Fálkinn - 20.02.1942, Page 2

F A L K I N N
- GAMLA BÍÓ -
ISRÚÐKAUPSDAGAR Á BALI.
Bali, sem er eih af eyjum Hollend-
inga i Austur-Indíum, er fræg fyrir
tvent auk frjóseminnar: stórfeng-
legar byggingar í fornum indversk-
um stíl og' fallegt kvenfólk. Ilefir
eyjan ofl veri'ð nefnd .Paradís aust-
urlanda“ og þykir ekki kafna und-
ir því nafni.
I>arna gerist lokaþáttur kvikmynd-
arinnar „Brúðkaupsdagar á Bali“,
sem Gamla Bíó sýnir innan skamms.
En að mestu leyti gerist hún í Am-
eríku. Aðalhlutverkin eru í hönd-
um Fred MacMurray, sem leikur
ungan æfintýramann, nýkominn til
New York frá Bali, Madeleine Car-
oll, sem er ung og falleg verslunar-
stúlka, sem ekki ætlar sjer að gift-
ast, og loks leikur Allan Jones
óperusöngvara,. er heitir Eric Sin-
clair. Frænka Madaleine (Helen
Broderick) telur hana á að fara að
sinna karlmönnum meira en áður,
og þær vita það báðar að óperu-
söngvarinn er ástfanginn af henni.
En hún metur frjálsræðið meira.
Skömmu síðar spáir kona fyrir
Madeleine og lýsir manni, sem hún
eigi eftir að kynnast vel, og spáir
að hún eigi eftir að fara í langar
sjóferðir. En spáin rætist — hún
hittir Bi.1.1 Burnett (Fred MacMurr-
ay), sem svarar alveg til lýsingar-
innar. Hann verður þegar i stað
ástfanginn af Madeleine, en hún er
köld eins og áður. Frænka hennar
neytir allra áhrifa einna til þess að
lelja henni hughvarf og er vel á
veg komin þegar ný kona kemur
á sjónarsviðið. Noel Van Ness (Osa
Massen), gömul vinkona Bills kem-
ur heim frá París. Hún hefir verið
ástfangin í Bill ])egar þau voru á
Bali og ætlað að fyrirfara sjer hans
vegna. Og nú dregur Madeleine sig
i lilje á ný.
Fjögra ára gömul telpa kemur
hjer við sögu og leikur eitt mesta
hlutverkið í leiknum. Það er liún
sem, ræður úrslitunum á síðustu
stundu, • þegar - alt virðist komið i
óefni og ætlar að fara öðruvísi en
áhorfandinn vill.
Myndin sem er tekin af Para-
mount undir stjórn Edward Griffith
hefir margt til sins ágætis, ekki
síst prýðilegan leik MacMurray og
Madeleine Carrol, sem leika hjer
saman í annað skifti og íburðar-
miklar leiksýningar, einkum frá
hinni undurfögru eyju Bali.
Pétuv Jónsson fyrv. kaupm.,
Greltisg. 12, verðúr 80 ára í dag
(20. [). m.). (
MAHARAJAINN AF BIKANER,
sir Ganga Singhji Daliadur hers-
höfðingi er einn af eindregnustu
stuðningsmönnum Breta í ófriðn-
um og gegnir nú hershöfðingja-
stöðu í Miðjarðarhafslöndum. Hann
er fæddur árið 1880 og gekk ungur
i herþjónustu og tók meðal annars
þátt i Boxarastyrjöldinni í Kína
aldamótaárið, en í síðustu styrjöld
var hann i herforingjaráði sir John
French yfirhershöfðingja. Ríki
hans, Bikaner, er annað stærsta
rikið í Rajputana í Indlandi. Ilann
var barn að aldri þegar hann varð
fursti, eða maharaja, i riki sínu og
hefir haldið þeirri tign í 54 ár. Hef-
ir hann verið einn mesti framfara-
og umbótamaður allra núlifandi
fursta i Indlandi; meðal annars i
landbúnaði, uppeldismálum og ýms—
um fjelgsmálum, svo að nú er Bik-
aner talið eitt mesta fyrirmyndar-
rikið i Indlandi. Margar hersveitir
frá Bikaner berjast nú erlendis, þar
á ineðal sveit úlfaldariddara, sem
getið hefir sjer mikinn orðstír.
Furstinn er sæmdur ýmsum allra
dýrmætustu heiðursmerkjum Brcta-
konungs.
Bókafregn.
Kenslubók í
EÐLISFRÆÐI.
Eftir Jón Á. Bjarnason.
Kenslubókum á islensku fjölgar
óðum og er það vel farið. Áður var
það svo, að þegar barnaskólunum
slepti varð að notast við danskar
eða norskar kenslubækur að miklu
leyti, og rná öllum vera Ijóst hvílíkt
óhagræði var að því. En nú hefir
m. a. samgönguteppan við norður-
lönd orðið til þess, að flýta fyrir
útgáfu innlendra kenslubóka.
Sú síðasta eða nýjasta er kenslu-
bók í eðlisfræði eftir Jón Á. Bjarna-
son verkfræðing, og er ætluð gagn-
fræða- og unglingaskólum. Hún er
rúmar tíu arkir að stærð og skiftist
i tíu kafla og er kaflinn um raf-
magnið þeirra langlengstur. 125
dæmi úr ýmsum greinum eðlisfræð-
innar fylgja, sumpart i lesmálinu
en sumpart í sjerstökum flokki á
eftir, ennfremur skrá um ýmsar
fastar stærðir og hlutföll og loks
þýðingar á nýjum eða sjaidgæfum
orðum íslenskum, sem notuð eru
í bókinni. En þarna er fjöldi ný-
yrða.
Höf segist hafa haft ýmsar bæk-
ur til fyrirmyndar, einkum eðlis-
fræði Sundorphs, sem kend hefir
verið hjer í skólum. Eigi að síður
er bókin sjálfstæð að efni og niður-
röðun og virðist vera mjög aðgengi-
leg og framsetningin einkar ljós.
Þá er það og mikll fenguur og gerir
not bókarinnar auðveldari hvílikur
fjöldi teikninga fylgir. Eru þær yf-
ir hálft annað hundrað alls, sumar
frumgerðar af höfundi en aðrar eft-
ir útlendum kenslubókum.
Kjartan Örvar, vjelstjóri við
rafmagnsstöðina við Elliðaár,
varð 50 ára 23. jan. s.l.
Einar B. Kristjánsson, húsa-
smíðameistari, Freyjugötu 37,
verður 50 ára 22. þ. m.
hJÓÐVEHJAH GISTA ENtíLAND.
Þó að innrásin mikla, sem áfornmð var í ágústmánuði 191)0,
sje enn ekki orðin að veruleika hjá herra Hitler, hafa orðið
ýmsar innrásir Þjóðverja á eyrikið fyrir norðan Ermasund.
Það hafa margir Þjóðverjar komist inn í England siðan striðið
hófst, en þó er Hitler ekki þeirra á meðal, því að hann flytur
enn ræffur sínar frá Berlin og Núrnberg og Munchen, en ekki
frá London. Hæöan, sem þýsku setuliðsmennirnir lofuðu Dön-
um að koma skyldi frá British Broadcasting Company þann
1. október á því herrans ári 194-0, er ekki komin enn. Og bíö-
ur sins tíma.
Einstaka maður hefir þó orðið til þess að gera innrás í Eng-
land. Við nefnum ekki fíudolph Hess, því að „Hitler kvað hafa
vanþóknun á honum.“ En viff nefnum þann mannjjölda, sem
enskt björgunarliff hefir hirt, svamlandi út í rúmsjó, af áhöfn-
um þýskra herskipa. Þegar kafbátum er sökt, þykir það ein-
stök mildi, ef skipiö sem sökkvir þeim fær tækifæri til aö
bjarga einhverjum af skipshöfninni.
íslendngar hafa haft nokkra reynslu af því hve ant óvinum
veraldarinnar rrmni um þaff, aff bjarga mönnum úr þeirri hafs-
neyð, sem þeir liafa sjálfir gert þeim. Við eigum dæmin um
„Fróða" og ,.Heykjaborg“ og fleiri skip. Þessvegna er dálitið
gaman að líta á myndina hjer að ofan. Það eru tveir Þjóð-
verjar sem hana gert „innrás“ i England, en sem fangar á
ensku herskipi. Ilinn 4. nóvember s.l. voru þeir orðnir 1376,
„gestirnir sem höfffu gert innrás í England — af kafbálum
eingöngu. Engar tölur liafa verið gefnur út um það, hve marg-
ir Þjóðverjar úr flugher Hitlers sjeu nú staddir í Englandi.
En sú tala er vitanlega margfalt hœrri en kafbátamannanna,
„sem svo erfitt er að bjarga".
i