Fálkinn - 30.01.1959, Blaðsíða 8

8
FÁLKINN
— ... datt þér í hug að ég vildi giftast manneskju eins og þér, þegar dá-
samlegar stúlkur eru til í veröldinni, eins og til dæmis hún Eva . . .
LOFORÐIÐ
Það var eitt ár, upp á dag, síðan
ég hafði séð Önnu-Lísu Blom í fyrsta
skipti. Og nálcvæmlega þrjú liundruð
sextíu og fimm dagar og nætur, sem
ég hafði lifað undir oki, sem ég gat
ekki varpað af mér. Þetta ok hét ást,
— skyndileg, ástríðufull ást hafði
gripið mig á sömu stundu sem ég sá
kuldaiegu, grágrænu augun í ungu
stúlkunni, sá hnarreistan kollinn á
henni og findegar hreyfingar hennar
— allt þetta dró mig að sér með ómót-
stæðilegu afli. Oftar en einu sinni
hafði ég reynt að hrista þetta af mér,
verða frjáls aftur og slíta af mér
þessa auðmýkjandi lilekki, sem hundu
mig manneskju, sem var alveg sama
um mig. Og ekki þar með búið .. . í
undirmeðvitund minni hærðist uggur
um, að hún mundi alls ekki vera mér
hættulaus.
En það var ekkert af þessu ömur-
lega í huga mér er ég ók bílnum
mínum heirn til hennar eitt unaðslegt
vorkvöld. Iíún hafði lofað að koma
með mér á veitingastað. Ég hlístraði
ánægður og lét mig dreyma um fram-
tíðina, staðráðinn í að bera upp fyrir
henni úrslitaspurninguna í kvöld.
En þegar ég var sestur andspænis
stúlkunni við horð úti i horni. Þegar
ég sá kuldalega augnaráðið og jafn
kuldaiega hrosið á vörum hennar,
gleymdi ég samstundis að ég væri
stöndugur ungur maður í fastri stöðu,
sem lofaði góðu um glæsilega fram-
tíð. Ég var feiminn og hikandi og
steypti mér út í samtaiið eins og sund-
maður steypir sér i iskalda laug til
þess að Ijúka því af.
— Anna-Lísa, sagði ég, — ekki hélt
ég að þetta, sem fólk kallar ást, gæti
gert mann svona geggjaðan. En ég
veit að ég get ekki lifað án þin, og ég
vona .. . ég vona . ..
En vonin sveik mig þegar mér varð
litið i augun á henni. Þar var lesin
óþolinmóð undrun — ekki ncitt
annað.
— Góði Knútur, sagði hún, — ég
hefi enga löngun til að bindast nein-
um að svo stöddu. Og meðal annarra
orða, hvernig er jiað með hana Evu?
Ég hefi alltaf haldið að l)ið Eva
Lund . ..
Ég hló, en lieyrði sjálfur að hlátur-
inn var uppgerð og langtum of gjall-
andi.
— Hún Eva litla og ég ... hvernig
getur þú látið ])ér detta ])að í hug?
Eva hefir alltaf verið eins og litil
systir mín, hún ...
— Hún elskar ])ig, greip Anna-Lisa
fram í miðja setninguna, — hún elsk-
ar þig og það veistu ofurvel sjálfur.
Hver einasta sál í bænum veit ekki
betur en þú ætlir að giftast henni.
Ég fann að ég roðnaði. Jú, ég vissi
að þessi litla alvörugefna stúlka var
ástfaiigin af mér, og áður en ég kynnt-
ist Önnu-Lisu hafði ég verið upp með
mér af þvi. Hún var besta vinstúlka
Karenar systur minnar, og ég get ekki
neitað því að stundum var ég að hug-
leiða að kannske gæti Iiún orðið mér
góð eiginkona, jafn innilega alúðleg
og hún var alltaf við mig.
En á þessu augnabliki vildi ég
helst gleyma því.
— Segðu ekki nei, Anna-Lísa, sagði
ég biðjandi. -— Lofaðu mér að minnsta
kosti því, að þú skulir hugsa málið.
Svipurinn á henni breyttist ekk-
ert og nú datt mér allt í einu í hug
að bæta við:
— Það getur ekki verið skemmti-
leg ævi hjá þér að hanga allan dag-
inn yfir leiðinlegum höfuðbókum all-
an daginn — en það sleppur þú við,
ef þú giftist mér.
Ég er að bjóða mig fram fyrir pen-
inga, hugsaði ég með mér á sömu
stundu, og roðnaði aftur. En við næstu
orð hennar gleymdi ég blygðuninni,
sem hafði gripið mig, því hún sagði:
— Já, það er leiðinlegt að þurfa
að sitja i skrifstofu, en .. .
Hún fékk ekki tækifæri til að tala
út, því að ég greip í liöndina á henni
og þrýsti hana fast.
— Anna-Lísa, hvíslaði ég, — elskan
min, lofðu mér að vona ...
Hún svaraði ekki heldur stóð hún
upp og við dönsuðum saman. Og þeg-
ar við fórum úr veitingastaðnum
klukkutíma síðar, var stemningin
milli okkar orðin öðru vísi. Nú var
Anna-Lísa í góðu skapi, hún hló, og
þegar ég opnaði bílinn bað hún um
að fá að sitja við stýrið.
— Hefirðu ökuleyfi, góða mín?
spurði ég hissa.
— Nei, ekki ennþá, en ég er að
læra undir bílpróf. Svona, Knútur,
láttu nú eftir mér!
Ég hikaði um stund — eh svo lét
ég undan.
Við sátum hlið við hlið i dimmum
bílnum, og framundan okkur var
myrkur, og allt í einu fannst mér að
við værum tvö ein í allri veröldinni.
Ég gleymdi tima og rúmi, ég fann
aðeins til nálægðar elsku stúlkunnar
minnar, fann ilminn úr hári hennar,
iiminn af líkama hennar. Bíllinn brun-
aði fram auðan veginn, en ég tók
ekkert eftir því.
Og svo heyriðst nistandi óp allt i
einu rjúfa þögina, og það sem gerðist
nú, gerðist svo skjótt, að ég gerði mér
ekki grein fyrir því fyrr en allt var
afstaðið.
Það var Anna-Lisa, sem hafði rekið
upp ópið, og þótt ég gripi ósjálfrátt
um stýrið, tókst mér ekki að stöðva
vagninn á svipstundu. Þegar hann
hafði numið staðar eftir nokkra metra
var allt hljótt kringum okkur.
Ég sagði ekki orð en opnaði dyrn-
ar og fór út. Og í daufu tunglsljós-
inu sá ég eitthvað hrúgald á vegin-
um skammt frá mér. Þegar ég kom nær
sá ég að þetta var maður. Ég beygði
mig niður að honum, en liann hreyfði
sig ekki.
Álútur gekk ég að bílnum aftur.
Anna-Lísa iinipraði sig i horninu og
starði á mig án þess að spyrja nokk-
urs. Ég kveikti á litla lampanum og
sagði lágt:
-— Þetta er umrenningur — hann
blýtur að liafa verið drukkinn,
brennivínslyktina lagði af honum
langar leiðir.
Hún reyndi að segja eitthvað, en
tókst það ekki við fyrstu tilraun.
— Er hann — er hann lifandi? gat
hún loksins stamað.
Ég liristi höfuðið.
Anna-Lísa starði á mig, uppsperrt-
um augum og angistin skein úr þeim.
Og svo fleygði hún sér í faðm minn.
Hún tók báðum höndum um hálsinn
á mér og æpti í skelfingaræði:
— Ó, Knútur, segðu að þú hafir
setið við stýrið, ég skal gera allt sem
þú biður mig um, en ég má ekki láta
vita að þetta hafi verið ég.
Ég reyndi að róa hana, talaði gæti-
lega við hana eins og ég væri að tala
við barn, en hún þrýsti sér fastar að
mér og endurtók í sífellu:
— Ég skal gera hvað sem þú vilt,
ég skal giftast þér, Knútur, en mér
cr um megn að eiga að standa fyrir
rétti — og svo allt. sem á eftir kem-
ur. Segðu að þú takir á þig sökina,
lofaðu mér því!
Aidrei áður hafði hún leitað Hjálp-
ar hjá mér, aldrei fyrr hafði ég fundið
liendur hennar um hálsinn á mér -—
allt þetta dásamlega og ósegjanlega,
sem ástinni fylgir, blandaðist á þess-
ari stundu fyrirlitningu. Hún var
heigull og kaldlynd — en ég elskaði
hana.
— Vertu óhrædd, hvíslaði ég, •—
auðvitað tek ég sökina á mig — enda
er þetta mér að kenna. Ég iiefði aldrei
átt að leyfa ])ér að sitja við stýrið.
Ég var sýknaður fyrir rétti — mað-
urinn hafði sannanlega verið dauða
drukkinn og þess vegna féli sökin á
slysinu á hann. En þó ég fengi enga
refsingu tóku kunningjar mínir mér
eftir þetta með kuldalegri kurteisi,
sem var gerólík fyrri framkomu
þeirra. Húsbóndi minn fór líka að
setja ofan í við mig út af smámunum,
og þar kom að liann sagði mér upp
starfinu — og vitanlega var slysið or-
sök þess.
Ég tók þetta nærri mér, taugarnar
í mér fóru í baklás og ég veiktist af
einl)vers konar taugasjúkdómi, sem
um stund bjargaði mér frá kveljandi
heilabrotum.
En einn fallegan sumardag var ég
kominn á fætur aftur og fór tiltölu-
lcga vonglaður úr sjúkraluisinu. Anna-
Lísa !)afði verið svo fjarri hugrenn-
ingum mínum, hún hafði ekki heim-
sótt mig í sjúkrahúsið nema aðeins
einu sinni, en þetta var fallegur dagur
og fuglarnir sungu. Eftir allt það mis-
jafna sem ég hafði upplifað fylltist
ég allt í einu fögrum vonum um fram-
tíðina. Mér mundi takast að fá nýja
stöðu, og þá gætum við gifst.
Þegar ég kom út úr spítalahliðinu
fékk ég ofbirtu i augun af dagsbirt-
unni — en sú sem ég hafði vonað
að sjá var ekki þarna. ^Anna-Lisa var
ekki komin. Þetta voru mér sár von-
brigði, og i þungum þönkum gekk ég
gegnum skemmtigarðinn.
—- Knútur, sagði einliver við hlið-
ina á mér, — Knútur, ég vissi að þú
áttir að fara af sjúkrahúsinu i dag.
Ung stúlka stóð við liliðina á mér.
Ég þekkti hana ekki aftur fyrst í stað.
Svo brosti ég.
— Eva, ert það þú! Þú ert orðin
uppkomin stúlka síðan ég sá þig sein-
ast.
Hún brosti lil mín, og það var svo
mikill l)iti í augnaráði hennar, að nú
skildist mér til fulls hve einmana ég
hefði verið. I svipinn liringsnerist
allt fyrir mér, ég fálmaði og grei'p
í handlegginn á henni. en svo fann
ég að hún tók enn fastar í mig, og þá
leið sviminn lijá.
—Eva, sagði ég, — ég er svo ein-
mana, ég veit ekkert hvað ég á að
gera af mér.
Ilún leiddi mig að bekk, sem stóð
undir trjám ekki langt frá garðshlið-
inu og sagði glaðlega og hughreyst-
andi:
— Heyrðu, Knútur, það var einmitt
það, sem ég var hrædd um. Honum
veitir ekki af langri afturbatahvíld.
Iiugsaði ég með mér, best væri að
hann kæmist upp i sveit i nokkrar
viknr. Og svo talaði ég við hann
frænda minn. Þú veist kannske að ég
hefi átt heima lijá honum Gústaf
frænda síðan í fyrra. Ég hjálpa hon-
um við bústörfin, og þú getur ekki
trúað live gaman það er.
Ég skildi ekki allt sem hún sagði,
ég heyrði aðeins rödd hennar og
fann, að þarna var manneskja, sem
vildi hjálpa mér.