Fálkinn - 21.07.1939, Page 8

8
F Á L K I N N
ANN MARTENS.
SAGA UM ÁST KONU.
EFTIR EMIL JÖRGENSEN.
JjEGAR klukkurnar hringja til
niessu á sunnudögum, á inaður
altaf vist afi sjá ákveðna manneskju
í hópnum, sem keniur til kirkju
neðan úr sjávarþorpinu. Hvort hann
rignir eða snjóar, hvort sólin bakar
eða stormurinn ólmaðist í kapp við
freyðandi Vesturhafið, — altaf fer
Ann Martens í guðshús á hverjum
sunnudegi allan ársins liring, upp í
kirkjuna, sem stendur eins og virki
upp úr sandhólunum við ströndina.
Það sópar að henni Ann Martens.
Það er drotningartign yfir henni
þegar hún gengur upp kirkjuveginn,
í jijóðbúningi vesturjóskra kvenna
og heldur sálmabókinni með silfur-
spennunum upp að sjalinu. Svipur-
.inn á fríðu og ábúðarmiklu andlitinu
er ef til vill dáiítið harður, en drætt-
irnir rúma ilýrkeyptá reynslu, sem
hefir skapað óbifandi sannfæringu.
F.n jafnframt strangleiknum skín
hjartagæskan líka út úr andlitinu,
kærleikur skilningsins og samúðar-
innar, sem aðeins getur þróast við
djúpa þjáningu og sjálfsafneitun.
Meðan presturinn talar og söngur-
inn hljómar situr hún teinrjett og
hljóð á bekknum sinum, utarlega í
kirkjunni. Blæbrigði hugsána henn-
ar speglast ekki í andlitinu, þvi að
fyrir henni er trúin ekki augnabiiks
geðhrif eða tækifærisfiík — heldur
sjálft iífið. Trúin, ströng og voldug
en jafnframt læknandi, er uppistáða
tilveru hennar.
Og þögul Jabbar hún aftur heim
í húsið sitt við liafið. Vindurinii leik-
ur sjer að silfurgráum iokkunum,
sem gægjast undan höfuðsjalinu.
Sandurinn feykist hvíslandi um fæt-
ur heiinar og svörtu gljáskóna; fyr-
ir neðaii sandhólana syngur hafið
raunasönginn um eilífðina eða það
öskrar í freyðandi reiði. Græna hurð-
in lokast hægt eftir Ann Martens, og
enginn sjer hana framar i dag.
NN MARTINS er sextug, ógift og
á nóg fyrir sig að leggja, því
að hún erfði alt eftir föður sinn,
gamla bátasmiðinn, en hann er dá-
inn fyrir íöngu. Hún hefir lifað
ein í mcirg ár, en hún hefir stilli-
íéga en ákveðið vísað þeiin á
hug, sem boðisl hafa til að binda
enda á einveru hennar og þeir
eru orðnir margir samtals, því fasl
fram að fimtugu var Ann Martens svo
ung og falleg. að ungir menn fengu
hjartslátt þegar þeir sáu hana.
Hvað hefst hún að? — Hvernig fer
hún að láta timann Iíða, í afskekta
húsinu þarna i sandlióhinum?
Jæja, fyrst er nú það, að haída
húsinu hreinu, og þar er alt hreint,
fágað og fagurl; svo er jiú garður-
inn, sem er einstakur i sinni röð
þar um slóðir, þvi henni hefir tekist
að láta fjölda af blómum, jurtum og
runnum þrífast þarna í mögrum
saiulinum. Eða hún heklar og saum-
ar — eða hjálpar þeim sem bágl
eiga, svo litið ber á. Hún les í biblí-
unni á hverjum degi og sækir þang-
að sálarfró.
Stundum situr hún um sólarlagið
og mænir á óendanlegt hafið, sem
verður eins og logandi glóð út við
sjóndeildarhringinn, eins og verið
væri að halda himneska hátíð þar.
En ef hann hvessir og stormurinn
skefur sandinn á rúðurnar og ýlfr-
ar og vælir i hvierri gátt — og er
hafið lyftir bólgnum barmi í org-
andi bræði og heggur freyðandi
tönnuin i skjálfandi ströndina — þá
fer hún upp úr rúminu, hleypir sjer
i nauðsynlegustu flíkurnar og sest
við borðið með bænabókina sína,
og þar situr luin klukkutíma eftir
klukkutíma og biður fyrir þeim, sem
eru á sjónum, meðan storinurinn
ólmast og logandi öldurnár velta
brimlöðrinu upp í fjöruna.
gVONA óveðursnótt var það, fyr-
ir meira en þi'játiu árum, sem
rekaldi úr skipi skoJaði á land
þarna í fiskiverinu, sem Ann Mart-
ens bjó í ]iá, ásamt föður sinum. Og
á rekaldinu bjargaðist maður í land.
Jörð, himinn og haf var í einni
hræru, en ein aldan lyfti rekaldinu
upp úr brimlöðrinu og kastaði þ.d
upp í mölina i fjörunni.
Og þar fann hún manninn, með-
vitundarlausan og með blæðandi sár
á hnakkanum. Bæði hún, faðir lienn-
ai og aðrir nærstaddir hjeldu að
hann væri dauður, en maður bjarg-
ar jafnvel dauðum mönnum líka og
hann var svo borinn upp i húsið
bátasmiðsins.
Ann Martens sá fyrst ]iá, hve
fallegur maðurinn var, og liann var
lifandi ennþá. Og hin ágæta umönn-
un og hjúkrun hennar bjargaði iífi
hans.
Það liðu margir dagar þangað til
hann vaknaði úr dauðadáinu, en Ann
Martens hafði varía augun af honum
allan þann tíma. Og þegar liann opn-
aði augun í fyrsta sinn, stóð hún
yfir honum og reyndi að lesa hugs-
anir hans.
„Eruð þjer danskur?“ spurði hún
hægt og svo greinilega sem hún gal.
Hann svaraði engu — horfði bara
á hana með annarlegu brosi.
„Þjer skiljið mig ekki?“ sagði lnin
vonsvikin.
„Jú — jú.“ Aftur kom þetta sinnu-
leysisbros. „Jeg skil yður ....“
Eftir fáeinar sekúndur hafði hann
lagt augun aftur. En brosið var eiin
á vörunum.
Hún hljóp til föður síns, sem var
að smíða úti.
„Hann hefir fengið rænuna •— hann
er danskur,“ sagði lnin við gamla
manninn. „Þegar hann raknar við
næst, þá fáuni við ef til vill að vita
eitthvað meira — en nú er best að
við gerum prestinum orð.“
Mannauminginn, sem lá þarna
milli heinis og helju, var sá eini,
sem komist liafði lífs af eftir skip-
strandið þarna um nótlina. Menn
höfðu gengið fjöruna til þess að
leita að likuni, en þau rak engin, og
af því litla, sem rak á land, mátti
ráða, að skipið hafði verið enskt. En
hvorki var hægt að ákveða nafn þess
nje heimilisfang.
Skýrslan, sem yfirvöldin fengu um
strandið, hafði því verið býsna ó-
fullnægjandi. Það varð að bíða á-
tekta og sjá hvernig færi um mann-
inn, sem var i góðum höndum hjá
Ann Martens. Ef liann hjarnaði við
mundi hann geta gefið nánari upp-
lýsingar um skiptapann.
Nokkrum klukkutínnim eftir að
hann raknaði fyrst úr rotinu, fjekk
hann meðvitundina aftur.
„Liður þjer betur núna?“ spurði
Ann Martens og tók í hendina á
honum.
Hann horfði spyrjandi á hana.
„Þakka 'yður lyrir — mjög vel,“
muldraði hann eins-og uppúrsvefni.
En það er víst mál að fara á fætur.
Hvar er jeg — livað er klukkan?“
„Þjer megið ekki fara á fætur
strax,“ svaraði hún róleg. „Þjer
verðið að safna kröftum fyrst. Mun-
ið þjer nokkuð af því sem skeði?“
„Skeði?“ muldraði hann. „Því,
sem skeði? — Öldurnar — öldurnar
koma og fara aftur — koma og fara
altaf — altaf — endalaust.“
Hann þagði og vissi auðsjáanlega
hvorki upp nje niður. Ennið varð
rakt af svita.
Unga stúlkan horfði þreytulega á
hann og sagði:
„Munið þjer — ekkeii?"
Munnvikin á honum kipruðust og
svipurinn varð vandræðalegur og
Ann fann, að höndin á honum titr-
nði.
„Hvað ætti jeg að niuna?“ hvísl-
aði hann angurvær. „Öldurnar —
endalaust — altaf eins.“
„Munið þjer ekki, að þjer voruð
á siglingu og skipið fórst?“ tók Ann
fram i og brjóst hennar engdist af
kvíða.
„Siglingú?“ Hún gat sjeð að hann
reyndi eins og hann gat, en gafst
upp — án þess að minnið kæmi.
„T'jer vitið víst hvaðan þjer kom-
uð - hvar þjer eigið heima — hvað
þjer heitið? Þjer munið víst — hana
móður yðar?“
„Móður — móður?“ Hann vætti
varirnar. „Móður — nei - jeg man
ekki. Drottinn mínn!“
„Þjer munið drottinn ■— þjer mun-
ið droltinn!“ hrópaði hún.
Hann settist upp við dogg. „Já,“
hvíslaði hann hreiinlaust. — En hann
er — langt — langt í burtu — og
hann hefir — tekið frá mjer vitið!“