Fálkinn - 10.11.1944, Síða 6

6
F Á L K I N N
- LITLfí 5fíQfin -
öuðlacff Benediktsdóttir:
Andstæður
Jeg kannaðist við smávöxnu dökk-
hœrðu stúlkuna, sem kom inn Lauga-
veginn. Við mættumst rjett innan við
Barónsstíg. Hún var í daglegu tali
altaf kölluð Sara litla í Kotinu. Jeg
spurði aldrei að því hvers vegna
„i Kotinu", fylgdi alitaf með. Mjer
fanst það liggja i augum uppi, að
heimilið hennar liefði einhverntíma
borið þetta nafn.
Sara litla var óvenju döpur á
svipnn, og langt frá því að njóta
góða veðursins. Hún var litið snyrti-
leg, og virtist ekki gefa einu eða
neinu í kring um sig, nokkurn gaum,
— en þó var ekki gott að ábyrgjast,
nema hún tæki eftir flestum, sem
hún mætti.
Mjer flaug í hug, að ganga fram-
hjá henni þegjandi, en hún var svo
einmanaleg, að mjer rann einstæð-
ingsskapur hennar til rifja. Jeg
stansaði um leið og jeg kastaði á
hana kveðju.
Hún breytti svo lítið um svip,
um leið og hún nam staðar: —
En hvað þú ert ólík mörgum sem
jeg kannast við, að þú skulir heilsa.
Jeg hjelt þjer fyndist það þjer ó-
samboðið, að standa á götu og tala
við mig!
Jeg ansaði þessu engu, þó jeg færi
nærri um, hvað liún ætti við.
— Sjcrðu fhigvjelina þarna lengst
uppi, sagði jeg.
Jú, Sara kom strax auga á hana.
— Jeg er liælt að hafa gaman af að
liorfa á þær, muldraði liún í ólund-
artón. — Síðan Bill fór út með
sína flugvjel, er allt svo vitlaust.
— Jeg hló, mjer fannst Sara svo
uppgerðarleg.
— Þú mátt hlægja, sagði hún
önug. — Það er það eina sem þeir
geta, sem engu þora að voga.
— Jeg skil þig ekki Sara.
Hún leit á mig og brosti út í annað
munnvikið.
Mjer sárnaði þetta tillit hennar,
mjer fannst hún ekki eiga neitt til,
nema þetta bros. Sjálf var hún eins
og útbrunnið skar.
— Þú ert eins og útbrunnið skar
Sara Ii:la, sagði jeg nógu hátt til
að liún heyrði það. — Það er best að
jeg tefji þig ekki.
— Eins og útbrunnið skar, hafði
hún eftir. — Aulinn þinn þú verður
að segja livað þú átt við.
— Það er litlu við að bæta, ans-
aði jeg. —- Þú hefir leikið þjer að
öllu, sem fór þjer vel, og nú seinast
hefir þú fórnað sálarró þinni.
— Þú talar eins og vitlaus þorp-
ari, sagði liún. — svo þú skalt sann-
arlega mega gjöra svo vel, og gera
grein fyrir þvi, sem þú átt við.
— Gerðu þjer grein fyrir sjálfri
þjer, ansaði jeg. •— Það er allt og
sumt, sem jeg hefi að segja. Þú get-
ur jafnvel vakið hálfkulnað líf þitt
úr glæðunum, og öðlast það traust,
sem hver sómakær manneskja telur
sjer nauðsyn.
— Mjer er alveg sama um þennan
lestur, sagði Sara litla. — Það
er alveg sama meining hjá þjer,
eins og er hjá þeim, sem vilja gera
grein fyrir lífinu og manneskjun-
um sitt í hvoru lagi. Þegar maðurinn
sálast deyr líftóran líka.
— Víst litur þú út fyrir að vera
útkulnað skar, ansaði jeg. — Jeg
hefi engan tíma til að hlusta lengur
á þig, og finna gust dauðans næða
um mig. Jeg kýs mjer frekar raddir
lífsins. — Vertu sæl Sara, og liði
þjer vel.
Jeg flýtti mjer í burtu, en heyrði
gráthljóð að baki mjer. Jeg leit um
öxl. Sara litla í Kotinu stóð í sömu
sporum og snökkti. Þessi fáu skref
sem jeg liafði stigið, fór jeg aftur til
baka.
— Hvað er nú að þjer?
— Allt, ansaði Sara. — Jeg held
jeg tapi þesari litlu vitglóru, sem
jeg hef. Maður er verra en hundeltur,
allir dæma mann, og svo margt
fleira.
Nú grjet veslings Sara alvarlega.
— Jcg náði henni aðeins úr um-
ferðinni. ,
— Vertu elcki að gráta Sara min,
sagði jeg. — Farðu að vinná og
treystu á sjálfa þig, þá sannar þú
til, að þú færð jafnvægi í þig aftur.
Það er svo slæmt, að ganga stöðugt
aftur á bak, þennan stutta tima sem
við erum á þessari jörð.
— Já, ansaði hún. — En það var
þetta með hann Bill. Jeg var búin
að hugsa mjer hann fram yfir alla
hina. En fyrst hann fór, þá breytt-
ist þetta allt saman, þá varð jeg
ein, og geri mjer ekki vonir um
neitt.
— Sara þú gerðir mjer mikla
ánægju, ef þú vildir koma heim til
mín og spjalla við mig.
Hún leit einkennilega á mig og
sagði: — Mjer þætti vænt um að
mega það. Jeg verð hjá konu til
klukkan tíu i kvöld. Má jeg koma
snöggvast um leið og jeg kem frá
henni?
— Já, gerðu það Sara inín. Þá tök-
um við til betri tíma til að hittast
á.
Jeg var að vísu boðin út til kvöld-
verður, en hvað gerði það til, jeg
mundi verða komin heim, fyrir
þann tíma, sem Sara tiltók.
Við kvöddumst og gengum hvor
sina leið.
Við kvöldverðinn voru engir utan
fjölskyldunnar nema jeg. 'Mjer leið
vel, innan um þetta fólk, en hugur
minn reikaði til Söru. Það var svo
misjafnt fyrir fólkið að vera til,
misjafnt hvernig jiví tókst að Iifa
lífinu, án þess að spilla ágæti þess.
Beint á móti mjer við borðið,
voru hrein og fögur barnsandlit,
— betur að Guð gæfi þeim hamingju
til að fara vel með allt, sem lagt
verður í litlu hendurnar þeirra.
Jeg var ennþá á valdi þessara
hugsana, þegar staðið var upp frá
borðum, og farið inn í aðra stofu.
Það var talað samanum daglega við-
burði.— Þá varð jeg þess vör, að
komið var við öxlina á mjer. Jeg
sá hvar hjá mejr stóð eldri kona,
dökkhærð og fríð.
Hún laut aðeins niður að mjer
og sagði: — En hvað mjer þykir
vænt um að þú skyldir koma og
sjá börnin.
Já, jeg sá börnin. Ennþá einu
sinni leit jeg til þeirra. En þá sá
jeg einnig meira, en jeg átti von á.
Á veggnum beint á móti, var yndis-
legt barnshöfuð. Það var stúlku-
barn, með lokka niður á axlir. Það
geislaði úr hreinum augum hennar.
Mjer liálf vöknaði um augun af
saknaðartilfinningu, en livað barnið
var fallegt.
Fólkið í stofunni var að lala um
börnin, að þau færu svolitið á skið-
um, og hvað það elsta væri ástund-
unarsamt i skólanum. — En barns-
myndin á veggnum horfði með sín-
um hreinu augum og rólegum svip
á fólkið, sem var innj. Mjer fannst
allt Vera sveipað helgiblæ, sem
þessi augu litu.
— Guð blessi barnið, sagði jeg
í hljóði. — Höfðu þau sem þarna
voru inni, ekki einnig fundið nær-
veru barnsins, þó að Jiau sæju Jiað
ekki?
Ennjiá var komið við öxlina á
mjer. Það var konan, jeg hafði
gleymf lienni i svipinn.
— Hún er blessun heimilisins,
sagði konan, og benti á barnsand-
litið á veggnum.
Mjer Jiótti svo vænt um þessi orð.
En hvað jeg vildi að hitt fólkið í
slofunni liefði getað heyrt það líka.
Það voru ekki of margir, sem máttu
koma auga á geislandi gullkorn
lifsins.
En nú vissi jeg, að Jietta var svar-
ið við söknuðinum og tárunum.
Jeg var viss um hver liún var, lietta
elskulega barn, því hjónin sem jeg
var stödd lijá, áttu litla dóttur, sem
var dáin. — Og þó lienni auðnftðist
ekkj að lifa lijá þeim, Jiá var hún
samt sterkasti tengiliðurinn í hjört-
um foreldra sinna í framtíðarheim-
inum.
Um kvöldið þegar jeg var að
koma heim til mín, sá jeg hvar bíll
stóð fyrir utan húsið, en hann var
ekki íslenskur, heldur einn af litlu
setuliðsbílunum. — Niður tröppurn-
ar kom stúlka. Það var engin önnur
en Sara.
—- Ágætt, sagði liún, — að jeg hitti
þig. — Rjett eftir að jeg mætti þjer,
þú veist, fjekk jeg nýjan „chance“.
Mjer er nær að lialda að hann sje
ekki verri en Bill. Hann situr Jiarna
i bílnum. — og nú ekur maður af
stað.“
„Jæja,“ ansaði jeg, með svo und-
arlega tómahljóð. Vantaði mig ekki
eitthvað? Tómleikinn vafðist svo
fast um mig. — En allt í einu fannst
mér jeg horfa inn í tvö geislandi
barnsaugu.
„Blessun heimilisins,“ tautaði jeg.
„Guð blessi hana.“
En út í húmið kallaði jeg góða
nótt,“ til súlkunnar, sem hvarf inn
i bílinn.
Merkileg bók
HVER E R MAÐURINN?
íslendingaævir. Brynleifur Tobi-
asson skrásetti. Fagurskinna —
(Guðm. Gamalíelsson) gaf út —
Reykjavik 1944.
Með öllum þjóðum er það orðið
tiska, að gefnar sjeu út bækur, sem
geyma nöfn þeirra manna, sem að
einhverju leyti hafa þótt bera liöfuð
og herðar yfir fjöldann, og almenn-
ingur vill Jiessvegna vita nokkur
deili á. Með frændjijóðunum á norð-
urlöndum geyma þessar bækur sem
svarar 1-2 nöfnum á hverja Jiúsund
ibúa, en hlutfallslega færri eru
nöfnin í bókum stórjijóðanna.
Það má heita furða að hjer í
landi ættfræðinnar og ættarsögunn-
ar skuli bók sem þessi eigi hafa
verið til, jafn mikið og lijer er skráð
og prentað. En nú er bókin komin
og nefnist „Hver er maðurinn?. Það
er Guðmundur Gamalíelsson, sein
átt hefir frumkvæðið að útgáfunni,
en Brynleifur Tobiasson sagnfræð-
ingur hefir haft með höndum rit-
stjórn bókarinnar og samningu.
Og Jietta er ekkert smáræðisrit
— tvö stór bindi, um 800 bls. og
þó öll prentuð með Jijetlu smáletri.
Enda geymir bókin nöfn 2355 nú-
lifandi íslendinga og 1380 látinna,
eða alls 3735 nöfn. Hinir látnu voru
allir á lifi 1. febrúar 1904, er stjórn-
in fluttist inn í landið. Hlutfallslega
eru nöfnin 30 sinnum fleiri en í
hliðstæðum bókum frændþjóðanna.
Bókin er stórkostleg fróðleiksnáma
og mun verða auðfúsagestur flest-
um, en mörgum ómissandi handbók,
ekki síst blöðunum og öllum þeim,
sem á ókomnum tímum fást við
sagnfræðileg og æftfræðileg vísindi.
Hefir samning hennar lilotið að vera
ærið verk. Hjer er fyrst um það að
ræða, að velja nöfnin, sem taka skuli
í bókina. Enginn einn maður getur
það svo vel fari, því að enginn er
svo kunnugur landslýð öllum. Verð-
ur útgefandinn því að njóta ráða
manna í diverju hjeraði eða jafn-
vel hverri sveit, en mat þeirra getur
aldrei orðið fyllilega samstætt. Og
þó svo væri þá verður Jiað jafnan
Frh. á bls. 11.
3 einfaldar lelðir
íil aö spara
yðar dýrmæta LUX
1. MÆLIÐ
LUX
Ein sljettfull
matskeið af
Lux í 1 lítra
af vatni er
nóg til að
gefa gott löð-
tr
2. MÆLIÐ
VATNIÐ
Ef J)jer notið
meira vatn en
þjer þurfið
fyrir þvott-
inn, verðið
þjer að nota
meira Lux
lika.
3. SAFNIÐ 1 ÞVOTTINN
Það er miklu hagsýnna að
þvo blúsur, ullarföt, nærföt,
sokka o. s. frv. alt í einu.
Þvoið fyrst nærfötin svo
ullarfötin og svo sokkana.
Á þann hátt nýtist Lux-
pakkinn vður bezt.
LUX
EYKUR ENDJtNGU
FATNAÐARINS
X-LX 620-786 A LEVER I'RODUCT
♦