Fálkinn - 10.03.1944, Blaðsíða 4

4
F Á L K I N N
LANGFLUGIN YFIR ÚTHðFIN.
KRINGUM HNÖTTINN Á 80 DÖGUM
ÁriS 1872 skrifáöi franska skáld-
ið Jules Verne, sem dó tveimur
árum áður en Wlrightbræðurnir
komust á loft í fyrsta sinn, bók sem
lijet Kringum hnöttinn á 80 dög-
um Þetta var liugmyndaflugsæfin-
týri, sem iengi var eftirlætisbók
lesenda viða um lieim, en fæstir
sem lásu bókina á síðustu öld og
fyrstu árin á þessari ljetu sig
dreyma um, að innan sextíu ára
eftir að bókin er komin út mundi
reynast liægt að komast kringum
hnöttinn á átta dögum.
Og margir sem lásu þessa bók
i barnæsku njeru sjer um augun
þegar þeir sáu í búðarglugga bók
sem hjet Kringum )örðina á átta
dögum.
Wiley Post, sem flaug kringum
hnöttinn á 8 dögum.
KRINGUM HNÖTTINN
Á ÁTTA DÖGUM.
Það var engin skáldsaga heldur
staðreynd. Bókin sagði frá hinu að-
dáanlega flugi Wiley Post og Harold
Gatty, sem tókst að komast í kring-
um jörðina á rúmri viku.
Þetta flug var framkvæmt sjö
árum eftir að ftogið var kringum
linöttinn í fyrsta skifti, en það
flug niuna menn Jijer á landi, því
að flugmennirnir stóðu hjer við í
19 (taga. Sá leiðangur var gerður
út af sjóher Bandaríkjanna og lögðu
fjórar vjelar af stað frá Seattle i
Washingtonfylki 1G. april 1924 og
komu þangað aftur 28. september,
eða eftir 175 daga. Vjelarnar, sem
notaðar voru, voru frá Douglas Air-
eraft Company, vógu fjórar smá-
lestir, voru 50 feta breiðar og höfðu
einn 450 ha. Libertyhreyfil. Foringi
leiðangursins, Martin majór, rakst
á fjall í Alaslca og braut vjelina og
önnur hrapaði i sjóinn skamt fyrir
sunnan Færeyjar. Tvær komust til
Reykjavíkur og þaðan aíla leið vest-
ur. Voru það vjelar þeirra Smiths
og Erics Nelson, en hann var
sænskur að ætt.
Wiley Post og fjelagi hans kusu
sjer Lockheed-Vega flugvjel í ferðina
með 525 lia. Pratt & Whilney hreyfli
Þeir kölluðu vjelina Winnie Mae, eft-
ir dóttur mannsins, sem Iagði þeim
farareyri.
Lagt var upp frá Roosevelt-flug-
vellinum í New York 24. júni 1931.
Flugleiðin öll var 24758 kilómetrar
og flugtíminn varð 107 stundir, eða
að meðaltali 234 km. á klukkustund,
en alls voru þeir 207 tíma 51 min.
i ferðinni (átta daga 15 tima og 51
mín.). Þeir styttu flugtímann lcring-
um linöttinn um fimtán daga og
voru þrettán dögum fljótari en loft-
skipið Graf Zeppelin liafði flogið
leiðina fljótast>
Þessir eru áfangar ieiðarinnar,
taldir í enskum milum:
New York - Harbor Grace . . 1.132
Harbor Grace - Cliester .... 2.195
Chester - Hannover ............ 534
Hannover - Berlín ............. 154
Berlín. - Moskva .............. 991
Moskva - Novro Sibirsk .... 1.579
Novro Sibirsk - Irkutsk .... 1.055
Irkutsk - Blagovestchensk.. 1.099
Blagovestchdnsk - Khabarovsk 3G1
Khabarovsk - Solomon Beacli 2.500
Solomon Beach - Fairbanks. . 520
Fairbanks - Edmonton .... 1.450
Edmonton - Cleveland........ 1.600
Cleveland - New York .... 394
Howard Hughes flaug kringum
hnöttinn vorið 1938, með boðsbréf-
in á heimssýningnna í New York.
En þessi eineygði fluggarpur, —
Wilney Posl var ekki ánægður með
þetta afrek sitt og ákvað nú að
fljúga kringum hnöttinn einn, og
setja nýtt met. Keypti hann nú
Winnie Mae og breytti vjelinni og
lagði upp frá Bennettvellinum við
New York 15. júlí 1933. Hann flaug
viðstöðulaust til Berlínar, G300 km.
á 25% tíma og var það óviðjafnan-
legt afrek. Lcíðin sem hann flaug
i þetta sinn var heldur lengri en
í fyrra skiftið en til New York
kom hann eftir sjö daga, 18 tima
og 50 mín. Hann hafði bætt metið
um 21 klukkustund. Fyrir þetta
fjekk hann gullheiðurspening Al-
þjóðaflugfjelagsins.
Post þakkaði þennan órangur þvi
að liann hafði sjálfvirkan stýrisút-
búnað svo að hann gat hvilt sig við
og við. En samt var þétta óviðjafn-
anlegt afrek, sem Iengi mun verða
minst.
Árið 1934 komst hann í sömu
flugvjel upp i 4.000 feta hæð og
var það nýtt hæðarmet. En liæðar-
mælirinn bilaði á leiðinni, svo að
met þetta var aldrei viðurkennt.
Eitt af áhugamálum lians var að
fljúga í háloftunum og ná meiri
hraða en nær jörðinni. En ekki
gengu tilraunir hans í þessa átt að
óskum.
1 ógúst 1935 lagði hann upp í
flug frá San Francisco ásamt gam-
anleikaranum Will Rogers og var
ferðinni heitið til Síberiu.. En þeir
komust aldrei alla leið. Vjelin hrap-
aði og brotnaði í spón skamt frá
Point Barrow i Alaska og fórust
báðir flugmennirnir. Þetta var 15.
ágúst. Þannig lauk einn vaskasti
flugmaður veraldarinnar lífi sinu.
Point Barrow er á norðurströnd
Alaska, fyrir norðan heimsskauta-
baug. Var sá staður á allra vörum
er Amundsen flaug þar yfir á loft-
skipinu Norge er hann var að koma
úr fluginu yfir Norðurpólinn I mai
192G. Komu þeir frá Ny Aalesund
á Spitzbergen og lentu í Teller á
Alaska eftir 71 tima flug. Með
Amundsen voru m. a. í ferðinni
Umberto Nobile, Lincoln Ellsworth
og Riiser Larsen, núverandi yfir-
maður norska flughersins. Þeir flugu
þessa leið dagana 14.-16. mai.
Flugvjelar yfir ð norurpöilf amf g
FLUGVJELAR
YFIR NORÐURPÓLINN.
Fyrsti maðuriiin til þess að fljúga
yfir norðurpólinn var R. E. Byrd
kapteinn og flugstjóri hans, Floyd
Bennet. Þetta gerðu þeir 9. maí
Umberto Nobile.
aðeins tveimur dögum áður en þeir
Amundsen fóru yfir heimskautið á
Norge.
Tveimur árum síðar ætlaði No-
bile að fara samskonar ferð á loft-
farinu Italia. Hann var yfir heims-
skautinu 28. maí 1928 en daginn
eftir rakst loftfarið á ísbreiðuna. —
Loftbelgurinn hófst svo til flugs
aftur með sjö af áhöfninni og sást
aldrei framar, nje þeir sem með
honum hurfu.
Hálfur mánuður leið þangað til
Nobile og fjelagar hans, sem orðið
höfðu eftir á ísnum gátu komist í
loftskeytasamband við umheiminn.
Undireins og frjettist til þeirra brá
Amundsen við til að koma keppi-
naut sínum til hjálpar og fjekk
franska flugvjel til þess að fara
með sig norður í höf. Ilann fór fra
Bergen 17. júní 1928, en eftir það
spurðist ekki til hans. En sænsk
ftugvjel bjargaði Nobile og nokkr-
um mönnum hans.
Hinn 20. júní 1937 koniu þrir
rússneskir flugmenn út úr flugvjel
á Piersonvelli í Vancouver Barracks
í Wasliingtonfylki. Enginn átti von
á þeim; þeir liöfðu ætlað sjer til
San Francisco en neyðst lil þess að
lenda um 900 km. norðar vegna
þess að skygni var ekkert. En þeir
höfðu flogið 8.480 km. í einni lotu,
á 63 tímum og 7 mínútum.
Að vísu liöfðu þeir ekki rutt
gildandi langflugsmcti, sem Frakk-
arnir Codos og Rossi liöfðu sett
árið 1933, er þei.r flugu frá New
York til Sýrlands, en samt var flug
þetta bið merkilegasta í sögunni,
jiví að þeir böfðu lagt leið sína frá
Moskva yfir norðurheimsskautið og
yfir hjarnbreiður norðurhafsins.
Á VERÐI í 63 TÍMA.
Þetta flug var ítarlega undirbúið.
Sovjetstjórnin liafði lengi haft i huga
að freista að koma á flugsamgöng-
um yfir norðurhöfin, milli Rúss-
lands og Bandaríkjanna. í ]iessu
augnamiði höfðu veðurfræðingar
verið látnir setja upp stöðvar víðs-
vegar norður í höfum, og þegar
flugmennirnir lögðu upp, í júní,
voru þeir allvel fróðir um, livers-
konar veðráttu þeir mættu eigu von
á. Án þessarar vitneskju liefði flug-
ið alls ekki getað tekist, vegna þess
að veðurskilvrði i norðurhöfum eru
gerólík því, sem pcrist annarsstað-
ar ó hnettinum.
Flug þetta reyndi mjög á Jirek
flugmannanna, því að þeir urðu að
vera á varðbergi i sífellu þessa 63
tíma, sem þeir voru á fhiginu. En
flugstjórnin tókst svo vel, að flug-
mennirnir voru aldrei í minsta
vafa um hvar þeir voru staddir.
Vjel þeirra liafði aðeins einn
lireyfil, 9G0ha., og vóg 11% smálest
með fullfermi. Vjelin gat lent bæði
á ísi, vatni og velli.
Lincoln Ellsworth, stuðningsmaður
Amundsehs og samferða honum yf■
ir Norðurpólinn.
FRÁ RÚSSLANDI TIL KALIFORNIU
Naumast hafði umheiinurinn ver-
ið liættur að tala uin þeta flug þeg-
ar það var tilkynt, 14. júlí 1937,
að önnur sovjetflugvjel liafði lent
í San Jacinto í Californiu, eftir að
liafa flogið i áfanga frá Moskva á
62 tímum. Hún hafði flogið söniu
leið og komist 10.780 km. eða yfir
1600 km. lengra en heimsmet þeirra