Fálkinn - 12.06.1942, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
HÁTÍÐAHÖLD SJOMANNADAGSINS
SíÖastliðinn sunnudag mun Sjó-
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjóri: Skúli Skúlason.
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
Skrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavik. Sími 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-6.
Blaðið kemur út hvern föstudag.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverð; SO aura millini.
HERBERTSprent.
Skraððaraþankar.
Samúð með jjeim sem bágt ciga
hefir löngum verið talinn þjóðar-
sómi með Islendingum. Það sann-
ast vikulega og daglega, að þegar
leitað er til almennings um sam-
skot handa fjölskyldu, sem hefir
við veikindi að stríða, ekkjum með
barnahóp, sem liafa mist fyrirvinn-
una í sjóinn, einstaklingum sem
t'yrir sjúkdóm eða slys hefir orðið
öryrki — að ])á bregður almenn-
ingur jafnan fljótt við og bætir
stundum rausnarlega úr bágindun-
um. Og jjetta var reynslan fyrruin,
meðan lítið var um peninga lijá
almenningi, eigi síður en nú, þegar
margir hafa fullar hendur fjár.
Nú gengur dagur Mídasar yfir
ísland. Peningarnir verka misjafn-
tega á menn. Sumir haga sjer sam-
kvæmt reynslu orðtækisins „mikill
vill altaf meira“ og spara betur en
nokkurntíma áður. Og liað mun
mála sannast, að ýmsir stórgróða-
meúnirnir spara mest. Hinsvegar fer
eyðslusemin sívaxandi, en hún er
einkum lijá þeim, sem áður hafa
lifað við þröng kjör eða liaft lítið
meira en til hnífs og skeiðar. Sumt
af þessari eyðslu er gott, þvi að
með henni er liugsað fyrir framtíð-
inni. Svo er 1. d. þegar fólk kaupir
sjer vönduð húsgögn og aðra inn-
anstokksmuni til Jjess að gera heim-
ili sin vistlegri en áður, eða þegar
það ver fje sínu til þess að eignast
húsnæði, jafnvel þó að liúsnæðið
sje dálítið rýmra en Jjað þyrfti að
vera. Þetta er umhyggja fyrir þvi
ókomna, og hún er altaf góð.
Öðru máli gegnir um þá óhófs-
eyðslu, sem inargir eru farnir að
tenija sjer í mataræði. Læknarnir
staðfesta að fleira fólk deyi fyrir
aldur fram úr ofáti en hungri. Og
Jjeir, sem hafa tekið upp þann ó-
sið, að hafa magann fyrir sinn guð,
ættu að festa sjer þetta í minni: að
Jjeir fyrirgera ef til vill heilsu sinni
með eftirlætinu við magann sinn.
Einnig er á það að líta, að þó að
nú leiki alt í lyndi þá geta koinið
mögur ár eftir Jiessi. Og ekkert
þykir eins erfitt og að neita sjer um
það, sem fólk hefir einu sinni van-
ið sig á. Þá er sá betur farinn, sein
aldrei hefir vanist ofeidinu. — Við
vitum, að nálega allar þjóðir lieims
búa nú við ýmsar takmarkanir í
inataræði og verða að vera án
ýmsrar fæðu, sem talin liefir verið
nauðsynleg hverjum manni. Við
vitum, að í fjöldamörgum lönduin
er ekki hægt að útvega börnum það
viðurværi, sem Jiau Jiurfa að fá
til þess að lieilsa þeirra sje trygð.
Gæti þetta ekki dregið úr matar-
lystinni? Eða er okkur farið eins
og sælkeranum, sem hjelt veisluna
meðan útrekinn fátæklingur dó
undir húsveggnum hans?
mannadagurinn hafa verið lialdinn
liátíðlegur víðar á landinu en nokkru
sini áður, og hjer i Reykjavík og
Hafnarfirði voru hátíðahöldin meiri
en fyr, enda var veður hið ákjósan-
legasta og liátttaka í hátíðahöldum
úti því mikil.
Dagurinn liófst með guðsjijónustu
í Frikirkjunni. Þar prjedikaði sira
Árni Sigurðson. Húsfyllir var í
kirkjunni og ríkisstjóri var þar við-
staddur. Klukkan i hófst skrúð-
ganga sjómanna frá Stýrimannaskól-
anuin og var mjög fjölmenn og und-
ir fána hinna ýmsu fjelaga sjómanna-
stjettarinnar. Var gengið um Öldu-
götu, Túngötu, Kirkjustræti, suður
Fríkirkjuveg út á íþróttavöll og var
fjölmenni afarmikið í fylkingunni,
auk þeira Jiúsunda manna, sem stað-
næmst höfðu meðfram götunum,
sem hún fór um. Og á íþrótavellin-
um var samankominn mikill mann-
fjöldi Jiegar skrúðgangan kom Jiang-
að.
Á íþróttavellinum hjelt Sigurgeir
biskup ræðu og mintist druknaðra
sjómanna. En við ræðustólinn blakti
fáni með jafnmörgum stjörnum og
íslenskir sjómenn höfðu týnt lífi á
síðastliðnu ári. Voru stjörnurnar 82.
Eftir ræðunni var leikið lagið „Al-
faðir ræður“. Næstur talaði Þor-
steinn Árnason vjelstjóri af hálfu
sjómannastjettarinnar og drap á til-
gang Sjómannadagsins og ýms hugð-
armál sjómannastjettarinuar og mint-
ist sjerstaklega hins væntanlega sjó-
mannakóla. Þá talaði næstur Sveinn
Benediktsson af hálfu útgerðar-
manna og brá upp myndum af sögu
islenskrar farmensku alt frá laud-
námsöld, en loks flutti Ólafur Thors
forsætisráðherra skörulega ræðu til
Sjómannastjettariunar og hinnar miklu
þýðingar liennar fyrir land og lijóð
bæði fyr og síðar. Að lokinni ræð-
unni var þjóðsöngurinn leikinn.
Varð þá stutt lilje en síðan ljek
lúðrasveitin ýms lög og liófst þá
reipdráttur milli manna úr þrem-
ur skipshöfnum og báru skipverjar
af Súðinni sigur úr býtum. Var þá
lokið Jieim Jiætti, sem á íþróttavell-
inum gerðist. En meðan biskup
flutti ræðu sína fór flokkur manna
suður i Fossvogskirkjugarð og lagði
þar sveig á leiði ókunna sjómanns-
ins.
Klukkan fjögur hófst sundsam-
keppni í stakkasundi og björgunar-
sundi. í stakkasundi sigraði Jón
Kjartansson á 2 mín. 55,2 sek., en
næstir urðu Valur Jónsson á 3 min.
24.7 sek„ Pjetur Eiríkson á 3 min.
30 sek. og Finnur Torfason á 3 mín.
34.2 sek. — í björgunarsundi varð
fyrstur Vigfús Sigurjónsson á 43.2
sek., næstur Pjetur Eiríkson á 40.4
sek. og þriðji Valur Jónsson á 49.7
sek.
Kappróður iiafði verið ráðgerður
sem einn af skemtiliðum Sjómanna-
dagsins og liöfðu magar skipshafnir
gefið sig fram. En vegna óhagstæðs
veðurs hafði verið ákveðið að fresta
honum, en fyrir almennar áskor-
anir var liáður reynsluróður af
lirem skipshöfnum og sigraði skips-
höfnin á Snorra goða á 5.24,2 mín.
en næst varð skipshöfnin á Suð-
inni og Jiriðja af Karlsefni. Róðrar-
skeiðið var 1000 metrar'. Hin sigr-
andi skipshöfn var sú sama og i
fyrra, en var Jiá á Arinbirni Hersi.
Um kvöldið lijeldu sjómenn sam-
sæti á þremur veitingahúsum, Hotel
Borg, Oddfellovv og Ingólfskaffi-
liúsi. Voru ræðuhöldin á Borg en
útvarpað til hinna staðánna og út
um land. En útvarpið hófst með
ræðu Jóns A. Pjeturssonar um sjó-
mannalieimilið, en til Jiess rennur
allur ágóði dagsins og mun hann
hafa orðið mikill, m. a. af merkja-
sölunni, auk margra stórgjafa, er
getið verður hjer á eftir. En að
hófinu á Borg hjeldu ræður Henry
Sigurvegarinn i stakkasundi, Jón
Kjartansson.
Hálfdánarson loftskeytamaður, sem
setti mótið, en liann var formaður
sjómannadagsnefndarinnar. Þá flutti
ræðu Ilergeir Elíasson stýrimaður,
Friðrik Halldórsson loftskeytamað-
ur en þá var sjómaður dagsins
heiðraður fyrir besta afrek á árinu.
Var Jiað Sigurjón Böðvarson frá
Bólstað í Mýrdal. Hann hafði, 4.
maí 1941, bjargað mönnum er voru
komnir að drukknun austur við
Sanda, þegar verið var að vinna
að uppskipun úr strönduðu skipi
Jiar o,g þótti björgunin hið mesta
þrekvirki.
Meðal gjafa, sem bárust til Sjó-
mannaheimilis má nefna: 25.000 kr.
frá Eimskipafjelagi íslands, 20.000
frá Bæjarútgerð Hafnarfjarðar,
10.000 frá h.f. Hrafna-FIóki í Hafn-
arfirði, 10.000 frá h.f. Haukanesi og
10.000 frá Margrjeti og Steinunni
Valdimarsdætrum, minningargjöf
um foreldra þeirra. — Merkjasalan
gekk ágætlega og hið myndarlega
og efnisfjölbreytta sjómannablað
dagsins seldist mikið.
iVMlVWIW
Kappróðurinn.
Skrúðgangan.