Fálkinn - 01.07.1949, Blaðsíða 6

I
6
Stjörnulestur
Eftir Jón Árnason prentara
Sumarsólh vörf 1949.
Alþjóðayfirlit.
ASalmerkin eru sterkust í áhrif-
um. Framkvæmdaþrek er áberandi
í ýmsum greinum, cinkum í land-
húnaði og sjósókn. Þó munu fjár-
hagsmálin örðug í þcssu sambandi,
því Venus hefir slæmar afstöður. Sól
er í hádegisstað islenska lýðveldis-
ins og ætti að hafa góð áhrif á stjórn-
arfarslegu aðstöðuna, Forsetinn und-
ir góðum áhrifum og nýtur almenn-
ingshylli. Áhrif Úrans eru hér áber-
andi og verður því að hafa ailan
varann á ef vel á að fara fyrir
stjórninni, því afstaða þessi gæti
orðið henni hættuleg.
Lundúnir. — Sólin ep í 7. húsi. ■—
Utanríkismálin verða almennt við-
fansefni. Úran er einnig í húsi þessu
og hefir slæm áhrif. Óvæntir örðug-
leikar geta komið til greina. Mars
og Merkúr er einnig i húsi þessu
og liafa sterk áhrif er bendir á
styrjaldarhættu. —Satúrn i 9. húsi.
Bendir á örðugleika i utanríkissigl-
ingum og viðskiptum. Vandkvæði í
trúarlegum málum og háttsettur
maður gæti látist. •— Júpíter í 2.
húsi. Hefir slæmar afstöður. Fjár-
málastarfsemin, bankar og liið opin-
bera undir slæmum áhrifum. Tekj-
ur munu minnka og útgjöld hækka.
— Neptún í 10. húsi. Hefir slæm á-
hrif á stjórnina og háttsetta menn.
Óþægileg atvik gætu komið til greina
ráðendum í óhag. — Tungl i 5. húsi.
Góð afstaða fyrir leikhús og leik-
listarstarfsemi og leikara. Þó er
líklegt að slæm afstaða frá Júpiter
í öðru húsi hafi slæm áhrif á fjár-
hagsafkomu leikhúsa og barna-
fræðslu.
llerlin. — Sól i 7. Iiúsi. — Utan-
ríkismálin mjög á dagskrá. Úran,
Merkúr og Mars eru einnig í húsi
þessu, og eru afstöðurnar ekki góð-
ar. Áróður og truflanir ýmiskonar
Icoma til greina og óvænt atvik geta
einnig liaft óþægleg álirif á þessi
mál. — Júpíter i 2. húsi. Fjárhags-
málin undir tvísýnum áhrifum. —
Neptún í 10. húsi. Óvæntir örðug-
leikar munu koma í Ijós í sambandi
við stjórnendurna og ráðamenn, einn
ig verða misgerðir heyrin kunnar.
— Tungl í 5. húsi. Góð afslaða fyr-
ir leikara og leiklist jafnvel þó slæm
afstaða frá Júpíter hafi ill áhrif á
fjárhagsafstöðu leikhúsanna.
Moskóva. — Sól i 7. húsi, Úran
og Venus. Utanríkismálin munu
mjög á dagskrá og ættu að vekja
mikla athygli. Hætt er við að Úran
og Venus hafi slæm áhrif og veki
óvænta örðugleika, misgerðir komi
i Ijós og fjárhagslegt tap komi til
greina. ■— Neptún í 9. húsi. Ætti
að hafa góð áhrif á sálarrannsóknir
og dulfræðaiðkanir. — Júpiter i 1.
lnisi. Athugaverð afstaða. Friðurinn
gæti verið vafasamur. — Mars i 5.
Iiúsi. Slæm áhrif á leikhús og leik-
listarstörf. Urgur og áróður á sér
stað innan þeirra takmarka. —
Tungl í 4. liúsi. Ætti að vera heppi-
leg afstaða fyrir landbúnaðinn og
starfsemi hans. Breytilegt veðurlag.
Tokyó. — Sól og Úran í 2. h,úsi.
Fjármálin, bankastarfsemin og fjár-
hagsafkoma hins opinbera er mjög
FÁLKINN
á dagskrá. — Mars i 1. húsi. Hefir
áhrif á og ýtir undir liernaðarand-
ann og lyítir undir framtak í ýmsu
tiliiti. — Venus i 3. lnisi. Hefir
slæmar afstöður, svo líklegt er að
örðugleikar komi í ljós í samgöngu-
málum, tafir og jafnvel ófyrirséð
myrkraverk. — Satúrn í 4. húsi.
Vaíasöm afstaða fyrir landbúnaðinn
og stjórnina. Kuldi í veðri. — Júpít-
er i 9. húsi. Tvísýn afstaða fyrir ut-
anríkissiglingar og verslun. Fjár-
hagsástæður eru orsök þess að
nokkru.
Washington. — Mars, Merkúr, Sól
og Uran i 9. lhisi. Siglingar og við-
skipti við önnur lönd munu mjög
á dagskrá. Afstöðurnar eru að ýmsu
leyti athugaverðar. Umræður miklar
gætu átt sér stað um þessi mál. Ó-
væntar misgerðir gætu komið i ljós.
Annars ætti sólafstaðan að jafna
nokkuð truflanirnar. Neptún i 1. húsi.
Undangraftarstarfsemi rekin og á-
róður áberandi, siðleysi kemur i Ijós
og óánægja. — Venus i 10. húsi.
Hefir slæmar afstöður og bendir á
dauðsföll meðal hátt scttra kvenna
og hneikslanleg atvik meðal hátt-
settra manna. — Júpíter í 4. húsi.
Bendir á námuslys og jarðskjálfta
nálægt austurströnd Bandaríkjanna.
ÍSLAND.
8. hús. — Sól, Úran, Mars og Merk-
úr eru í húsi þessu! Bendir á dauðs-
föll meðal háttsettra manna, eink-
um þeirra, sem hafa verið i ópóli-
liskum opinberum stöðum. Vofeifleg-
ir dauðdagar gætu átt sér stað, sjálfs-
morð og dauðsföll af slysförum
íkveikjum og sprengingum, er or-
sakast af rafmagni, einnig dauðs-
föll meðal lækna og þeirra, sem
vinna við járn- og málmbræðslu,
sýrur og glergerð.
1. hús. — Mars ræður húsi þessu.
— Urgur meðal verkamanna, verk-
föll og áróður rekinn. Heilsufar ekki
sem best.
2. hús. — Júpiter ræður hþsi
þessu. ■— Fjármálin undir öðr-
um áhrifum og eru þar sterkustu
áhrifin frá almenningi í sambandi
við utanríkisviðskiptin.
3. hús. — Júpiter er í húsi þessu.
— Hefir slæm álirif á samgöngur.
Tafir og skemmdarverk. Kostnaður
eykst við rekstur samgangna, póst
og sima, hlöð og fréttaflutning.
4. liús. — Júpíter ræður einnig
lnisi þessu. — Þetta er ekki heppi-
leg afstaða fyrir bændur og búalið.
5. hús. — Mars ræður húsi þessu.
—Örðugleikum nokkrum má búast
við í sambandi við leikhús og leik-
listarstörf og leikara. Urgur og deil-
ur, tafir í framkvæmdum. Börn og
barnafræðsla undir slæmum áhrif-
um.
G. hús. — Mars ræður húsi þessu.
— Slæm afstaða fyrir verkamenn
og þjóna. Bendir á óróleika og óá-
nægju. Heilsufar ekki gott, hitasótt-
ir og bólgur, einkum í taugum.
7. hi'is. — Tungl er í þessu húsi.
— Ætti að vera sæmileg afstaða til
utanríkismála, en þó gæti gætt nokk-
urrar ónákvæmni í meðferð þeirra.
9. hús. — Venus er í liúsi þessu.
— Hefir slæmar afstöður. Óþægileg
atvik koma til greina í réttarfarsmál-
um og trúarlegum viðfagsefnum.
10. hús. — Merkúr ræður húsi
þcssu. — Ætti að vera sæmileg af-
staða l'yrir stjórnina. Þó mun áróð-
ur gegn henni mikill, einkum i
blöðum, umræðum og ályktunum.
11. luis. — Neptún er i húsi þessu.
— Áróður róttækra áfla kemur i
ljós í sambandi við þingmál og ó-
heilbrigðar aðferðir munu viðhafð-
ar i meðferð þessara mála.
12. hús. — Engin pláneta var í
húsi. jiessu og hefir það þvi eigi
Frh. úr síðasta blaði.
Næsta dag, laugardag 28. ágúst,
gengum við niður i dalinn fyrir
sunnan hálsinn; kemur sá dalur
saman við Hivilikdalinn ofanverð-
an. í þesusm dal rann á, ekki stór,
og var hreint bergvatn í henni, en
fallegir hjallar fram með ánni. Breið
ir, brúngrænir lyngmóaflákar tóku
við fyrir handan ána, og mátti þar
sums staðar heyra lækjarnið niðri
í jörðinni, en hvergði sást í vatn.
Á móaflákum þessum voru sums
staðar allmerkilegir og skrítnir
lausagrjótshólar, sem jökullinn hef-
ir hlaðið upp til forna. Þegar mó-
unum sleit, tók við fjarska brött
brekka; lækur fossaði niður brekk-
una og þar mátti sjá langa isdröngla
og klakastoðir; við urðum fegnir að
fá ís til að svala okkur á, því að
sólarhitinn var fjarskálegur, cins og
undanfarandi daga og erfitt að
ganga yfir fjallið.
Útsjónin af fjallinu var óviðjafn-
anlega stórkostleg; drættirnir i
þessu landslagi voru stærri og
hreinni en ég hefi nokkurn tíma
sér fyrr .eða síðar. Fyrir innan var
landísinn. Þennan óendanlega hvíta
fláka bar óslitinn við himin eins
langt og augað eygði norður og
suður .......
Landjökulröndin endaði með hárri
og brattri brekku, og sá víða í
sprungur fyrir ofan brekkuna. Svo
reis jökulbungan austur á við, hægt
og hægt, en hún nær yfir 7000 feta
hæð, alls staðar þar, sem mælt hef-
ir verið. Hvert sem litið var ann-
ars, reis fjall við fjall, og alls stað-
ar glampaði á vötnin á milli eins
og áður er sagt um landið nær
Nagssugtok. En engan dal sáum við
eins stóran og djúpan og Hivilik-
dalinn, og ekkert vatn eins stórt og
Hivilik. Ofan af fjallinu sást best,
hvað það var geysistórt, og mjótt
eins og fjörður, og stakk leirgrár
vatnsflöturin mjög í stúf við öll bláu
vatna-augun milli fjallanna. Hlíðin
var mjög brött út með vatninu;
víðast hvar brúnleit, Hklega mikið
af bláberjalyngi, en sums staðar
grænleitar svuntur niður eftir; sjálf-
sagt af viði, þar sem lækirnir runnu.
Yfir þetta land hvelfdist vitt þan-
inn, alheiður hiininn; sólarljósið
var nærri óþolandi sterkt, en skugg-
arnir langir.
Þegar við höfðum skoðað landið
eins og tíminn leyfði, snerum við
aftur af fjallinu sömu leið ■— — —
Næsta dag, sunnudag 29. ágúst,
var sama veðrið, og lögðum við af
stað út að firðinum aftur; við fór-
um sömu leið og við höfðum lcom-
iö, en gengum þó nokkuð aðra leið
eins sterk áhril'.
Heildaráhrif stundsjárinnar benda
á festu og fremur takmarkað fram-
tak.
Ritað 1. júní 1949.
yfir Hivilikdalinn. Skammt frá
Hivilik liafði gil rist sér djúpan far-
veg, og var gulleitur sandur í bökk-
unum, en ofan á sandinum virtist
liggja snjóföl. Þetta var eitthvað
undarlegt í sólskininu, og þegar ég
gáði að þessu kom í Ijós, að það
var þunnt lag af salti. Bannsakaði
efnafræðingur saltið, er til Kaup-
mannahafnar lcom og fann, að i því
var mikið af matarsalti, en auk þess
ýms önnur sölt. Það sýnir best hve
lítið rignir á landið þarna, að þessi
sölt, sem öll leysast mjög hæglega
sundur í vatni, skuli geta haldist
þar við á yfirborðinu.
Það eru öll likindi tfl, að sólskin
og stillur hafi ráðið mestu inni við
fjarðarbotna allt sumarið, þó að
oft.væri stormur og rigning úti-við
sjóinn. Þetta stöðuga sólskin fram-
leiðir svo þessa ótrúlegu berjagnótt,
sem áður er um getið, en lyngið,
einkum krægiberjalyngið, er frá
náttúrunnar hendi sérstaklega út-
húið til að þola þurrk. Þau voru
teljandi berin, sem maður fann í
úteyjunum og dvergvaxin í saman-
burði við fjarðaberin.
í hlíðinni á móti okkur, niður að
Ilvivilik voru margir hjallar, tiver
upp af öðrum, og bar surns staðar
litið á þeim, en sums staðar mikið.
Neðstu hjallarnir voru láréttir og frá
þeim tíma, er Hivilik stóð hærra
en nú. Efri hjöllunum hallaði
mjög út eftir dalnuin, og sást er við
gengum upp eftir hlíðinni, að þetta
voru gamlir jökulgarðar ............
Þessar gömlu jökulurðir voru nú
mjög vel uppgrónar og blánaðar
af berjum. Við gengum upp hlíðina,
þar sem lækur rann hröðum straumi
milli stórra steina. Birkikjarr var við
lækinn, og krökkt af berjum út
frá kjarrinu.
Og maður heyrði lækjarniðinn í
kyrrðinni og sá fjöllin blána langt
burtu, og jökulflæmið bak við, en
fyrir neðan lá dalurinn, sólskininn
og gróðurreil'aður.
Næsta nótt var sú kaklasta, sem
við fengum á gönguförinni. Hita-
mælirinn sýndi að vísu ekki nema
tæplega tveggja stiga frost um
morguninn, en það eru þau nöpr-
ustu kuldastig, sem ég hefi vitað,
og var það náttúrlega af jiví, að
hitinn hafði verið svo mikill um
daginn.
Mánudaginn 30. ágúst stóðum við
því upp klukkan fjögur nötrandi af
kulda og liéldum áfram ferðinni.
Svona snemma dags var landið allt
skjöldótt af feiknalöngum skuggum,
og að horfa inn yfir jökullínu aust-
ur frá var cngu líkara en að líta út
Frh. á bls. 11.
Grænlensk búlönd,
sem aldrei voru numin
Eftir dr. Jón Dúason.