Fálkinn - 31.05.1946, Blaðsíða 3

FÁLKINN
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM
Ritstjóri: Skúli Skúlason
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
Skrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Sími 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-6
Blaðið kcmur út hvern föstudag
Allar áskriftir greiðist fyrirfram
HERBERTSprenf
SKRADDARAÞANKAR
Það er sjaldan minnst á búnað-
arframfarir á íslandi. Þvert á móti
er talað um búskapinn sem lands-
ómaga, sem rikið þyrfti að gefa með
og sem eigi einna mestan þáttinn
i því að auka dýrtiðina. Sumir taka
svo djúpt í árinni, að þeir segja
best að leggja landbúnaðinn niður
— afurðir lians fáist keyptar að
fyrir miklu lægra verð og þjóðin
geti liæglega lifað sem tómthúsmað-
ur og flutt inn þurrmjólk.
Hinu veita menn síður atliygli,
að landbúnaðurinn er i millibils-
ástandi. Á þessari öld hefir loks
verið byrjað að framkvæma nokkuö
af því, sem forsómað liefði verið
í allar aldir, meðan búskapurinn
var látinn lijara á rányrkju. íslend-
ingar hafa frá öndverðu talið sig
landbúnaðarþjóð, en enga bændur
liggur jafn lítið eftir frá tímabil-
inu 900 til 1900 eins og þá íslensku.
Plógurinn, undirstaða allrar jarð-
yrkju gleymdist. Og þarf ekki
frekar vitna við.
Nú er verið að bæta fyrir þessar
stórsyndir. En einmitt samtímis þvi
verður verkafólkseklan meiri en
hún liefir nokkmnitima verið i
sveitu ndandsins. Fólkinu fækkar.
En samt aukast framkvæmdirnar.
Á fyrsta þriðjungi aklarinnar tvö-
faldast töðufengurinn á landinu,
án þess að útheyskapurinn rýrist,
ketframleiðslan vex um 170%, mjólk
urframleiðslan um 85%, ullarfram-
leiðslan um 69% og kartöflur og
grænmeti um 180%. Þetta eru tölur
sem tala. En samt framleiðir landið
ekki nóg til eigin þarfa af kartöfl-
um og smjöri.
Nú er verið að flytja inn meira
af stórmerkum landbúnaðarvélum
en nokkurntíma hefir verið gert i
sögu landsins, og það er fullvíst,
að á öðrum þriðjungi aldarinnar
tvöfaldaðist ræktun landsins frá því,
sein nú er. Ræklunarskilyrði eru
óþrjótandi og það verður hagbeit-
in, sem á sínum tíma kemur til að
takmarka fjölgun búpenings nema
hagrækt verði tekin upp og útbeit-
argróður aulcinn með sandgræðslu
og öðru þvílíku. Þegar meðalbú hef-
ir fengið tíu hektara ræktaðs lands
í stað fimm, verður öðruvísi um-
horfs í sveitunum en nú. Þá verð-
ur enginn grænmetisirinflutningur
heldur útflutningur frá gróðurhús-
unum. Og búin verða sá landstólpi,
sem þau eiga að vera.
DE F0NTENAY
SENDIHERRA DANA Á ÍS-
LANDI FER TIL TYRKLANDS
Hann kvaðst alltaf liafa vitað að við-
skifti þjóðar hans og íslendinga
myndu enda á þann liátt sem raun
varð á og óskaði hann íslendingum
allrar blessunar í framtíðinni.
Sendiherrafrúin kvaðsl ekki geta
sætt sig við jjað að hún væri að
flytja héðan fyrir fullt og allt.enda
væri hún liér borin og barnfædd.
Bað liún alla þá íslendinga sem
kæmu til Ankara að ganga ekki
framhjá dyrum þeirra hjóna.
Islendingar munu sem einn maður
óska sendiherrahjónunum til ham-
ingju i hinu nýja starfi þeirra og
að þau megi i því jóta alls hins
besta.
De Fontenay, sem verið liefir
sendiherra Dana hér á landi i 22
ár, hefir verið gerður sendiherra
Dana í Ankara, Tyrklandi. Fór
sendiherrann og Guðrún kona hans
alfarin héðan af landi síðastliðinn
föstudag. Munu þau hjónin hafa
skamma viðdvöl í Danmörku og fara
fljótlega til Ankara.
De Fontenay hefir á þessum 22
árum, sem liann liefir starfað hér
aflað sér ákaflega mikilla vinsælda
meðal allra stétta. Hann er hámennt-
aður maður og sameinar á glæsi-
legan hátt framkomu hins menntaða
manns og alþýðlegt viðmót við
hvern sem er að slíks eru fá dæmi.
Síðastliðinn fimmtudag liéldu 140
vinir og kunningjar sendiherrahjón-
anna þeim skilnaðarsamsæti í Sjáll'-
stæðishúsinu. Stjórnaði Vilhjálmur
Þ. Gíslason, form. Dansk-íslenska
félagsins hófinu og mælti hann fyr-
ir minni þeirra. Sagði hann meðal
annars að sendiherrann hefði kynnst
íslandi og ísleridinguin, menningu
okkar, tungu og mókmenntum, betur
en nokkur erlendur maður, sem
hér hefði dvalið. Ritgerðir lians um
Jónas Hallgrímsson, um Araba og
íslendinga, hafa varpað nýju ljósi
yfir viðfangsefnin. Hann hefði ekki
aðeins starfað hér sem diplomat,
lieldur og sem fjölfróður og fjöl-
menntaður lærdómsmaður. Þá mælti
Vilhjálmur og nokkur orð til sendi-
lierrafrúarinnar, sem hefir stjórnað
sendiherraheimilinu með miklum
virðuleik.
0. Kornerup-Hansen formaður
Danska félagsins liér mælti þá nokk-
ur orð til sendilierrahjónanna og
bar þeim kveðjur og árnaðaróskir
lelags síns. Sendiherrann tók því
næst til máls. Ivvaðst hann hafr
lifað liér blómaskeið æfi sinnar < g
ætti því héðan aðeins bjartar og
góðar minningar. Hann kvaðst ætíð
hafa reynt að rækja sendiherra-
starf sil með þeim hætti að bera
velvildar og sáttaorð milli þjóðanna.
Aldaratmæli Menntaskólans
í Reykjavik
Á þessu ári er Menntaskólinn i
Reykjavík 100 ára gamall, Verður
afmælisins minnst með hátíðahöld-
inn 16. júni þegar 100. skólaárinu
lýkur og eins í haust, þegar 100 ár
eru liðin síðan hann tók til starfa.
Eins og kunnugt er voru boðaðir
fulltrúar frá öllum stúdentaárgöng-
um á fund í vetur til þess að ræða
undirbúning hátiðahalda í tilefni
af 100 ára afmæli Menntaskólans.
Árangur þessa fundar var sá, að
kosnar voru tvær nefndir. Skyldi
önnur annast fjársöfnun liana
Bræðrasjóði, einkum meðal stúdenta
og annarra nemenda skólans, og
ennfremur undirbúa stofnun nem-
edasambands á þessu merkisafmæli
hans.
Hin nefndin átti liinsvegar að
undirbúa sjálf hátiðaliöldin af hálfu
stúdenta, og verða þau hinn 16.
júní, er 100. starfári skólans lýkur
og 100. stúdentaárgangurinn útskrif-
ast. — í haust, hinn 1. október,
mun skólinn sjálfur liins vegar efna
til hátiðalialda, því að þá veröa
liðin 100 ár frá því, er hann tók
til starfa hér í bænum. Eru þau
hátiðahöld fyrirhuguð með nokkru
öðru sniði en þessi og verða vænl-
anlega að mestu innan húss.
Nefndirnar báðar hófust þegar
handa, livor á sínu sviði, og hefir
þeim orðið vel ágengt.
Hátíðanefndin hefir nú i stórum
dráttum ákveðið tilhögun hálíða-
haldanna í vor. Upphaflega var gert
ráð fyrir því, að þau yrðu 17. júní,
en af ýmsum ástæðum þótti þó
hentugra að hafa þau 16. júní. Dag-
skráin er fyrirhuguð á þessa leið:
Framli. á bls. Í4.
Pálrni Hannesson, rektor.