Fálkinn - 19.06.1959, Blaðsíða 3

FÁLKINN
3
Sviðsmynd úr 2, þætti.
„BETLISTÚDENTINN"
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ sýnir um þess-
ar mundir óperettuna „Betlistúd-
entinn“ eftir austuríska tónskáld-
ið Karl Millöcker undir leikstjórn
landa hans, prófessors Adolf Rotts,
forstjóra Burgtheater í Vínarborg
og yfirleikstjóra Ríkisóperunnar í
Vín.
Leikurinn gerist í Krakau í Pól-
landi 1704. Ágúst kjörfursti í Sax-
landi hefur flæmt hinn réttborna
þjóðhöfðingja, Adam Kasimir her-
toga (Sverrir Kjartansson) í út-
legð og setzt sjálfur að völdum.
Einn af foringjum kjörfurstans,
Ollendorf ofursti (Guðmundur
Jónsson) hefur fellt ástarhug til
Láru (Þuríður Pálsdóttir), eldri
dóttur Novölsku greifynju (Sólveig
Hjaltested), sem er fátæk en stolt,
en Lára vildi ekki líta við svo
gömlum manni. Ollendorf hyggur
á hefndir og fær betlistúdentinn
Symon (Guðmundur Guðjónsson),
sem er fangi, til að búast gerfi auð-
ugs fursta og ætlar honum að kvæn-
ast Láru. En á meðan Ollendorf er
í fangelsinu tekst öðrum fanga að
strjúka, og það er engipn annar en
Kasimir hertogi s-jálfur. Hann þekk-
ist ekki og gerist þjónn hjá greifa-
frúnni, móður Láru.
Ollendorf sér um, að Symon,
sem nú læzt vera auðugur fursti,
kynnist Láru. Og hvort sem það
hefur verið titill hans og auður eða
glæsimennska, sem réði gerðum
Láru þá er það víst, að hún tók
bónorði hans umsvifalaust.
Symon er þessi leikur þó ekki
ljúfur, því að hann fellir þegar ást-
arhug til Láru og vill ekki blekkja
hana. Ákveður hann að Ijóstra upp
leyndarmálinu fyrir brúðkaupið, en
Ollendorf kom í veg fyrir það,
og brúðurin og móðir hennar kom-
ast fyrst að hinu sanna, þegar fang-
ar koma til þess að óska brúðhjón-
unum heilla.
Meðan á veizlunni stendur fær
Ollendorf þau boð að Kasimir sé
meðal gestanna og er honum skip-
að að komast að því, hver hann er
og handtaka hann. Ekki grunar
hann samt þjóninn um græzku og
biður hann um að finna fyrir sig
hertogann. Kasimir kveðst fús til
þess fái hann 200 þús. dali fyrir,
en það fé ætlar hann að ncta til að
múta varðliðsforingja borgarinnar
til þess að gefa honum virkið í
hendur, þegar uppreisnin hefjist.
Symon er aftur orðinn betlistúd-
ent, sem reikar um göturnar, en
Kasimir kemur þá til hans og segir
honum hver hann raunverulega sé.
Hann getur ekki gefið sig sjálfur
á vald óvinunum til þess að fá
mútuféð og biður Symon um að lát-
ast vera Kasimir, en hertoginn
heldur áfram þjónshlutverkinu. —
Þegar Ollendorf fær Symon í hend-
ur og álítur það Kasimir, skipar
hann strax svo fyrir að aftakan
skuli fara fram hið bráðasta. En
áður en af því verður hefur upp-
reisnin hafizt og virkið er frelsað.
Þegar Kasimir hefur aftur náð
ríki sínu aðlar hann Symon svo
Lára þarf ekki að taka niður fyr-
ir sig. Sjálfur gengur hann að eiga
Bronislövu yngri systur hennar
(Nanna Egils Björnsson) og Ollen-
dorf hlýtur „lífstíðarfangelsi“ við
hlið Novölsku greifafrúar.
Með hlutverk liðsforingja fara
Kristinn Hallsson, Rúrik Haralds-
son, Bessi Bjarnason og Dóra Reyn-
dal. Evar Kvaran leikur fangelsis-
stjórann og Klemenz Jónsson og
Baldvin Halldórsson fangaverði.
Öll er sýningin hin glæsilegasta
og sennilega hin vandaðasta, sem
hér hefur sézt, enda taka þátt í
henni og aðstoða við hana á annað
hundrað manns. Hringsvið Þjóð-
leikhússins er óspart notað á hinn
skemmtilegasta hátt.
Söngvararnir eru allir íslenzkir,
en þrír útlendingar eiga samt sinn
stóra þátt í því, hve vel þessi sýn-
ing hefur tekizt. Fyrst og fremst
er það að sjálfsögðu leikstjórinn,
prófessor Rott, sem er einn þekkt-
asti og eftirsóttasti leikstjóri í Ev-
rópu, enda stjórnað óperum og leik-
sýningum í fjölda löndum. Tón-
listarstjórinn er Hans Antolitsch,
Vínarbúi, sem hefur verið stjórn-
andi hljómsveitar Ríkisútvarpsins
síðan í haust. Þá hefur danski ball-
ettmeistarinn Svend Bunch samið
dansana, æft þá og stjórnað þeim.
Leiktjöld og búningar eru mjög
skrautlegir, en þeir eru að mestu
fengnir frá Stokkhólmsóperunni,
en prófessor Rott sá um uppfærslu
Betlistúdentsins þar.
Egill Bjarnason hefur þýtt texta
óperunnar.
Betlistúdentinn er síðasta við-
fangsefni Þjóðleikhússins á þessu
starfsári. Er ekki ósennilegt, að
kveikja verði á rauðu lukt leikhúss-
ins hvert það kvöld, sem óperettan
er sýnd þar.
Symon (Guðm. Guðjónsson).
Hvert er feröinni heitiö - 3
^cgA^cAAar
Hringferðin Hellisheiði — Ölfus
— Grafningur — um Hagavík og
Nesjavelli — Mosfellsheiði er alls
ekki eins tíðfarin og maður skyldi
ætla, en er skammt liðið síðan
greiðfært varð sunnan Þingvalla-
vatns. Og þó maður hafi komið
austur að Sogi áður þá er það svo
um það vatnsfall og umhverfi þess,
að maður vill gjarnan sjá það aft-
ur, því að fegurri á er varla til
á landinu. Laxá í Þingéyjarsýslu er
einna svipuðust.
Og svo bætist það við, að í Sog-
inu eru mestu virkjunarmannvirki
landsins. Við írafoss, Kistufoss,
Ljósafoss og loks undir Dráttarhlíð-
inni nýja stöðin, sem bráðum er
fullgerð og bætir úr tilfinnanlegri
orkuþörf um sinn. Öll þessi mann-
virki er fróðlegt að skoða, ekki sízt
það nýjasta. En fleira ber fyrir
augað meðfram Soginu. Þegar kom-
ið er austur yfir Sogsbrún, er kom-
ið í Þrastaskóg, sem eflaust á fyrir
sér að aukast og fríkka á næstu ár-
um. Þá blasir næst við „Álftavatn-
ið bjarta“, sem Steingrímur kveð-
ur um, en þegar kemur inn að
Kistufossi fer hallinn að gera vart
við sig. Eru nú samfelldir fossar
og strengir í Soginu alla leið upp
að Úlfljótsvatni, sem kennt er við
fyrsta lögsögumanninn á íslandi. Á
hægri hönd gnæfir Búrfell í Gríms-
nesi, en skammt fyrir ofan Kistu-
foss er Axarhólmi 1 Soginu. Eru
ýmsar þjóðsögur til um hann, og
Sogið hefur friðað hann fyrir á-
gangi sauðfjár, og varðveitt skóg-
argróður þar.
Ofanvert við Úlfljótsvatn blasir
nýjasta rafstöðin í Soginu við. —
Heimleiðin liggur meðfram Þing-
vallavatni suðvestanverðu um
Hagavík, Nesjar og Hestvík, en á
hægri hönd sjást hverirnir í Hengl-
inum, sem einhvern tíma munu
verða heilsulind gigtveikra manna.
Síðan liggur leiðin upp Jórukleyf,
en Jórutindur blasir við á vinstri
hönd áður en haldið er á brattan.
Er undurfagurt meðfram vatninu.
í Hagavík er mikill skóggræðsla,
sem dr. Helgi heitinn Tómasson hóf
eftir að hann keypti jörðina. Gróð-
ursetti hann í landi sinu fleiri skóg-
arplöntur en nokkur einstakur mað-
ur á landinu hefur gert.
Úr Hestvíkinni liggur leiðin norð-
ur með Þingvallavatni austan í
Svínahlíð, unz komið er að Heið-
arbæ. Þar sveigir vegurinn vestur
á Þingvallaveginn, og er þá kom-
ið á slóðir, sem öllum eru kunnar.
— Ferðafélagið fer þessa hringferð
á sunnudaginn kemur.
Góða ferð!
Ameríkumenn drekka ónýtara
kaffi en þeir hafa gert áður, segir
„The Pan-American Coffee Bureau"7
sem segir að ameríkanska húsmóð-
irin fái nú 64,6 bolla af kaffi úr
pundinu, í stað 45,9 bolla árið 1949.