi skemtilegu börn
á hnjánum.
Ekki er langt síðan að tókst að ala
upp heilbrigða til þroskaaldurs
hvolpa hinna stærri rándýra. Fyrst
lengi var svo óeðlileg meðferð á
þessum frelsiselskandi dýrum, að þau
eignuðust sjaldan afkvæmi. En eftir
að Hagenbeck í IJamborg hafði kent
mönnum rjettari meðferð þeirra, þar
sem dýrin fengu meira frjálsræði og
vinsamlegri meðferð, er það algengt.
Framan af mistókst uppeldi rán-
dýrahvolpa oftast eins og oft mis-
tekst að ala upp hraust börn á nú-
límavísu. Allir rándýrahvolpar fengu
beinkröm, skyrbjúgsvott og fleiri
vitaminsskortskvilla, og síðan berkla-
veiki, og dóu úr henni. Þrátt fyrir
alla berklavarúð tókst ekki að verja
þessi sterku börn náttúrunnar fyrir
þessum algenga menningarkvilla.
Á síðari árum hefir þetta þó lag-
ast. Menn hafa láert að rjett fóðrun
og hreyfing úti undir beru lofti er
einasta áreiðanlega vörnin gegn bein-
kröm, skyrbjúg og berklaveiki. Þann-
ig gildir nákvæmlega hið sama lög-
mál um rándýrahvolpa og mannanna
börn.
Meðan rándýrahvolpar eru lillir,
eru þeim gefin mulin bein með kjöti
af ungum dýrum og ennfremur dálít-
ið af góðu þorskalýsi. Með þessari
fóðrun og nægilegri hreyfingu úti
undir beru lofti, verða þessi náttúru-
börn fögur, sterk og stælt, svipuð
þeim sem algst upp við fullkomið
frelsi í sinum uppbaflegu heimkynn-
um, þar sem þau lifa samkvæmt lög-
máli lifsins.
Ef rándýrahvolpar fá ekki bein
með fæðunni verða þau veik af
VOPNAHLJEÐ KOM OF SNEMMA.
Hinn 7. nóvember 1918 sendi Roy
Wilson IJoward, sem nú er orðinn
forstjóri frjettastofunnar United
Press svohljóðandi skeyti frá Frakk-
landi til frjettastofu sinnar: „Samn-
ingar um vopnahlje milli banda-
manna og Þýslcalands voru undir-
skrifaðir kl. 11 í morgun. Vopnavið-
skifti hætta í dag. Ameríkumenn
tóku Sedan í morgun." Eftir stutta
stund voru aukaútgáfur og fregnmið-
ar frá öllum blöðum Bandaríkjanna
komnir á göturnar og alt var á tjá
og tundri af fögnuði. En morgun-
inn eftir vaknaði þjóðin með slæma
timburmenn, því að það kom á dag-
inn að frjettin var bygð á fullkomn-
um misskilningi. Og enginn gat vitað
þá, að vopnaldjeð kæmi eftir fáeina
daga. Nú urðu allir hamslausir af
gremju við Unitéd Press og Roy
Howard, sem kallaður var landráða-
maður, en frjettastofunni vildi það
til happs að vopnahljeð kom rjett
á eftir, annars liefði hún mist áskrif-
endur í stórum stil. Enginn veit enn
þann dag í dag hvernig frjett þessi
komst á loft. Menn vita það eitt, að
hún stafaði frá einum af samvei'ka-
mönnum Housé ofursta, ráðunaut
Wilsons forseta. Og nú dó House í
vor, svo að það er útsjeð um, að
hann Ijósti ekki upp því, hvernig á
fregninni stóð.
„BAJAZZO“ Á LITAKVIKMYND.
Ein af fyrstu tilraununum sem
gerðar voru til þess að kvikmynda
söngleiki, var gerð árið 1914 á itölsku
óperunni ,,Bajazzo“. IJún var kvik-
mynduð en jafnframt var Caruso
látinn syngja ýms lög úr óperunni
á grammofónplötur og var svo reynt
að spila þær samtímis því að myndin
var sýnd. Þetta tókst ekki vel — að
minsta kosti mundi fólk fussa við
svoleiðis kvikmynd núna. Og söngur-
inn stóð ekki nema 4Va mínútu. —
Nú er nýlega búið að taka „Bajazzo"
á kvikmynd, sem er dálítið öðruvísi.
Það er Richard Tauber, sem syng-
ur hlutverk Canios í myndinni en
Steffi Duna syngur Neddu, og enska
leikkonan Diana Napier, sem cr
gift Tauber syngur Trinu. Og nokk-
ur liluti myndarinnar er tekinn með
litum, eftir nýrri aðferð.
kalkskorti og öðrum þeim efnum,
sem bein nýslátaðra dýra innihalda.
Þau fá beinkröm, tannveiki og berkla
veiki, eins og manna börn fá ef þau
eru alin upp á menningarfæði. Und-
antekningarlítið fá börn einhvern
snert af þessum kvillum, sem stafa
af vitaminskorti. Þessvegna eru þau
svo móttækileg fyrir eitlabólgu og
jafnvel berklaveiki ásamt öðrum
kvillum. Siðan sýklarnir fyrst fund-
ust, hefir læknisfræðin starað á þá
og ekki annað sjeð. IJún hefir ekki
varað sig á því, að þessar sníkju-
plöntur þrífast torveldlega í þeim
jarðvegi, sem rjett er ræktaður, eins
og arfi þrífst illa í vel ræktuðu og
vel ræstu túni. Þannig er það eklci
aðeins með berklasýklana, heldur og
flesta afsýkjandi kvilla, sem fylgja
menningarþjóðunum eins og skugg-
inn. Þannig er það einnig með efna-
skiftasjúkdóma, og elli fyrir aldur
fram.
23/7 ’38.
Jónas Kristjánsson.
HJÓNIN VORU .SYSTKIN.
Ung hjón í Belgíu, sem liöfou vcrið
gift í tvö ár og nýlega eignast harn,
fengu þá illu frjett i vor, að þau
væru syslkini. — Þegar Þjóðverjar
ruddust inn í Belgíu í byrjun styrj-
aldarinnar flosnuðu foreldrar þeirra
upp en ensk lijón tóku dóttur þeirra
til fósturs, þá ómaga barn, og vissu
ekki deili á foreldrunum. Þessi hjón
áttu heima í Briissel. Bróðir telpunn-
ar, sem var tveimur árum eldri
en húii, flæktist vestur yfir landa-
mærin til Frakklands og ólst þar
upp hjá bændafólki. Móðir þeirra
systkinanna beið bana í styrjöldinni,
en faðir þeirra lenti í fangabúðum
Þjóðverja og dó þar. Fyrir þremur
árum hittust svo systkinin — Yvonne
og Henri heita þau — í Briissel. Þau
liöfðu bæði atvinnu við stórt versl-
unarhús. Tókust ástir með þeim
og svo giftust þau. En nú hafa yfir-
völdin komist að skyldleika þeirra
og uppleyst hjónabandið.
HEUNAÐUR OG ELDSNEYTI.
Serrigny hershöfðingi, forstöðu-
maður bifreiðadeilda franska hersins
befir gefið ýmsar upplýsingar um
álit sitt á eldsneytisþörf vígvjelanna
ef lil ófriðar kæmi í Evrópu. Hann
telur, að á fyi'sta ári nýrrar Evrópu-
styrjaldar mundi þurfa um 70 miljón
smálestir af olíu og bensíni og til-
tölulega ipeira, ef striðinu væri hald-
ið áfram lengur. En á friðartimum
eru 27 miljón smálestir af olíu og
bensini notaðar i Evrópu. Frakkar
gætu ekki fengið alt það eldsneyti
sém þeir þyrftu hjá bandamönnum
sínum, Rússum, því að þeir fram-
leiða ekki nema 28 miljón tonn á ári.
Yrðu því aðallega að fá eldsneytið
frá Ameríku. Og hvernig færi, ef
Ameríkumenn færu að telja elds-
neytið sem bannvöru í hernaði? •—
Þjóðverjar yrðu þó enn ver staddir
livað eldsneyti snertir. Þeir reyna
eftir megni að framleiða eldsneytíð
á efnafræðilegan hátt, en ekki er
framleiðslan orðin nema IV2 miljón
tonn ennþá. Eina ráðið til þess að
afstýra eldsneytisskorti er að safna
að sjer óhemju birgðum á friðarár-
unum. Það er dýrt, en þegar slríðið
er annarsvegar er ekki liorft í pen-
ingana.
SCHMELING ÆFIR SIG.
Hinn 22. júní síðastliðinn fór fram
hnefaleikurinn um heimsmeistaratign
milli Max Schmeling og Joe Louis,
með þeim úrslitum að Louis vann.
Myndin sýnir Sclnneling vera að æfa
sig fyrir kappleikinn.
Af finnn nýjum kardínálum, sem
páfinn útnefndi fyrir jólin eru þrír
ítalskir, einn enskur og einn fransk-
ur. —