Fálkinn - 20.06.1947, Blaðsíða 4

4
F Á L K 1 N N
Fæddur að Svínaskálastekk í
Reyðarfirði 9. júni 1897, en flutt-
ist barnungur að Litlu-Breiðuvik
í Reyðarfirði og ólst þar upp til
fullorðinsára. Foreldrar: Hans K.
Beck, óðalsbóndi í Litlu-Breiðuvík
(d. 1907) og Vigfúsína Vigfúsdóttir
enn á lifi í Winnipeg, hátt á átt-
ræðisaldri). Einn bróðir, Jóhann
Þorvaldur Beck, prentsmiðjustjóri i
Winnipeg.
Þar sem Richard missti föður
sinn 10 ára að aldri (1907), varð
hann sneinma að ganga að allri al-
mennri vinnu; jiannig var liann
árum saman sjómaður og formaður á
Austfjörðum, og þótti ótrauður og
hcppinn sjósóknari. Jafnframt las
hann undir skóla undir handleiðslu
Sigurðar Vigfússonar móðurbróður
síns, víðmenntaðs manns af sjálfs-
dáðum og hins ágætasta kennara.
Lauk Richard gagnfræðaprófi á
Akureyri vorið 1918; sal næsta ár í
fjórða bekk Menntaskólans i Reykja-
vík, en las fimmta og sjötta bekk
utanskóla næsta ár (1919-1920) og
tók stúdentspróf ]>á um vorið (1920)
Hafði liann getið sér mikið orð
sem námsmaður, og tók einnig á
skólaárum sinum þátt í félagsmál-
um, einkum bindindismálum. Vakti
hann einnig snemma á árum at-
hygli á sér fyrir ræðumenusku-
hæfileika.
Ricliard hélt einkaskóla á Eski-
firði 1920 - 1921, við góða aðsókn,
en fluttist vestur um liaf til Winni-
peg haustið 1921; var liann islensku-
kennari Þjóðræknisfélagsins þann
vetur, og tók einnig mikinn þátt
í islenskum félagsmálum, svo sem
með ræðuhöldum og annarri ]>átt-
haust, er ein af elstu slíkum há-
skóladeildum í Mið-vesturríkjunum.
Norska er kennd þar, bæði fyrir
byrjendur og nemendur, sem lengra
eru á veg komnir, ennfremur is-
lenska, bæði nýja málið og fornmál-
ið (norræna). En vegna ])ess, hve
margt íbúa Norður-Dakota rikis er
af norskum ættum og l'jöldi stúd-
enta háskólans þeirrar ættar, er mest
áliersla eðlilega lögð á norska tungu
og bókmenntir, bæði hinar cldri
og hinar nýrri. Rit Ibsens og
Björnssons eru lesin bæði á frum-
málinu og í enskum þýðingum. -
Noregs saga er einnig kennd með
fyrirlestrum á ensku, og mitíðar
bókmenntir Norðurlanda eru enn-
fremur kenndar með fyrirlestrum á
ensku og bækur ýmissa hinna kunn-
ustu höfunda allra landanna, Noregs
Danmerkur, Svíþjóðar og íslands,
lesnar í enskum þýðingum. Varð
háskóladeildin einna fyrst slíkra
deilda vestan hafs til þess að hefj-
ast handa um slíka kennslu í Norð-
urlandabókmenntum. Þá er háskóia-
deildin í Norður-Dakota ein af þrem
slíkum deildum Bandaríkjanna, sem
kennir islenskt nútíðarmál, og er
það orðinn allstór nemendahópur,
sem fært hefir sér i nyt á undan-
förnum árum, síðan dr. Beck tók
við starfi sínu sem háskólakennari
og deildarforseti.
Jafnframt háskólakennslunni hefir
dr. Beck unnið mjög mikið að rit-
störfum bæði á enslai, íslensku og
norsku, sem hann ritar og talár
jöfnum höndum. Þessi eru lielstu
rit hans: Ljóðmál (frumsamin
kvæði, Winnipeg 1929, fengu góða
dóma); Saga hins evangelisk-lúters-
ka Kirkjufélags Íslgndínga i Vestur-
Dr. Richard Beck prófessor fimmtugur
Hinn 9. júní síðastliðinn varð dr. Richard Beck, prófessor við
ríkishás-kólann í Norður-Dakota, 50 ára. í grein þessari er
skýrt frá helstu æviatriðum þessa merka manns, uppvexti
hans, námsárum, fræðiiðkunum, embættisferli og síða&t en
ekki síst ritstörfum hans og ræðumennsku.
töku í samkomum í Winnipeg. -
Haustið eftir (1922) fluttist hann
til Bandaríkjanna og hóf fram-
haldsnám í norrænum og enskum
fræðum á Cornell University í It
haca, New York, Jauk hann meist-
araprófi ])ar vorið 1924 og doktors-
prófi í heimspeki vorið 1926. Nám
sitt i norrænum fræðum stundaði
hann undir umsjá dr. Halidórs Her-
mannssonar prófessors. hins við-
kunna fræðimanns og rithöfundar.
Meistararitgerð Becks fjallaði um
Byron og áhrif hans í íslenskum
bókmenntum, en doktorsritgerð hans
um Jón skáld Þoriáksson á Bægisá
og þýðingar hans úr ensku á Til-
raun um manninn eftir Alexander
Pope og Paradísarmissi eftir Jolm
Milton; hafa kaflar úr þeim rit-
gerðum Becks birst í ritgerðum i
merkum amerískum og íslenskum
tímaritum, og vakið athygli fræði-
manna. - Á háskólaárum sínum i
Cornell vann Beck bæði námsstyrki
og námsverðlaun fyrir framúrskar-
andi dugnað í náini, og var jafn-
framt forystumaður í flokki er-
Icndra námsmanna, sem fjölmenn-
ir voru þar á háskólanum, meðal
annars um skeið forseti allsherjar-
félags slíkra stúdenta (Cornell Cos-
mopolitan Club), og þótti sá fé-
lagsskapur blómgast vel undir for-
ustu hans.
Richard Beck er tvíkvæntur. Fyrri
konu sína, Ólöfu Daníelsdóttur frá
Helgustöðum í Reyðarfirði, valin-
kunna sæmdarkonu, missti liann
eftir stutta sambúð rétt áður en
hann fór vestur um liaf. Árið 1925
kvæntist liann í Itliaca, New York,
se.inni konu sinni, Berthu Samson
hjúkrunarkonu frá Winnipeg. Er
hún af íslenskum ættum, fædd í
Norður-Dakota, en ólst upp í Winiii-
pcg. Er Iiún Iiin ágætasta kona,
gáfuð og aðkvæðakona í senn; hefir
hún tekið mjög mikinn þátt i ýmsum
félagsmálum í Grand Forks; er
meðal annars fyrrverandi vara-for-
seti félags norsk-ættaðra kvenna
þar í borg (Dötre av Norge); þá
hefir hún um allmörg undanfarin ár
haft umsjón með sölu jólamerkja
í Grand Forks til styrktar berkla-
vörnum og um fimm ára skeið átt
sæti í framkvæmdanefnd kvenskáta-
félagsins þar í borg, og er nú vara-
forseli lians; var hún nýlega sæmd
lieiðursmerki kvenskáta fyrir 'störf
sín í þágu þess félagsskapar. Þau
lijónin eiga tvö einkar myndarleg
börn: Margréti, 17 ára, sem lýkur
gegnfræðaprófi á þessu vori, og
Richard, 14 ára.
Eftir að hafa verið prófessor í
enskum bókmenntum og saman-
burðarbókmenntum í St. Olaf Coll-
ege í Northfield, Minnesota, slærsta
menntaskóla Norðmanna vestan hafs
og i Tliiel College i Greenviile,
Pennsylvania, árin 1926-1929, varð
liann haustið 1929 prófessor i
Norðurlandamálum og bókmenntum
og forseti þeirrar deildar við ríkis-
háskólann i Norður-Dakota (Uni-
versity of North Daltota), í Grand
Forks, N. Dakota, og hefir skipað
þann sess óslitið síðan.
Norðuriandamáladeild háskólans,
sem var stofnuð iiaustið 1891, og
átti því 55. ára afmæli síðastliðið
heimi (Winnipeg, 1935, rituð sér-
staklega í tilefni af 50 ára afmæli
kirkjufélagsins): Icelandic Lyrics
(útg. Þórhallur Bjarnarson, Reykja-
vík, 1930), frumkvæði á íslensku
og enskar þýðingar, ásamt með inn-
gangi og skýringíim; hefifr bók
])essi orðið mjög útbreidd, enda
hlaut hún mjög vinsamlega dóma;
Icelandic Poems and Stories (New
York 1943), safn enskra þýðinga
islenskra kvæða og smásagna, á-
samt inngangsritgerð og æviágripum
sem fræðifélagið The American-
Scandinavian Foundation í New
York gaf út, og vakti bók þessi
mikla athygli og hefir hlotið ágæta
dóma í ameriskum stórblöðum og
merltum tímaritum, sem og í is-
lenskum tímaritum og blöðum. Þá
er dr’. Beck meðhöfundur mikillar
bókmenntasögu Norðurlanda, The
History of Scandinavian Literatur-
es (útg. Dial Prcss, New York, 1938)
og ritaði hann þar kaflana um ís-
lenskar bókmenntir, norsk-amerískar
og finnskar bókmenntir. Hann hef-
ir einnig gefið út kvæði og kviðl-
inga K. N. Júlíusar (Reykjavík
1945), ásamt inngangsritgerð og
skýringum, og Ljóðmæli Jónasar A.
Sigurðssonar (Winnipeg 1946), á-
samt inngangi; þá liefir komið út
eftir hann dálítið safn frumsam-
inna kvæða á ensku, A Sheaf of