Fálkinn - 02.04.1943, Blaðsíða 9

F Á L K. I N N
9
„Þetta hlýtur að vera slæmur
draumur — martröð!“ liugsaði Proc-
tor..
„Lögreglan er á leiðinni,“ var sagt
með söinu hörðu, skerandi rödd-
inni.. „Þjer sleppið ekki. Jeg skýt,
ef þjer hreyfið yður!“ -
„Lögreglan — þá er úti um mig
—Þessi hugsun flaug gegn um
Proctor eins og elding. Hjer gat
hann engu um þokað. Skammbyss-
unni var miðað á hjartað í honum.
Hann sat þarna mállaus og grafkyr
og starði á óhugnanlega sýn —
konuna með andlitið afmyndað af
hatri, og manninn, sem lá stein-
dauður á gólfinu, þennan mann, sem
hann hafði aldrei áður sjeð, en þau
mundu verða orsök í því, að hann
lenti í gálganum. Hvaða skýringu
gat hann gefið lögreglunni á þessu'?
Frakkaherfan var drepandi sönn-
unargagn. Hann þrýsti honum niður
eins og óbærileg byrði, fíni loð-
kraginn var eins og járnhringur um
háls hans. Hann sneri á sig, eins og
hann væri að reyna að losna við
þessa lierpandi snöru.
„Hreyfið yður ekki, annars skýt
jeg!“
Proctor ljet máttlausa liandleggina
síga. Stoðaði nokkuð að reyna að
gefa skýringu? Vissulega ekki. Enda
gat liann ekki komið orðum að
neinni skýringu. Það liringsnerist
all fyrir hugarsjónum hans — hann
var aumur og glataður, fanst hon-
um.
Raunverulega liðu nú nokkurar
mínútur, en Proctor fanst þær heil
eilifð. En þá lieyrðist þunglamalegt
fótatak úti i anddyrinu, dyratjaldið
var dregið frá, og tveir lögregluþjón-
ar komu inn, báðir hávaxnir og
sterklegir.
Þó að þeir munu vissulega hafa
ýmsu vanist, þá hafði hin óhugn-
anlega sýn áhrif á þá samt — þeir
námu staðar i dyrunum eitt andar-
tak, eins og þeir væru steini lostnir.
í sama bili rak konan upp hljóð,
misti skaminbyssuna og tók báðum
höndum fyrir andlitið.
Þegar lögregluþjónarnir höfðu
jafnað sig tóku þeir þegar til starfa,
fljótt og ekki viðvaningslega. Annar
tók föstu taki í öxl Proctors, hinn
lagðist á hnjen við líkið á gólf-
dúknum, tók á slagæðinni og siðan
lagði hann lófann á hjartastað þess.
Þetta gerðist alt i einu vetfangi, en
svo stóð hann upp, þreif til simans,
heimtaði númer og bað um sjúkra-
vagn lögreglunnar og lækni, þegar
í stað. Svo sneri hann sjer að kon
unni.
„Þjer eruð frú Holden, er ekki
svor
„Jú! — Er maðurinn minn — —
er hann — —“
„Það hryggir mig, frú. Þetta er
ákaflega sorglegt.“
„Er maðurinn minn — — —“
henni brást röddin og i stað orða
kom veik stuna.
Lögregluþjónninn svaraði engu,
en þögnin var fullnægjandi svar. í
kyrðinni lieyrðist tifið í klukkunni
i anddyrinu.
„Haldið þjer, að jijer hafið þrek
til að segja okkur alla þessa hræði-
legu sögu núna, frú Holden?“ spurði
lögregluþjónninn eftir örstutta þögn.
„Já,“ svaraði hún, og nú var rödd
hennar örugg og róleg. „Jeg skal
gera það. Þetta gerðist alt í svo
snöggum svifum. Við höfðum ný-
lokið við að hafa fataskifti, og jeg
og maðurinn minp yorum uppi á
lofti. Við ætluðum okkur i sam-
kvæmi, ef þokunni ljetti. Niðri var
ekki nokkur lifandi sál, þvi að
vinnufólkið hafði fengið leyfi til að
fara út. Þá heyrði jeg einhvern um-
gang niðri og vakti athygli manns-
ins míns á því. Við hlustuðum —
og svo heyrðum við bæði, — ein-
hver var á ferli niðri. Maðurinu
minn safnar fágætum gripum og á
talsvert safn af þeim. Hann ætlaði
að fara niður undir eins, en jeg
reyndi, árangurslaust, að aftra hon-
um þess. Síðan hringdi jeg til lög-
reglunnar í símann,, úr símatólinu
i svefnherberginu — það var á
meðan hann var að lilaupa niður
stigann. í sama bili sem jeg hafði
lokið því heyrði jeg kall, og síðan
mikinn undirgang, eins og einhverj-
ir væru að takast á. — Og svo skot-
hvell. Svo varð alt hljótt. Jeg stóð
stundarþögn, án þess að hræra legg
eða lið. Svo herti jeg upp liugann
og hljóp niður stigann. Þar sá jeg
manninn minn — marflatan á gólf-
inu — jeg fleygði mjer ofan á liana
og reyndi að vekja hann til lífs-
ins aftur.
Rödd hennar varð að kjökri.
„Sáuð þjer ekkert til morðingj-
ans, frú Holden?“
„Jú, ofurlítið. Rjett í svip. Það
var maður sem hljóp út um and-
dyrið, þegar jeg var í miðjum stig-
anum. Hann var í yfirfrakka manns-
ins mins, og jeg sá andliti hans
bregða fyrir, rjett sem snöggvast. —-
Jeg sá framan í hann! — — Jeg
hjelt að hann hefði flúið, én hann
hlýtur að hafa leynst einhversstaðar
hjer inni, til þess að ræna meiru,
—þvi að þegar að jeg leit upp rjett
á eftir — þá var hann staddur hjer
inni — sjálfur.“
Frú Holden stóð upp og benti til
Proctors. Augu hennar leiftruðu af
hatri.
„Þarna situr hann. Þetta er sama
andlitið! Og hann er enn í frakk-
anum. Litið þjer sjálfur á — hægri
handlegginn — blóðblettinn!“
Lögregluþjónarnir störðu á Proc-
tor, sem sat þarna steini lostinn
undir hinni hræðilegu ákæru. „Þjer
þekkið þá frakkann, frú?“
„Já.“
„Vitið þjer nafn klæðskerans?"
„Já, Simpson, New Bond Street.
Maðurinn minn fjekk hann fyrir
örfáum dögum, og hann hjekk í and-
dyrinu. Það var þjófnum hægðar-
leikur að ná í hann.'“
Lögreglúþjónninn hnepti frakk-
anum frá og rannsakaði fóður og
kraga. Jú, þarna stóð nafn klæð-
skerans. Proctor reyndi ekki að
sýna mólþróa.
„Rannsakið hann,“ sagði lögreglu-
þjónninn við yngri starfsbróður
sinn.
Rannsóknin fór fram, en ekki varð
neinn árangur af henni.
„Hafi hann náð í eitthvað af gim-
steinum manns yðar, þá hefir hann
þá að minsta kosti ekki á sjer.“
„Jeg býst varla við þvi. Maður-
inn minn kom of fljótt niður, og
gimsteinarnir eru geymdir í stóra
skápnum þarna i horninu. Þessvegna
hefir maðurinn dirfst að koma hing-
að aftur.“
„Mjög sennilegt. — Hvað heitið
þjer?4' Lögregluþjónninn sneri sjer
hvasslega að Proctor.
„Henry Proctor."
„Gott. Henry Proctor, jeg handtek
yður, sakaðan um morð. Það er
skylda mín að láta yður vita, að alt
það, sem þjer segið hjer eftir, getur
orðið notað gegn yður í prófunum.“
Siðustu mínúturnar hafði Proctor
reynt af alefli að sigrast á veikleik-
anum, sem var að yfirbuga hann.
Han varð að bjarga sjer úr þessu
neti! Og orð lögregluþjónsins höfðu
einkennileg áhrif á hann. Það var
eins og þau gæfu honum málið —
gæfu honum kraft.
„Jeg ætla að tala!“ hrópaði liann
ákafur. „Yður skjátlast, bæði yður
og frú Holden, ykkur skjátlast hræði-
Iega. Jeg hefi aldrei á æfi minni sjeð
jiennan mann áðux-, og jeg hefi ekki
drepið hann. — Jeg sver að jeg hefi
ekki drepið lxann. Jeg lieyrði konu
hljóða og fór lijerna inn þessvegna.“
„Þjer heyrðuð hvað jeg sagði. Alt,
sem þjer segið verður notað gegn
yður siðar ....“
„Já, jeg lieyrði það! En mjer er
alveg sama. Jeg vil tala og verð að
tala, einmitt nú.“
„Gott og vel. Þjer liafið rjett til
þess. — Viljið þjer visa okkur á
annað herbergi, frú Holden?"
Frú Holden vísaði þeim inn i lítið
liHðarherbergi. Lö^regjuþjónninn
settist við borð og tók upp pappír
og penna. Frú Holden stóð við hlið-
ina á honum og einblíndi á Proc-
tor.
„Jæja, byrjið þá,“ sagði lögreglu-
þjónninn.
Proctor reyndi að taka sig saman
og sagði nú glögt og skýrt frá hin-
um dularfullu samfundum sínum og
mannsins, sem liafði gefið honum
frakkann. „Jeg hjelt að hann væri
drukkinn,“ sagði hann að lokum,
„og bauðsl til að fylgja honum heim.
En hann tók því fjarri.“
„Og hvar gerðlst alt þetta?“ spurði
■•hjónninn kuldalega og efa-
blandinn.
„Aðeins örfá skref hjeðan. Jeg
get sýnt yður staðinn nákvæmlega.'“
Proctor þagnaði sem snöggvast, liugs-
aði sig um og lijelt svo áfram:,, Jeg
heyrði eitt skot rjett áður en jeg
hitti manninn. Það er að segja, jeg
hjelt að billiringur hefði sprungið
eða eitthvað þessháttar — en nú skil
jeg að þetta var skot. Og nú skil jeg
hversvegna maðurinn gaf mjer frakk-
ann.“
„Það var maðurinn yðar sem skaut,
frú Holden, var ekki svo?“
„Jú, það er sennilegt. Hann stakk
á sig skambyssunni áður en hann
fór út úr svefnherberginu.'1
„Það er þessi skammbyssa hjer?“
„Já.“
„Hvað inörgum skotum var hleypt
af?“
„Aðeins einu.“
„Eruð þjer alveg viss um það?“
„Já, handviss um það.“
Lögregluþjónninn athugaði skamm
byssuna. „Jú, þetta er rjett. Það
vantar ekki nema eitt skot í skamm-
byssuna. Hafið þjer meira að segja?“
Jú, Proctor hafði meira að segja.
Orðin runnu upp úr honum, —
hann endurtók skýrslu sina, bað og
grátbændi um að sjer yrði trúað.
En jafnframl fann liann sjer til
skelfingar, að honum varð ekkert
ágengt. Þau trúðu honuiu ekki. Það
var úti um hann. En samt lijelt liann
áfram að tala og þuklaði í einskonar
ósjálfræði á frakkanum, sem hann
var í.
Alt i einu þagnaði hann; annar-
legt efasemdarbros kom á andlitið.
„Maðurinn yðar skaut aðeins einu
skoti, frú Holden?“ spurði hann
með alt annari rödd en fyr.
„Þjer hafið heyrt það,“ tók lög-
regluþjónninn fram í. Hann var að
missa þolinmæðina.
„Já, það hefi jeg heyrt! — Hann
skaut einu sinni. Og hann hittil
Lítið þjer á — hjerna er gatið á
frakkanum, sem maðurinn var kom-
inn í þá! Sjáið þjer sjálfur. Jeg
fann það einmitt í þessu!“
Þau störðu öll á þar sem hann
benti. Alveg rjett, þarna var ofur-
lítið gat á frakkanum, auðsjáanlega
eftir kúlu, sem liafði hitt í lijarta-
stað.
„Þjer sjáið gatið á frakkanum,
er ekki svo?“ Rödd Proctors var
sigrihrósandi. „En litið nú á,“ hann
fletti frá sjer frakkanum — „á jakk-
anum mínum er ekkert gat. Og ef
þið rannsakið mig, þá munið þið sjá
að jeg er alveg ósærður. Þessvegna
get jeg ekki hafa verið í frakkanum
þegar Holden skaut!“
Lögregluþjónninn starði forviða
á hann. „Hm! Þetta er einkennilegt!
Lýsið þjer i snatri fyrir mjer mann-
inum, sem þjer hittuð. Eins greinit
lega og þjer getið.“
„Hann var svo .lílcur mjer að við
vorum nær óþekkjanlegir, liann —“
Rödd Proctors varð veikari og veik-
ari. Máttleysið, hungrið og þessi
sálarofraun liafði orðið honunx um
megn. Honum sortnaði fyrir augum
og svo hnje hann niður á gólfið.
Þegar hann vaknaði klukkutíma
seinna lá hann á sófa og yngri lög-
regluþjónninn sat á stól rjett lijá
honum.
„Liður yður betur núna?“ spurði
liann, þegar hann sá Proctor opna
augun.
„Já,“ svaraði Proctor. „Nú geng-
ur ekkerl að mjer.“
„Það er ágætt. Þá er alt i lagi.“
„Hvað eigið þjer við með því?“
„Jeg á við það, að nú er sönnun
fengin fyrir sakleysi yðar. Alt sem
þjer sögðuð er satt. Maðurinn, senx
gaf yður frakkann er fundinn. Hann
lá fyrir í porti, sem hann hafði
dregist inn í, og var aðfram kom-
inn. Holden liafði liitt liann rjett
undir lijartað. Og nú er hann dá-
inn.“
— Proctor varp öndinni. Hann
gat ekkert sagt þegar i stað.
„Eins og jeg sagði þá er nú full
skýring fengin i xnálinu. Maðurinn
liefir ætlað að stela gimsteinunum,
en áður en honum tókst að brjóla
upp skápinn kom Holden að. Þeim
lenti saman í áflogum og glæpa-
maðurinn sló Holden lieljarhöggi
í höfuðið með einhverskonar kylfu.
Siðan hefir liann fleygt bareflinu
og við liöfum ekki fundið það, en
það finst áreiðanlega. Annars gildir
það engu um uppljóstrun málsins
livort það finst nokkurntíma eða
aldrei. Þetta höfuðhögg hefir orðið
mr. Holden að bana, og glæpamaður-
inn hefir ekki skotið eina skotinu,
sem skotið var, og sem þjer heyrð-
uð. Líklega hefir lxann skotið þvi,
í sömu svifum og liann datt. Og
liann hefir liitt vel. Glæpamaðurinn
er dauður eins og áður er sagt. Og
þar með hefir hann gert upp reikn-
ingana við rjettvisina."
Proctor andaði djúpt. Fyrir ein-
um klukkutima lxafði liann verið
alveg vonlaus um grið. Þá var útlitið
þannig, að það þurfti hvorki meira
nje minna, en kraftaverk til þess að
bjarga honum. En nú liefði krafta-
vei-kið gerst.
Prh. á bls. 11.