Fálkinn - 15.04.1949, Blaðsíða 4

4
FÁLKINN
VESTMANNAEYJAR
eyjar fyrir Ferðafélagið. Þetta er sérstaklega góð bók,
stórfróðleg og vel samirí — í stuttu incdi alveg eins og
góð héraðslýsing á að vera.
----------------------------------------------------------------1
XJVAÐ veit allur þorri lands-
■■■ manna um Vestmannaeyj-
ar? Jú, hann þekkir söguna um
Hjörleifsþrælana, veit aö Tyrk-
inn i-ændi Eyjarnar og nam á
burt fólk í ánauð til Afríku, og
liann veit að Vestmannaeyjar
eru mikið fiskipláss og að þeir
drepa fýl og lunda í björgun-
um þar. Punklum og basta!
Nú er öllum opið að kynnast
Vestmannaeyjum betur. Ferða-
félag íslands hefir gefið út
ljómandi góða Vestmannaeyja-
lýsingu, sem Jóh. Gunnar Ól-
afsson liefir skrifað að mestu,
en fjórir sérfróðir menn aukið
við, nfl. Trausti Einarsson pró-
fessor (jarðfræði Vestmanna-
eyja), Þorsteinn Einarsson í-
þróttafulltrúi (fuglalífið), Bald-
ur Johnsen læknir (gróðurrík-
ið) og Geir Gígja kennari (skor-
dýrin). Og margir góðir mynda-
smiðir hafa lagt sinn skerf til
bókarinnar.
Jóh. Gunnar skiptir efni sínu
í sex kafla. Hann gefur í þeim
fyrsta almennar upplýsingar
um Eyjarnar, hvernig nafn
þeirra muni vera til komið,
byggingu og íhúafjölda fyrr og
síðar, hversu kaupstaðurinn
byggist og hvernig fólkið hafði
ofan í sig að éta. í II. kafla fer
hann með lesandann í kynnis-
för um allar úteyjarnar, en í
III. kafla lýsir hann Heimaey
sérstaldega. í IV. kafla gefurpjy
liann leiðarlýsingar þeim, sem
vilja ganga á Ilelgafell, Heima-
ldett og Ystaklett. V. kafli er
um hellana og sá VI. um gaml-
ar sögumenjar í Vestmannaeyj-
um. Og það er fróður fylgdar-
maður og fróður sögumaður,
sem lesandinn hefir með sér í
þessari hók. Maður verður for-
viða á hvílik kynstur hann veit
og dáist að live vel og látlaust
hann segir frá.
— Hér á eftir birtisl ofurlít-
ill samtíningur, sitt af hverju,
sem maður les í bókinni. Að-
eins drepið á nokkur atriði til
þess að vekja forvitni, sem hver
Sigmaður i Vestmannaeyjnm
og einn getur satt með því að
ganga í Ferðaíélagið og eignast
árbókina og lesa. Og væntan-
tega liður ekki á löngu þangað
— Ljósm.: Þ. Jósepsson.
til Ferðafélagið gerir út
skemmtiferð til Eyja og skoð-
ar þar öll ríki veraldar og þeirra
dýrð og fær kannske að sjá
sigmenn og fuglatekju í kaup-
bæti.
Vestmannaeyjahöfn, séð til norðausturs. í baksýn Eiðið, Heimakietlur,
Klettanef og Elliðaey. Básaskers-bryggjun sést á miðri myndinni —
Ljósm.: Sigurjón Jónsson.
Er nafn Vestmannaeyja dreg-
ið af þrælum Hjörleifs? Höf-
undurinn efast mjög um það,
en þykir líklegt að Herjólfur
landnámsmaður hafi verið Vest-
maður og frá honum sé nafn-
ið komið. Hann gerir og grein
fyrir því, hvernig Eyjarnar urðu
eign konungs. Magnús biskup
Einarsson keypti þær snemma
á 12. öld og siðan eignaðist
Skálholtsstóll þær. En Þorv.
Thoroddsen hefir getið sér til
að Árni Ólafsson hiskup hafi tek-
ið þær traustataki og látið Eirík
af Pommern fá þær upp í skuld.
Þetta er ekki ósennilegt og víst
er um það, að Eyjarnar urðu
konungseign snemma á 15. öld
og eru enn ríkiseign.
Sérstök sýsla liafa eyjarnar
verið síðan 1609 og tvisvar hafa
þær orðið kaupstaður. Þær voru
einn af sex stöðiun, sem fengu
kaupstaðarréttindi við afnám
Jóh. Gunnar Ólafsson hefir skrifað bók um Vestmanna-