Fálkinn - 18.07.1941, Síða 3

FÁLKINN
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjúri: Skúli Skúlason.
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
Skrifslofa:
Bankastr. 3, Reykjavik. Sími 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-6.
Blaðið kémur út hvern föstudag.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverff: 30 aura millim.
HERBERTSprent.
Til þess að sjá við þessu þarf aukið
eftirlit nieð öryggi bifreiðanna, þó
að vísu sje það svo, að fæstar bilanir
á vegum úti verði að slysi. En til
óþæginda verða þær jafnan ferða-
fólkinu, sem í hlut á.
Hitt atriðið, sem mestu varðar, er
að hafa gát á, að ökuhraðinn sje
hóflegur. Það er ekki nema eðlilegt,
að menn aki hraðar en ella, þegar
mikið er að gera. Þessvegna er eft-
irlit með ökuhraða stórnauðsynlegur
og þarf að aukast, svo að menn
freistisl ekki til að brjóta fyrirmæli,
sem um ökuhraðann eru sett.
í þriðja lagi verður gangandi fólk
að gæta meiri varúðar en áður er
það fer yfir götu. Fyrir nokkrum
árum var hafin af hálfu lögreglunnar
starfsemi fyrir bættum umferðabrag
og varð mikill árangur af. En betur
má ef duga skal. íslendingar eru svo
fámennir, að þeir mega ekki við því,
að láta fólk brotna til bana undir
bifreiðahjólunum.
Amerikanskir sjóliffar kaupa íslensk blöð
Skraddaraþankar.
Bifreiðaslysin eru orðin alvörumál
hjer á íslandi eins og víða annars-
staðar. Svo að segja daglega lieyrist
getið um slys og liefir slysafjöldinn
samkvæmt skýrslum orðið 650 á fyrra
helmingi þessa árs, eða nær fjögur á
dag, en sem betur fer eru ekki nema
sum þeirra svo mikilvæg, að getið
sje um þau í blöðunum. Á sama tíma
í fyrra voru þau helmingi færri.
Afsöluin fyrir þessum aukna slysa-
fjölda er vitanlega að finna i þeirri
staðreynd, að umferðin er orðin svo
miklu meiri en áður, bæði vegna bif-
reiða bretska setuliðsins og vegna
aukinnar bifreiðaeignar landsmanna
sjálfra, einkum Reykvíkinga. Ein af-
leiðing peningaflóðsins yfir fsland
hefr orðið sú, að nú vilja menn,
sem loðnast liafa um lófana eignast
bifreiðar og kvað því mikið að inn-
flutningi þessara farartækja, svo að
til vandræða liorfði, þangað til yfir-
völdin skárust í leikinn og fóru að
banna/ innflutning. Að því er sagt er
höfðu þá legið fyrir beiðnir um inn-
flutning á bifreiðum fyrir á fimtu
miljón króna!
Það er vitað, að- bifreiðastöðvar
böfuðstaðarins hafa meira að gera
iiú en þær hafa liaft nokkru sinni
áður. Ef dropi kemur úr lofti þá
liverfa samstundis út í buskann þær
bifreiðar, sem fyrir voru á stöðvun-
um og afgreiðslumennirnir bafa ekki
við að neita um bifreiðar i símanum.
Þessvegna má ætla, að stöðvarnar
freistist til, að taka ekki bilaðar
bifreiðar úr umferð fyr en síðar en
ella, enda kveður meira að umferða-
slysiim vegua ýmsra bilana á bif-
reiðunum nú en áður.
Fjórir ameríkanskir lögreglumenn dáðst að veðrinu.
Einn af fyrstu dögunum í þessum
mánuði barst liingað frjett, sem vakti
mikla athygli. Bandaríkjaþingmaður-
inn Burton Wheeler hafði látið orð
falla um það, í viðtali við blað, að
Bandaríkin ætluðu að hernema fs-
land en bretska setuliðið að liverfa
hjeðan, og var í frjettinni nefnd dag-
setning: að þetta skyldi fram fara
þann 23. júlí. Fregnir um þetta hafa
komist á kreik áður; jafnvel í júlí í
fyrra sögðu skeyti frá því, að La-
Guardia-nefndin (samvinnunefnd
Bandaríkjanna og Canada um varnir
Norður-Ameríku) hefði lagt til, að
Bandaríkin tæki að sjer vernd ís-
lands. En ummæli Burton Wheelers
voru svo afdráttarlaus, að flestir
tóku þau alvarlega. Aðeins þótti það
kynlegt, að öldungadeildarmaður i
Bandaríkjunum skyldi tilkynna það
öllum heimi, að þetta ætti að gerast
ákveðinn dag, þvi að vitanlega hafði
slíkt hernaðarþýðingu, sem hefði get-
að bakað Bandaríkjunum stórtjón.
Gátan um Bandarikin varð ráðin
fyr en flesta varði. Um næst síðustu
h.elgi frjettist í erlendu útvarpi, að
Barnarikjaher væri kominn til ís-
lands og siðdegis á mánudaginn ann-
en var tilkynti forsætisráðherrann
blöðum og útvarpi, að Bandaríkúa-
her væri kominn til íslands. Þetta
sama kvöld skýrði forsætisráðherr-
ann nánar frá tildrögum þessa máls
og enn nánar á .fundi aukaþingsins
á miðvikúdaginn annan en var, sem
kvatt hafði verið til út af þessu máli.
Bretski sendiherrann hjer hafði,
þann 24. f. m. skýrt forsætisráðherra
svo frá, að þörf væri á bretska «0111-
liðinu á íslandi annarsstaðar og að
æskilegt væri, að Bandaríkjamenn
tæki að sjer hervarnir þær, sem
Bretar hefðu áður haft, vegna þess
að varnarlaust mætti ísland ekki vera
sökum hinnar miklu liernaðarþýðing-
ar sem landið, vegna legu sinnar,
liefði í þessu stríði. Væru Bandarík-
in reiðubúin til þess, að taka að sjer
liervarnir íslands, en forsetinn gæti
ekki farið þessa leið nema tilmæli
kæmu fram um það frá islensku
ríkisstjórninni. Bretski sendiherrann
kvað mál þetta ekki þola neina bið.
Ríkisstjórnin svaraði þessu með
því að senda forseta Bandaríkjanna
svar þess efnis, að hún fallist á að
æskja verndar Bandarikjanna, en
lekur fram ýms mikilvæg skilyrði, í
8 liðum, fyrir því að stíga þetta
skref. Skilyrði þessi hafa verið birt
orðrjett í dagblöðunum, í síðustu
viku og verða því ekki rakin hjer.
Svar Bandaríkjaforseta við erindi
íslensku stjórnarinnar var á þá leið,
að Bandaríkin gangi að liinum settu
skilmálum breytiugalítið. Brjef Roose-
velts forseta er sjerstakelga vinsam-
legt og það tekið fram að:
„Þær ráðstafanir, sem þannig eru
gerðar af stjórn Bandaríkjanna (þ.
e. liernámið), eru gerðar með fullri
viðurkenningu á fullveldi og sjálf-
stæði íslands og með þeim fulla
skilningi, að ameríkanskt herlið eða
sjóher, sem sent er til íslands, skuli
ekki á nokkurn liinn minsta hátt hlut-
ast til um innanlandsmálefni íslensku
þjóðarinnar." Ennfremur er það tek-
ið fram að undir eins og stríðinu
lýkur skuli allur herafli og sjólier
látinn hverfa i burt af íslandi.
Bandaríkin munu aldrei liafa viður-
kent formlega sjálfstæði íslands fyr
en með þessari orðsendingu Banda-
rikjaforseta. Er það svo mikilsvert,
að hafa fengið þessa viðurkenningu
þó ekki sje fyr en nú, að sá við-
burður einu má teljast til stórvið-
burða í sögu íslands.
Samkomulag ríkisstjórnarinnar var
samþykt á þingfundi, aðfaranólt
fimtudags 10. júlí, með 39 atkvæðum
gegn atkvæðum hinna þriggja konmiún
ista á þingi, en 6 þingmenn voru
fjarverandi (og einn hefir lagt niður
þingmensku fyrir skönimu, svo að
þingmenn eru ekki nema 48 nú).
Átta þingmenn úr sjálfstæðisflokkn-
um liöfðu fyrirvara á atkvæði sinu.
Landganga hins amerikanska liðs
(sem einkum er sjólið) hefir gengið
Frh. á bls. Í4.
Landganga úr bátum í bilinn í fjörunni —
--------og upp á bryggjuna.
HERVERND BANDARÍKJANNA.