Fálkinn - 25.04.1952, Blaðsíða 9

FÁLKINN
9
til ;að deyja,‘“ sagði hún og
brosti enn, en liöndin skalf, lík-
ast og af kulda, er hún tók um
vínglasið. „Við erum af Gyðinga
ættum svo að við urðum að
fara.“
„Og þér — hvert fóruð þér?“
spurði stúlkan.
„Við fórum alla leið til Kína.
Synirnir mínir og ég fórum til
Kína það ár. Við tókum með
okkur í blóðinu allt sem við
gátum tekið með okkur frá
Frankfurt — menninguna, snyrti
mennskuna, endurminninguna
um lýðræðið þar. Eða lcannske
við höfum ekki fengið með okk-
ur nema bergmálið af orðum
Goetlies til okkar, sem í hjarta
og sál vorum Þjóðverjar, orð-
unum sem segja svo skýrt og
glöggt, að frelsið sé hesta sönn-
un allrar visku, og að þeir ein-
ir eigi frelsið skilið, sem vinna
það á ný á hverjum degi.“
Þær drukku út úr glösunum
sínum, bæði sú gamla og sú
unga, og sú unga hringsneri
glasinu milli fingranna á sér
meðan gamla konan liélt á-
fram að segja frá bænum, sem
einu sinni var Frankfurt, og
landi sem einu sinni var Þýska-
land.
„Það var gjöf sem ég mátti
lil með að gefa börnunum
mínum,“ sagði hún, „trú á
frjálsa menn, sein frjálsir menn
höfðu einu sinni gefið mér.“
Og því meira sem gamla kon-
an talaði og unga stúlkan hlusl-
aði á, var eins og bærinn sem
þær voru á leiðinni til hirtist í
nýju ljósi eins og venjulegu
þýsku raddirnar þögnuðu, þess-
ar raddir sem liún í sex mán-
uði liafði lieyrt sístynjandi og
veinandi: „Eg missti allt mitt í
sprengj uárásunum, hvert tang-
ur og tetur, liúsið, innbúið og
verslunina —“ því að gamla
konan var að tala um Taunus-
hæðirnar og göngurnar, sem þau
fóru þangað á vorin, hún og
öll hin, prófessorarnir, lista-
mennirnir og allir frjálslyndu
menniernir í Frankfurt, sem
höfðu séð frelsið deyja.
„Og nú ei’uð þér að fara
þangað aftur —? Eftir sautján
ár farið þér þangað aftur?“
spui'ði stúlkan.
„Já, svaraði gamla konan,
„ég get ekki annað. Konur og
hörn útlendinga voru send burt
frá Kína. Eg fór með flugvél
frá Kína í fyrx-i viku. Eg fer
aftur til Frankfurt,“ sagði hún
og hrosið lék aftur um munn-
inn, „af því að það er svo að
sjá, sem ég geti ekki farið ann-
að.“
„Hve mörg börn áttuð þér?“
spurði stúlkan, því að henni
fannsl að meðlimir þessarar
fjölskyldu væru sér meira virði
en allt Þýskaland. Hún vai-ð að
vita hvað þetta fólk lxefði stai'f-
að, livað það liejfði gert og
hvernig það svaraði þegar það
var spurt.
„Eg átti fjóra syni,“ sagði
gamla konan og liöndin fór að
titra aftur þegar hún lyfti
glasinu til að súpa á því. Tveir
þeirra fóru frá Þýskalandi með
mér. Tveir þeir yngstu. „Hinir
tveii',“ hélt liún áfram og það
vottaði ekki fyrir klölckva eða
neinu sem líktist sjálfsvoi'kunn
í í'öíldinni, „liinir tveir dóu í
Dachau eins og svo margir aðr-
ir landar þeirra,“ sagði liún. En
nú gat jafnvel ekki sá styrkur
sem hún liafði af vininu lijálp-
að henni til að stilla sig. Var-
ii-nar, hakan, tómar hendurn-
ai', allt skalf eins og hún hefði
hitasótt. „Eg er svo hrædd við
að koma til baka,“ sagði hún
og beit á vörina. „Eg er ekki
brædd við endurminningai'nar.
Eg er hrædd við það, sem þeir
sem lifa nú, hafa að segja.“
„Við getum lilustað á eitt-
livað annað,“ sagði stúlkan, og
þær liéldust í liendur þegar
þjónninn setti bakkann með kexi
og osti á borðið og hellti úr síð-
ari flöskunni í glösin. Þá rétti
hún úr sér, gamla, bogna kon-
an, rétti úr sér undir byrði
þolinmæði sinnar og sjálfsaf-
neitunar og brosti yfir boi’ðið
til ungu stúlkunnar.
„Eg skal standa mig,“ sagði
hún um leið og hún sleppti
handabandinu og tók glasið aft-
ur. „Eg liefi lífeyri, sem hefir
safnast fyrir á háskólanum.
Hann nægir til þess að ég get
byi'jað á ný. Það kom di-ýginda-
svipur á andlitið. „Eg fæ nóg
til þess að geta farið í Pálma-
garðinn á kvöldin, þar er orkí-
deuvermihúsið xneð eins orkí-
deum og fólk er þar, með gáfu-
svip og sauðssvip,“ sagði liún
gáskaleg eins og stelpa. „Eg
man ekki lxve xnai’gar tegund-
irnar voru, en einu sinni kunni
ég nöfnin á þeim öllum. Og i
heitustu gróðurskálunum eru
kamelíur, rósrauðar og hvítar,
alveg eins og í Kína . .. .“ Hún
þagnaði. „Eg meina, ef ....
vitið þér annars livort Pálma-
garðurinn varð fyrir sprengju?
Eru gróðurhúsin til ennþá?“
„Jú, þau eru til,“ svaraði
unga stúlkan. Og vo hlöu
báðar.
„Þá ætla ég að skrifa drengj-
unum mínum strax.“ sagði
konan og strauk tárin af augun-
um. „Eg meina sonum mínum
í Kína. Eg verð að segja þeim
hve hátt bananatréð sé orðið
síðan þeir vorn heima.“
STJÖRNULESTUR
Eftir Jón Árnason, prentara.
Nýtt timgl 24. apríl 1952
ALÞ J ÓÐ AYFIRLIT.
Framkvænidamerkin eru yfir-
gnæfandi í áhrifum og bendir á
áframhaldandi framtak og orku
mikla í starfsemi heimsmálanna og
eiga hinar vestrænu þjóðir þar að-
alfrumkvæðið. Virðast aðstöðurnar
mjög ákveðnar. England, Danmörk,
Þýskaland, Gyðingaland, Sýrland og
Japan eru þar ofarlega á bugi. —
IJeildarafstaða íslands er mjög veik
i áhrifum út á við.
Lundúnir. — Nýja tunglið er í 12.
liúsi. Góðgerðastarfsemi, betrunar-
hús, vinnuhæli og sjúkrahús undir
áberandi áhrifum. Lagfæringar munu
gerðar í þessum greinum. — Merk-
úr, Venus og Júpiter í 11. húsi.
Þingmál, einkum fjárhagsmál, munu
undir mjög atliugaverðum áhrifum
og umræður miklar um þau. —
Satúrn og Neptún í 5. húsi. Mjög
slæin aðstaða fyrir leikhús, leiklist
og ieikara og skemmtanafyrirtæki.
Óvæntár tafir og hindranir koma í
ljós i rekstri þessara starfsgreina og
lekjur minnka að mun. — Úran i
2. liúsi. Peningaverslun undir slæm-
um áhrifum og sviksemi og skemmd-
arverk gætu komið í ljós í þvi sam-
bandi.
Berlin. •— Nýja tunglið i 11. húsi.
Störf þingsins og þingmál vekja
mikla athygli og eru mjög á dagskrá.
Umræður miklar um þau mál og af-
stöðurnar fremur slæmar og munu
fjárhagsmálin mjög áberandi við-
fangsefni. — Úran i 1. liúsi. Óánægja
og undangraftarstarfsemi rekin, verk
föll og saknæmir verknaðir koma
i ijós. ■— Mars, Satúrn og Neptún
í 5. húsi. Slæm afstaða fyrir Ieik-
luis, leiklist og leikarar og skemmti-
anastarfsemi yfir höfuð. Saknæmir
verknaðir koma í Ijós í þessum
efnum, tafir og samdráttur á sér stað.
111 meðhöndlun barna. Fjárhættu-
spil aukast.
Moskóvo.. — Nýja tunglið er i 10.
húsi, ásamt Merkúr, Venus og Júp-
íter. Ráðendur og æðsta ráðið
mjög á dagskrá og áberandi i at-
höfnum. Aðstæðurnar yfir höfuð
slæmar. Fjárhagsmálin munu þó
valda ráðendunum nokkrum kvíða.
— Satúrn og Neptún í 4. húsi. Þetta
er hættuleg afstaða gagnvart ráð-
cndunum og mun undangraftarstarf-
semin mikil og gera aðstöðu þeirra
örðuga. Bendir á námuslys og tak-
mörkun í námurekstri og örðugleik-
ar fyrir bændur og atvinnu þeirra.
— Úran í 1. húsi. Slæm afstaða yfir
höfuð. Truflar friðinn í landinu og
eykur mótþróann gegn ráðendun-
um.
Tokyó. — Nýja tunglið í 8. húsi.
Bendir á að rikinu bætist fé vegna
dauðsfalla. — Merkúr, Venus og
Júpíter í 7. húsi. Miklar umræður
Um utanríkismál og koma fjárhags-
mál þar mjög til greina og með-
ferð þeirra. Andstöðu er von gegn
þeim málum frá almenningi vegna
slæmrar afstöðu frá Satúrn og Nep-
tún i 1. húsi. — Mars i 2. húsi. Urg-
ur og örðugleikar í fjárhagsmálun-
um og vixlspor stigin i þeim efn-
um sem eru liættuleg. — Úran i
10. húsi. Hættuleg afstaða fyrir
stjórnina og hún verður að vera
vel á verði ef vel á að fara.
Washington. — Nýja tunglið i 2.
liúsi, ásamt Merkúr, Venus og Júpit-
er. Fjárliagsmálin eru mjög á dag-
skrá og veitt athygli. Afstöðurnar
að ýmsu athugaverðar, umræður
miklar um þau og breytingar nokkr-
ar koma til greina. — Úran í 5. luisi.
Óvæntir örðugleikar á ferðinni í
sambandi við leikhús, leiklist og
skemmtistaði. Sprenging gæti átt
sér stað i slikri stofnun. — Satúrn
og Neptún í 8. húsi. Bendir á
dauðsföll meðal liáttsettra manna.
-— Mars í 9. liúsi. Bendir á óróa og
jafnvel verkföll á flutningaskipum
og eldur gæti komið upp i skipi.
ÍSLAND.
12. hús. — Nýja tunglið er í húsi
þessu ásamt Merkúr, Venus og Júpit-
er. — Betrunarhús, spitalar, vinnu-
hæli og góðgerðarstofnanir undir
mjög athyglisverðum áhrifum. Er
líklegt að ýmsir örðugleikar komi
i Ijós í sambandi við rekstur og
störf slikra stofnana og þær verði
fyrir gagnrýni.
1. hús. — Úran er i húsi þessu.
Hefir slæm áhrif á almenning, trufl-
anir og uppivaðsla gegn ráðendum
geta komið til greina.
2. hús. — Úran ræður einnig húsi
þessu. — Fjárhagsástandið atliuga-
vert og óvænt og hættuleg atvik
geta komið til greina i fjármáiunum,
töp og lögleysur i meðferð þeirra.
3. hús. — Tungl ræður húsi þessu.
— Samgöngur ættu að vera undir
sæmilegum áhrifum, en breytileg-
um þó.
4. hús. — Sól ræður húsi þessu.
— Sæmilega góð aðstaða fyrir bænd
ur og búalið.
5. hús. — Plútó i liúsi þessu. —
Saknæmir verknaðir gætu komið í
Ijós og orðið heyrinkunnir i sam-
bandi við leikhús, leikara og leik-
starfsemi og leiklist og vakið at-
hygií-
6. hús. — Mars, Satúrn og Neptún
i húsi þessu. — Sjúkdómsfaraldur
gæti átt sér stað og illkynjaður.
Óánægja og órói meðal verkamanna.
7. hús. — Satúrn ræður húsi þessu.
— Mjög slæm afstaða gagnvart er-
lendum ríkjum og í alþjóðavið-
skiptum. *Tafir og truflanir í þeiin
greinum. Viðskipti undir mjög þving
andi áhrifum, þvi að Satúrn og Ven-
us eru í slæmri aðstöðu.
8. hús. — Satúrn ræður einnig
húsi þessu. — Það eru lítil líkindi
til þess að rikið eignist arf við
•dauðsfall á meðan þgssi áhrif rikja.
9. hús. — Satúrn ræður einnig
liúsi þessu. — Utanlandssiglingar
undir mjög örðugum áhrifum, á-
rekstrar og skipstöp og dauðsföll af
þeim orsökum. Miklar truflanir eiga
sér stað i trúmálum og lögfræði-
legum viðfangsefnum.
10. hús. —- Satúrn ræður húsi
þessu. — Örðugleikar sýnilegir á
vegum stjórnarinnar og líklegt að
hún eigi ýms mjög vandasöm mál
að fást við.
11. hi’is. — Satúrn ræður húsi
þessu. — Meðferð og framkvæmd
þingmála undir mjög liættulegum
áhrifum og stjórnin gæti jafnvel
klofnað.
RitaÖ 15. apríl 1952.