Fálkinn - 04.12.1959, Blaðsíða 11

FÁLKINN
11
☆☆☆ litla sadan ☆ ☆☆
Þvottavelin
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
Jane Smith beygði sig yfir stóra
pottinn, það sauð í honum á hlóð-
unum. Lyfti lokinu, hrærði í með
gömlu kústaskafti og súrnaði í aug-
um af gufu og sápu. Hárið var í
einni klessu.
Hún tíndi fataplöggin upp úr
pottinum . . . stuttu skyrtuna hans
Villa litla, náttfötin hans Álfs . . .
kjólinn hennar Ellu. Hún bar þetta
rennandi á skaftinu í skolvatnsbal-
ann á miðju gólfi.
Hún rétti úr sér, þrýsti hendinni
á verkjandi mjóhrygginn og and-
varpaði er hún leit á hrúguna, sem
óþvegin var. Þurrkaði hendurnar á
svuntunni og ýtti upp elhúshurð-
inni.
Það var hressandi að koma út úr
gufunni í eldhúsinu. Úti var nær-
andi vorloft. Hún hlammaði sér á
steinþrepið. Þetta var fyrsta hvíld-
in, sem hún hafði tekið sér síðan í
morgun. Hún hugsaði til barnanna,
sem voru að leika sér á blettinum
fyrir neðan húsið, hún ætti að líta
eftir þeim, en hafði ekki dug til að
standa upp. Hún sat og horfði á
hlöðuna. Og það sem hún sá þar
gerði hana beiska, í ofanálag á
þreytuna.
Tveir menn, sinn í hvorum stiga,
voru að mála hlöðuna. Óhreini,
fölnaði rauði liturinn var horfinn
á hérumbil helmingnum af hlöð-
unni, og hvítt komið í staðinn.
Rautt var ekki nógu góður litur á
hlöðuna. Hún varð að vera hvít, og
meira að segja þrímáluð.
Þilin á íbúðarhúsinu voru líka ó-
hrein og upplituð. En það voru
aldrei nógu miklir peningar fyrir
hendi til að mála húsið, leiða inn
vatn, grafa fyrir fráræsi eða eign-
ast rafmagnseldavél. Líklega hefðu
þau ekki haft rafljós heldur, ef
Álfur hefði ekki þurft þess með í
hlöðunni. Hver eyrir var notaður
til að bæta um hlöðuna, en hún og
börnin lifðu eins og öreigar í niður-
níddum kumbaldanum.
Einn nágranninn stöðvaði bíl-
skrjóðinn sinn við hlaðið.
— Hérna er kassi til þín! kallaði
hann til Álfs.
Jane varð enn gramari er hún sá
manninn sinn brölta niður stigann.
Þetta mundi vera eitthvað nýtt,
sem hann hefði pantað í hlöðuna
eða fjósið. Hún horfði á mennina
meðan þeir voru að bisa við að
koma kassanum ofan af bílnum.
Hann virtist vera þungur. Liklega
var einhver dýr vél í honum. Hún
þoldi ekki að horfa á þetta, stóð
upp og gekk hinumegin við húsið.
Ella hafði sofnað á blettinum.
Kringum hana var girðingarnefna,
til að hindra að hún kæmist niður á
veginn. Úr spýtnabraki og vírflækj-
um, sem höfðu orðið afgangs aí
hænsnagirðingunni. Drengurinn
var hjalandi í kerrunni sinni.
Nú sá hún Álf við húshornið. —
Hvar er blekið, Jane? spurði hann
hikandi. Hann sá vel að Jane var
ekki í góðu skapi, en lét sem hann
skildi ekki ástæðuna til þess. —
Blekbyttan? hún er þar sem hún
er vön — í skrifborðsskúffunni,
svaraði Jane og reyndi að láta ekki
á neinu bera. Hún vissi undir niðri
að það var ekki af eigingirni, sem
Álfur níddist á henni og lét búskap-
inn sitja fyrir. Hann níddi sjálfan
sig líka. Hann var magur og þreytu-
legur. Og vinnufötin hans slitin og
snjáð eins og hennar föt. En hún
var orðin mædd og óánægð.
Henni var forvitni á hvað væri í
stóra kassanum. Hún fór út að hlöð-
unni. Kassinn stóð fyrir innan dyrn-
ar og ein hliðin hafði verið tekin
úr. Hún fór nær, til að skoða betur.
Það kom kökkur í hálsinn á
henni. Höndin skalf er hún snerti
vélina í kassanum. Hana sveið í
augun.
Vélin var svo hvít og falleg og
gljáandi. Þetta var draumur, sem
hún hafði aldrei gert sér von um að
Framh. á bls. 14.

ifr tífoi tfercld
„The UglyAmerican'-
bók, sem veitist að
Bandaríkjastjórn
Fyrir skömmu kom út bók í
BancLaríkjunum, í líkum stíl og
jlugrit voru gefin út hér í gamla
daga, pegar erfitt var að fá eitt-
hvað prentað, og ennþá erfiðara
að fá útgefanda og ábyrgðar-
mann að því ef efnið var níð. En
á blómaöld prentfrelsisins er
hœgt að gefa allt út, — líka bók-
ina „The Ugly Americansem
veitist svo mikið að veitingum
Bandaríkjastjórnar, að því er
sendiherrastöður snertir, að mað-
ur skyldi halda, að höfundur
hennar hafi einhvern tíma geng-
ið með sendiherra í maganum, en
ekki fengið tignina.
„Helmingurinn af þeim 78
sendiherrastöðum, sem nú eru i
gildi af Bandaríkjanna hálfu, eru
skipaðar mönnum, sem hafa náð
í þœr eingóngu fyrir að starfa
fyrir flokk sinn, segir í bókinni.
Og af þeim eru ekki nema helm-
ingurinn, sem getur talað annað
mál en sitt ameríska móðurmál.“
Það er fleira neyðarlegt, sem
sagt er í þessari bók, sem kölluð
er „satírisk“ skáldsaga. Hetja
sögunnar er „ambassador Louis
Sears“. Hann er umboðsmaður
pjóðar sinnar í landi, sem heitir
„Sarkhan". Mr. Dears hefur fall-
ið við senatorkosningar í fylkinu,
sem hann hafði verið senator
fyrir áður og er þess vegna
huggaður með sendiherrastöðu,
en henni fylgja 17.500 dollara
skattfrjáls laun, og 15000 dollarar
í risnu að auk. Hann er mjög
samvizkusamur maður, og áður en
hann tekur við embættinu bend-
ir hann utanríkismálaráðuneyt-
inu á, að hann þoli ekki svert-
ingja í návist sinni, og að í öðru
lagi hafi hann ekki hugmynd um
hvar þetta „Sarkhan“ sé á hnett-
inum. En hann er hughreystur
með því, að þarna í landinu, sem
hann eigi að starfa í, séu engir
svartir menn, heldur aðeins jarp-
ir. Eftir að hann er kominn i
sendiherrabústaðinn í hinu ó-
kunna landi, fer hann að brjóta
heilann um, hvað það hefði nú
■getað verið þœgilegt, ef að
minnsta kosti ein manneskja úr
starfsliðinu hefði kunnað tungu
þjóðarinnar, sem hann á að hafa
skipti við. Hann hefur kynnzt
sovét-ambassadornum, óg hann
talar mál þjóðarinnar reiprenn-
andi.
„The Ugly American“ lœtur
sér líka tíðrœtt um hve lítið
Bandaríkjamenn viti um andann,
sem blœs í öðrum löndum. Nixon
varaforseti hafði búizt við fagn-
aðarlátum í Suður-Ameríkuför
sinni, en varð fyrir grjótkasti.
Höfundur bókarinnar, sem er há-
skólaprófessor — telur það líka
eftirtektarvert, að amerískir
sendiherrar séu að gera sig
mjúka gagnvart einrœðisherrum.
USA-sendiherrann í Egyptó varð
að breyta um vistarveru vegna
þess, að hann féll í stafi fyrir
Nasser. Og Chiang-Kai-sjek,
Syngman-Rhee og Batista vœru
ekki nema núll, ef Bandaríkin
styddu þá ekki. Menn eins og Tító,
Frankó, Ibn Saud og Trujilla eru
í náðinni hjá Bandaríkjastjórn,
segir bókin.
Margir fá sendiherrastöður
fyrir að hafa verið gjafmildir við
kosningasjóðina, segir höf. John
Peurifoy var lyftudrengur og hef-
ur alltaf verið glaðklakkalegur
síðan. Hann heilsaði Grikkja-
drottningu með orðunum „Hello
Queen!“ Þegar Perla Meste átti
að taka við embætti í Luxem-
bourg kom hún mörgum tímum
of seint. Það var ekki bílnum
hennar að kenna heldur af því
að hún hafði ekki fundið Luxem-
bourg á kortinu. Claire Luce
Booth barst mikið á sem sendi-
herra í Róm. í áheyrn hjá Píusi
páfa fór hún að hœla kaþólsku
kirkjunni á hvert reipi, þangað
til páfinn greip fram í: „Gleymið
ekki — að ég er orðinn kaþólsk-
ur!“ í París þóttust menn hálf-
móðgaðir yfir að fá Amory
Haughton sem sendiherra. Ekki
af því að hann hafði grœtt auð
sinn á súrum agúrkum héldur
vegna þess, að hann hafði gefið
6000 dollara í kosningasjóð til að
yreiða fyrir sér.
— En hvað á stjórnin að gera?
Hún getur ekki launað góða þjón-
ustu með baróna- eða hertoga-
titlum. Hún hefur ekki svo mik-
ið sem orður til að klína á gœð-
inga sína.
rvwwwwvwwwwwwwwwwwvwwwwwvwwwwwwv
Vitið þér ...?
að enn eru notaðar æfagaml-
ar aðferðir Indíána í Suður-
Ameríku við dýraveiðar?
Þetta sannast einkum þegar verið
er að ná dýrum lifandi, sem hættu-
leg eru mönnum. — Þá blæs veiði-
maðurinn eiturör gegnum langa
pípu á dýrið, sem hann ætlar að
ná í. Eitrið er hinsvegar ekki drep-
andi, heldur deyfir það dýrið um
stund, og þegar sárið eftir örina er
gróið, er dýrið alheilt.
að húla-hopp hringir eru
seldir á öllum benzínstöðv-
um í Bandaríkjunum?
Þetta stafar af því, að plastið er
unnið úr jarðolíu. Frá bezínstöðv-
unum í San Francisco eru seldir
3000—4000 hringir á dag, og áætlað
er að um 40 milljón hringir verði
seldir í Bandaríkjunum á þessu ári.
— Sagt er, að 11 ára gömul telpa
hafi sett nýtt met með því að láta
hring snúast 18.000 sinnum á hálf-
um fjórða tíma.
að hæggengustu eimreiðir
Þýzkalands verða bræddar
upp á næstunni?
Þetta eru þrjár eimreiðir, sem
hingað til hafa verið notaðar á leið-
inni milli Berlínar og Hamborgar,
Vélarnar voru mestu kolagámar, og
ein ástæðan til að hætt er að nota
vélar þessar er sú, að erfitt var að
fá kyndara, sem þoldu erfiðið þarna.