Fálkinn


Fálkinn - 09.10.1959, Qupperneq 4

Fálkinn - 09.10.1959, Qupperneq 4
4 FALKINN Harriet Green. And- litið er spesilmynd af lyndiseinkuninni — ágirndin skín úr andlitinu. þóttist rausnarleg að ánafna honum einn dollar á dag til að lifa á. Þau höfðu eignazt tvö börn og Hetty hélt þeim. Ned fæddist í Lon- don og Sylvía í New York. Sagt var, að kauphallarskráningarnar væru hengdar upp á vegg í barnaherberg- inu, svo að Hetty gæti litið eftir börnunum og fjármálunum samtím- is. Kauphöllin var ástríða hennar, og stundum var hún verulega sæl — eins og t. d. þegar hún græddi nær milljón dollara á gullnámu- hlutabréfum. Þegar börnin komust á legg og maðurinn var á bak og burt fór hún fyrir alvöru að sinna mesta áhugamáli sínu: að verða rík- asta kona í heimi. Það var ekkert barnagaman að kljást við fjármálasnillingana í Wall Street, en Hetty neytti allra bragða í dansinum um gullkálfinn. Hún hætti bráðlega að kosta nokkru upp á ytra borðið á sér. Til þess að spara fluttist hún til Hoboken og leigði sér þar óhæft húsnæði fyrir var hún orðin skorpin og subbuleg eins og norn. Hún gekk í sama kjóln- um og með sama hattinn ár eftir ár og tímdi aldrei að ganga í vetrar- kápu. Til þess að halda á sér hita vafði hún utan um sig gömlum dag- blöðum, undir gaulslitnum kjóln- um. —- Kjólarnir voru skósíðir í þá daga, en Hetty þvoði aðeins það neðsta af pilsinu, til þess að spara sápuna. Hún hafði mikinn áhuga á húsa- braski, auk verðbréfaverzlunarinn- ar, og hafði undursamlegt lag á að kaupa og selja á réttum tíma. í ein- um bankanum, sem hún átti, var lítil kompa, og þar hélt hún sig í vinnutímanum. Því miður varð hún að nota ferjuna yfir fljótið tvisvar á dag, því að ekki gat hún gengið á vatni. Hún hafði með sér eina brauð- sneið að heiman, til að nærast á um hádegið, og drakk mikið af köldu vatni með. Þetta hressti hana vel, og svo hélt hún áfram að auka pen- ingaforðann sinn. Milljónir bættust ENNÞÁ er fólk til í New York, sem man gamla kerlingarherfu, er oft sást á götum borgarinnar í byrjun þessarar aldar. Hún var mjög ræfilsleg til fara, en sást oft læð- ast eins og þjófur um hverfið, sem hún bjó í, eftir að dimma tók. Þar rótaði hún í öskutunnunum til að leita að einhverju fémætu. Ef hún fann tusku, sem hægt var að selja fyrir nokkra aura, kom bros á and- litið. Þeir, sem ekki voru kunn- ugir henni, vorkenndu þessari fá- tæku kerlingu. En hún var alls ekki fátæk, heldur aðeins hræðilega nísk og ágjörn. Harriet Howland Robinson fædd- ist 21.nóvember 1835 í NewBedford, Mass. Edward Mott Robinson, faðir hennar, var víxlari og verzlaði með hlutabréf í hvalveiðifélögum, og Harriet fór snemma að hafa gaman af peningamálum. Þegar hún var sex ára las hún fjármáladálkana í blöðunum og skildi um hvað fjall- að var þar. Og eftir nokkur ár var hún orðin útfarin í öllu því, sem víxlarar þurfa að kunna. Afi henn- ar dó, þegar hún var 15 ára, og gleymdi að minnast Harriet í erfða- skrá sinni. Þá grét Harriet í fyrsta sinn á ævinni. Heima hjá henni var mikið um sparnað, og Hetty, sem hún var kölluð, lærði fljótt að meta peninga. Faðir hennar vildi koma henni í hjónaband og gaf henni 1200 doll- ara til að fara til New York og komast í kynni við heldra fólkið þar. En hann þekkti ekki Hetty nógu vel. Það var aðeins eitt, sem hún gat hugsað um: að græða peninga. Hún hirti ekki baun um að kynnast heldra fólkinu, leigði sér ódýrasta herbergið, sem henni bauðzt, og fór svo í Wall Street til þess að kynij- ast því, sem gerðist í kauphöllinni. Hún kom þúsund dollurum í arðbær hlutabréf og þegar hún kom heim aftur var hún talsvert ríkari en þegar hún fór. Þegar hún varð 21 árs fékk hún mikla peningafúlgu hjá föður sínum, en þegar móðir hennar dó, fjórum árum síðar, fékk Hetty ekki einn eyri. Það er sagt, að hún hafi lagzt í rúmið af sorg — ekki móðursorg, heldur vegn-a þess, að hún fékk ekki arfinn. En í legunni hugkvæmdist Hetty gott fjáröflunarráð. Sylvía frænka HDRRin öREEII ÁGJARNASTA KONA í HEIMI hennar, sem var ríkasta kerlingin í borginni, var öryrki. — Nú settist Hetty að hjá henni og tók að sér umsjá með eigum hennar og heim- ili. Þær lifðu afar spart, og þegar Sylvía dó árið 1865, lét hún eftir sig margar milljónir dollara. Hetty gat sölsað þessar eignir undir sig, en varð þó að standa í langvinnu mála- þrasi fyrst, og var brígslað um fals- anir. Faðir hennar dó skömmu síð- ar og Hetty erfði milljón dollara eftir hann. Nú þóttist hún vera orðin svo fjáð, að hún gæti farið að græða. Harriet var orðin þrítug, hún var lagleg, en ágirndin hafði mótað hörkusvip á andlitið. Margir urðu til þess að draga sig eftir henni og peningunum hennar, en milljóna- mæringurinn Edward Green varð hlutskarpastur. Hann var hálffimm- tugur, og svo ástfanginn, að hann undirskrifaði orðalaust samninginn, sem Harriet lagði fyrir hann um að hann skyldi sjá henni og væntan- legum börnum þeirra farborða til æviloka, en ekki skyldi snert við peningunum, sem Harriet átti! Edward veslinginn grunaði ekki hvað hann var að ráðast í, Áður en misseri var liðið hafði Harriet vanið hann af að biðja um á disk- inn aftur, þegar þau voru að eta. Og ekki kom til mála að kaupa ný föt. En reynslan hefur sýnt, að þess konar bönn eru ekki holl, og Ed- ward vandist á að fara á bak við Harriet í smáu og stóru. En hann var ekki eins slingur í fjármálum og Harriet var, og svo fór, að hann tapaði aleigu sinni og talsverðu af auði Harriet líka. Líklega hefur hann gert ráð fyrir að konan hlypi undir bagga, en þar skjátlaðist hon- um. Hún rak hann af heimilinu, og Þarna hefur Hetty Green farið í betri fötin, enda er hún mynduð með tengda- syni símun, Matthew Astor Wilks. Til vinstri er hin ný- gifta Sylvia Wilks, með fjaðrir í hattin- um og trefii úr strút- fjöðrum. 15 cent á viku. Og matartilkostnað- urinn fór smáminnkandi hjá henni og börnunum. Mjólkurflaskan varð að endast í þrjá daga. Hetty reyndi fyrir sér — hvað hægt væri að kom- ast af með lítið án þess að svelta. Hrár laukur var ódýr og góður matur, hann var bæði gerladrepandi og dró úr sultinum, svo að laukþef- inn lagði jafnan af Hetty þegar hún var í hlutabréfakaupunum í Wall Street. Fjármálamennirnir — Vand- erbilt, Morgan og Carnegie — köll- uðu hann „nornina í Wall Street", og ekki að ástæðulausu. Því að nú Gladdist, hvenær sem hún gat sparaö eldspýtu, og vildi fremur skjálfa af kulda en leggja í ofninn við milljónirnar, sem fyrir voru, en Hetty varð nískari og tortryggnari að sama skapi. Hún varð svo annar-

x

Fálkinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fálkinn
https://timarit.is/publication/351

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.