Fálkinn - 20.08.1943, Blaðsíða 8

8
F Á L K I N N
fiage Baríord:
HÚN LAGÐI SIG AÐ VEÐI
SAGAN gerist í fransk-þýska stríð-
inu 1878—71. Einn kílómetra frá
þorpinu var stórt óðalssetur, eign
fjöiskyldunnar la Tour. Gamli greif-
inn, Berlram la Tour var látinn
fyrir nokkrum árum, en i höllinni
áttu nú heima greifaekkjan og Vict-
or, einkasonur hennar, sem hafði
erft óðalið.
Þegar stríðið skall á var Victor
skipaður í höfuðsmannsstöðu í hern-
um, þótt ungur væri, en skírteini
hans voru mjög góð: hann hafði
gengið í herskólann í Saint Cyr.
Ást lians til ættjarðarinnar virtist
vega á móti þeirri raun að verða að
skilja við móður sína. Hann skildi
við ættaróðai sitt fullur af trú og
von, en greifaekkjan varð ein eftir,
harmandi en sterk, kviðafull en j)ó
róleg, og stjórnaði búinu og vann
myrkranna á milli. Hún og vinnu-
fólk hennar var önnum kafið við
að sjá fyrir hjúkrunargögnum, hjálpa
sjúkum og særðum. Alt virtist kyrt
og liljótt í la Tour-höllinni, en þó
hafði aldrei verið unnið kappsam-
legar jjar en einmitt um j)essar
mundir.
Síðasta kveðja Victors, er hann
veifaði til móður sinnar þegar hann
reið út um hliðið, var til Alaine de
Courveneur, sem hann liafði ætlað
að kvongast tveimur mánuðum síð-
ar, ef stríðið hefði ekki skollið á.
Alaine de Courveneur var dóttir
Gustave de Courveneur haróns, of-
ursta í varðliðinu og eiganda óð-
als, sem var fáeinar mílur frá la
Tour.
Einu missiri eftir stríðsbyrjun
fjekk Victor heimfararleyfi til að
njóta livildar eftir skotsár, sem liann
hafði fengið. Hann var álta daga
heima. Þremur dögum áður en hann
gaf sig fram aftur við herdeildina,
kom ung kona, svartklædd inn í
liallargarðinn í la Tour. Fatnaður
hennar var rykfallinn, andlitið fölt
— en þrátt fyrir þreytuna var lima-
burður hennar höfðinglegur og ó-
beygjanlegur. Þetta var Alaine de
Cotirveneur.
Þarna urðu óvæntir en dapurlegir
samfundir milli elskendanna. Meðan
Alaine sat úti á stjettinni sagði hún
skýrt og rólega frá því, sem á dagana
h.afði drifið. Hún Ijet ckki bugast,
þrátt fyrir harm og þreytu •— en
rödd hennar gat ekki leynt því, að
hún var í mikilli geðshræringu.
„Pabbi er dáinn! Hraðboði kom
með þessa orðsending. Allir vopn-
færir menn hafa verið kvaddir í her-
inn. Við eiguni ekki liest undir her-
mann. Jeg hefi aflient Rauða Kross-
inum hallarbygginguna . . . .“
Greifaekkjan tók um höndina á
Alaine. „Þú átt heimili hjerna Al-
aine,“ sagði hún.
„Þakka yður fyrir, greifafrú. Þjer
eruð min önnur móðir!“
Victor tók um báðar hendur lienn-
ar og kysti þær. „Alaine, hvílíkt
þrek hefir þú ekki til að hera!“
sagði hann.
Alein horfði í augu vinar síns og
milt bros færðist yfir föll og þreytt
andlitið. „Við eigum hvort annað,
Victor!“ Ilún þagnaði og þau fundu
öll þrjú, að sama hræðilega hugsun-
in bærðist í þeim öllum — en ekk-
erl þeirra mælti liið örlagaþrungna
orð til viðbótar: Ennþú!
Alaine leit upp. „Mjer datt í hug,
að jeg gæti gert eittlivað gagn
hjerna, greifafrú, núna eftir að þjer
eruð orðin ein.“
„Já, AIaine,“ sagði Victor ákaf-
ur, „þakak þjer innilega fyrir.
Mamma er alein um jjetta alt —
jeg á að fara aftur í herdeildina
daginn eftir á morgunn.“
Greifafrúin ljet þau ein eftir mið-
degisverðinn. Þau gengu um garð-
inn. — Þetta var kyrt og bjarl
kvöld, sem andaði friði og sam-
ræmi — eilífð. Fuglakvak heyrðist
við og við. Ekkert virtist minna' á
að aðeins fáa kílómetra burtu hafði
kvöldmyndin annað yfirbragð,
liræðilegt og svo dýrslegt, sem
mönnunum einum tekst að gera
það.
Úr friðu andliti Victors, sem var
spegill göfugrar ættar og menning-
ar, mátti lesa óró, ákefð, sem hlaut
að eiga sjerstakar ástæður að baki
sier, því að hann reyndi hvað eftir
unnað að taka til máls, en gat þó
■ ekki komið orðum að því, sem lion-
um var í liug.
Alaine var jafn háreist og áður,
fögur, grönn — liugprúð og sterk.
Hún liafði beðið þess lengi að Vict-
or tæki til máls. Þau liöfðu sest á
steinbekk en þaðan var útsýni yfir
víða velli. Hún liallaði sjer að Vict-
or og horfði í augu honum bros-
andi — brosi, sem aðeins innileg,
kvíðandi, angurvær ást á til. Victor
var svo snortinn af þessu augnaráði
að hann sagði:
„Alaine, ef.......“
En Alaine tók um munninn á lion-
um. „Þvi þá að segja nokkuð,
Victor?“
Victor var ákafamaður og skap-
bráður. „Jeg verð að tala við þig,
þú ert sú eina, sem jeg get talað
við. Og þetta varðar aðeins þig og
mig.“
Aleine fann að hún vissi alt, sem
hann ætlaði að segja, en hún vissi
lika, að liún hjálpaði honum með
þvi að inna alt af ljetta, og hún
sagði — og horfði í sífellu á hann
á meðan:
„Talaður þá, Victor!“
Victor spratt upp og stóð kyr
nokkur augnablik og horfði yfir ná-
grennið. Svo leit hann til Alaine og
settist fast við hliðina á henni.
„Alaine----ef svo fer að það skeð-
ur . . . .“ Hann jiagnaði og Alaine
hjelt hugsun lians áfram og horfði
óbifanlega róleg í augu honum:
„Að þú kemur ekki aftur.!“
Hann hrökk við. Svo vafði hann
hana örmum. „Alaine, ætlarðu að
lofa mjer einu —?“
Hún tók fram i: „Jeg hefi lofað
þjer öllu!“
„Eins og' jeg þjer .... Jeg geng'
i dauðann í trúnni á þig!“
„Þá get jeg ekki sjeð að þú þurf-
ir að biðja mig um meira!“
„En ef jeg dey . . .“
Alaine þrýsti höndunum fast að
brjósti hans, eins og liún vildi
sýna honum hve sterk liún væri.
,.Að biðja um meira en alt er að
biðja um hið fráleita og ómögulega
(aftur brosti liún sama alvarlega,
rólega brosinu). Og þeirri bón neita
jeg fyrirfram.“
Victor lag'ðist á hnjen. „Þú erl
sterk, Alaine! En einmitt þessvegna
— vegna þess að þú ert þessi dá-
samlega, undursamlega manneskja,
máttu ekki láta líf j)itt verða að
ösku, þó að j)ú missir mig.“
Alaine misti stjórnina á sjer rjetl
í svip. Hún virtist hrista á honum
axlirnar. „Þegi þú, Victor!“
Victor settist bijúgur við hliðina
á henni: „Þú hefir sjálf hugsað um
þetta sama.“
„En á annan liátt en þú!“
Varir unga mannsins litruðu:
„Jeg tala af ást.“
„Jeg veit það! Það er af ást, sem
þú ætlar að segja við mig: „Þú ert
frjáls þegar jeg er dáinn! Taktu ann-
an! Gleymdu mjer og lifðu nýju
lifi!“ .... Hver veit nema jeg
mundi líka segja eitthvað þessu likt
við þig -— en mundi hinn aðilinn
þá taka við þessari fórn og segja
já? Nei, aldrei, Victor — aldrei!“
Victor liorfði á liana. Það ljóm-
aði úr augum lians ást þess manns,
sem gleymir sjálfum sjer. Alaine
tók þögul báðum höndum um höf-
uð hans.
„Jeg les það úr augum þjer, Vict-
or — j)ú fyrilítur sjálfur svona
hugleiðingar."
Victor bærði ekki á sjer. Hugur
hans var liafinn yfir stríð, eymd og
dauða, en hvíldi í þeim friði, sem
ástin ein getur skapað. Alaine brosti.
„Þesvegna neita jeg því, sem þú
luður mig um. Við höfum sett okk-
ur sjálf að veði, hvort gagnvart
öðru ....“
Þau sátu lengi. Ekkert raul' frið
■kvöldkyrðarinnar.
Þegar Victor ók út úr hallargarð-
Inum snemma morguns, tveimur
dögum síðar, stóðu greifaekkjan og
Alaine við hliðið og veifuðu til
hans.
Mánuði síðar tóku Þjóðverjar
þorpið. Daginn eftir kom Gradowitz
höfuðsmaður í liöllina með sveit
sína og tók la Tour hernámi, sem
hústað handa sjálfum sjer. Von
Gradowitz var heiðursmaður. Hann
ljet greifaekkjuna vera húsmóður og
æðstu persónu heimilisins — á yf-
irborðinu. Bæði henni og Alaine
Courveneur var sýnd hin mesta
kurteisi.
En þessi kurteisi varð brátt ann-
ars eðlis en venjuleg prúðmenska í
framkomu. Von Gradowilz höfuðs-
maður leitaðist öllum stundum við
að vera nálægl kvenfólkinu. Fram-
ferði hans var óaðfinnanlegt, en ást-
fanginn maður kemur jafnan upp
um sig gagnvart j)eirri konu, sem
luigur hans beinist að, jafnvel þó
að hann gæti allrar varúðar.
Greifaekkjan og Alaine ljeku einn-
ig hlutverk sín óaðfinnanlega.
Þær gættu skyldu sinnar með
sterkri árvekni. Þær gerðu það sem
gera þurfti og þær gerðu ])að þann-
ig, að jafnvel hinn kröfuharðasli
óvinur gat ekkert út á það sett, en
þó þannig, að hver og einn ldaut að
finna hvílíkt hyldýpi var milli þess-
ara tveggja varnarlausu kvenna og
allra þeirra ókunnu karlmanna, sem
i raun rjettri rjeðu lögum og lofum
á heimilinu nú.
Áslæðan lil hinnar nákvæmu
framkomu liinna tveggja kvenna var
ekki aðeins ættjarðarást þeirra —
þar var og persónuleg hvöt að baki,
von um hefnd, eftirvænting frelsun-
arinnar, óbifanleg trú á að hinu óþol-
andi ástandi lilyti að linna. Og von-
ir sínar .bundu þær við Trésor, hinn
ágæta reiðhest Victors.
Meðal fjölmenns vinnufólks i la
Tour-höllinni var gamall þjónn, er
hjet Robin Perrot. Ilann var einn
þeirar manna, sem virðast hafa tam-
ið sjer þá lífsskoðun, að gleyma
sjálfum sjer. Hann þekti alla sögu
la Tour-fjölskyldunnar og hvers ein-
slaklings liennar. Hann var þögull
eins og gröfin. Hann gekk óboðinn
um allar stofur — enginn gat sagt
með vissu hvort hann færi lika ó-
boðinn ofan i skúffurnar, en svo
mikið er víst, að þó að hann liefði
verið staðinn að því, mundi enginn
úr fjölskyldunni liafa fett fingur út
i það, þvi að alt sem Robin Perrot
gerði, gerði hann i góðum tilgangi.
Hann var orðinn svo gamall, að
allir lijeldu að hann gæti ekki dáið.
Hann var samgróinn höllinni eins
og skuggi hennar — svalandi, mild-
andi og friðandi skuggi — hann var
þúsund þjala smiðurinn, sem allir
treystu.
Morguninn eftir að herliðið sett-
ist að í höllinni kom Robin Perrot
inn í búningsherbergi Alaine Cour-
veneur. Hún liafði þekt hann síðan
hún var barn. llobin lokaði hurð-
inni á eftir sjer og studdi gótnnum
á vörina.
Alaine varð ósjálfrátl á að hvísla:
„Hvað er að, Robin?“
„Trésor er í hesthúsinu!“
„Það er ómögulegt!“
„Það er satt!“ Og vitanlega var
það satt úr því að Robin sagði það.
Alaine hljóp fram að dyrunum.
„Nei, standið ])jer kyrr,“ ságði