Fálkinn - 08.11.1961, Blaðsíða 9

□
Fyxir jólin kemur út á forlagi SET-
BERGS bók sem nefnist „Afrek og
ævintýr“. Þetta eru níu frásagnir af
stórviðburðum, hetjudáðum og mann-
raunum, skráðar af frægum höfund-
um. Vilhjálmur S. Vilhjálmsson rit-
höfundur hefur valið frásagnirnar,
þýtt þær og endursagt.
FÁLKINN hefur fengið leyfi útgef-
anda og þýðanda til þess að birta eina
af þessu frásögnum. Nefnist hún:
„Slapp úr blóðbaði Indíána" og er
eftir Alexander Henry. Um hana seg-
ir Vilhjálmur S. Vilhjálmsson eftir-
farandi:
Margar sagnir höfum við séð í kvik-
myndum og lesið á bókum um viður-
eign hvítra manna og Indiána á þeim
árum, sem Ameríka var að byggjast.
Ekki eru allar þessar sagnir sannleik-
anum samkvæmar eða gefa rétta lýs-
ingu af hinum raunverulegu viðburð-
um, og alltaf hefur mann grunað, að
heldur væri hallað á hina rauðu bræð-
ur. Það er hins vegar staðreynd, að
hvítir menn urðu að ryðja sér 'braut
til landa með báli og brandi, reyndu
að vísu oft að komast að samkomu-
lagi við frumbyggjana, en þeir tóku
illa á móti, enda voru „bleiknefjar"
landræningjar í þeirra augum, að-
skotadýr, sem varð að útrýma. En
meðan á landnáminu stóð, börðust
hvítir menn ekki einungis við Indí-
ána, heldur og' innbyrðis. Á átjándu
öld geisaði til dæmis óaflátanlegt stríð
milli Frakka, sem rutt höfðu sér
braut í Kanada, og enskra landnema
í núverandi Bandaríkjum. Indíánar
börðust til skiptis með þessum stríð-
andi þjóðbrotum, reyndu að egna þau
hvort gegn öðru og beittu í þeim
tilgangi lævísum undirróðri. Einn af
fremstu höfðingjum þeirra, Pontiae
að nafni, en frá honum er runnið
heiti bifreiðarinnar og einnig borgar
einnar í Bandaríkjunum, var helzti
undirróðursmaðurinn og stóð hann í
lævísi sinni, sem nú nefnist stjórn-
kænska, sízt að baki hinum kænustu
stjórnmálamönnum nútímans. —
Skinnasalinn og veiðimaðurinn Alex-
ander Henry (1739—1824) skrifaði
endurminningar sínar um það, sem
á daga hans dreif í Kanada og á
landssvæðum Indíána á árunum 1760
—1776 og úr þeirri bók er tekinn
sá kafli, sem hér fer á eftir. Gefur
hann nokkra hugmynd um lævísi
Indíána og grimmd. Hins vegar get-
ur saga Henrys ekki hvers Indíán-
arnir höfðu að hefna.
□
Herra Langlade svaraði á þá leið, að
um það vissi hann ekki neitt. Það var
að vísu rétt, því að Pani-konan hafði
falið mig án vitundar húsbænda sinna
og bersýnilegt var, að hún hafði engum
sagt frá því. Ég geri ráð fyrir, Lang-
lade hafi ekki haft meiri áhuga á því
að segja til mín en hann hafði haft
stundu áður til að hjálpa mér. Hann
bætti því þó við svar sitt, að þeir gætu,
ef þeir vildu, rannsakað húsið hátt og
lágt. Og að svo mæltu leiddi hann þá
að læstu dyrunum, sem Pani-konan
hafði hleypt mér inn um. Menn geta
áreiðanlega gert sér í hugarlund líðan
mína og ástand.
Ég varð var við það, að eitthvert
stímabrak var fyrir utan dyrnar og ég
heyrði, að það stafaði af því, að hurðin
var aflæst og lykillinn fyrirfannst ekki.
Þetta gaf mér tækifæri til þess að lit-
ast um eftir fylgsni þarna inni. Ég sá
að í einu horninu á herberginu var
stafli af stórum trébyttum, sem notaðar
eru við sykurtilbúning. Ég komst inn
á milli byttnanna og kraup þar eins og
ég gat, svo að fjendur mínir álitu, að þar
gæti maður ekki falizt. Ég var varla bú-
inn að koma mér fyrir þarna, þegar ég
heyrði, að hurðin var opnuð og Indíán-
arnir ruddust inn. Ég sá þá úr fylgsni
mínu og allir voru þeir vopnaðir og
ataðir blóði félaga minna.
Mér fannst þá, að örlög mín væru
ráðin. Ég gat varla dregið andann svo
krepptur sem ég var, og ég hafði svo
mikinn hjartslátt, að ég óttaðist að
hann myndi koma upp um mig. Indíán-
arnir rannsökuðu herbergið gaumgæfi-
lega, og einn þeirra stóð svo nálægt
mér, að hann hefði getað komið við mig
með hendinni. Samt sem áður urðu þeir
mín ekki varir. Mestu mun hafa valdið
um það, að ég var dökkklæddur og að
enginn gluggi var á herberginu, svo að
það var mjög skuggsýnt. En hvernig
sem því er varið, þá héldu þeir rann-
sókninni áfram, en hrósuðu sér jafn-
framt af því við herra Langlade, hvað
marga þeir hefðu höfuðflett í einu vet-
fangi — og að nú væri ekki mikið eftir
af Englendingum á þessum slóðum. Að
því loknu sneru þeir aftur á brott og
fóru niður á stofuhæðina. Engin orð
fá lyst því, hvað mér létti, þegar ég
nú öðru sinni var sloppinn og heyrði
að dyrunum var lokað á hæla þeirra.
Ég hafði talið að örlög mín væru ráð-
in, og að augnabliki liðnu lægi ég
sundurflakandi og höfuðfiettur í garði
kastalavirkisins.
Ég var í svitakófi og bókstaílega
þrotinn að kröftum. Ég skreið út úr
byttnabyrginu og fleygði mér á dýnu,
sem !á á gólfinu. Þó að undarlegt kunni
að virðast, féll ég tafarlaust í djúpan
svefn Undir rökkur vaknaði é.g aftur
við það, að dyrnar voru opnaðar. Að
þessu sinni var það frú Langlade sem
kom á vettvang. Hún virtist verða á-
kaflega undrandi yfir því að finna mig.
Hún lagði ríkt á við mig að hafa hægt
um mig. Hún sagði, að nær allir Eng-
lendingar hefðu verið drepnir, en hún
vonaðist að mér myndi takast að
sleppa, en þó því aðeins, að ég sjálfur
yrði ekki til þess að koma upp um
mig. Hún hafði farið upp á hanabjálk-
ann til þess að breiða yíir gatið á þak-
inu. Þegar hún var í þann veginn að
fara, bað ég hana að gefa mér vatn að
drekka, sem hún og gerði.
Um kvöldið lá ég í fleti mínu og
braut heilann um ástand mitt og að-
stæður. En hvernig, sem ég leitaði að
lausn út úr ógöngunum, fann ég ekki
neina, sem líklegt væri til þess að ég
fengi borgið lífinu. Mér datt í hug að
freista þess að komast á flótta alla leið
til Detroit, en eftir því sem ég hugsaði
meira um þá lausn, fannst mér hún
vonlausari. Leiðin frá Michilimackinac
til Detroit var hvorki meira né minna
en fjögur hundruð milna löng. Leiðin lá
um lönd Indíána, og ég gat verið hand-
viss um, að ef Indíáni rækist á mig,
myndi hann tafarlaust drepa mig. Þó
fannst mér að það mundi verða enn
hættulegra að dveljast áfram þar sem
ég var. Þannig veltist ég í fleti mínu
með áhyggjur mínar, en að lokum var
ég orðinn svo þreyttur og syfjaður, að
ég sofnaði.
Ég hef áður skýrt frá því, að bagga-
tiway-leikurinn byggist á því að slá
knöttinn milli stanga yfir stórt svæði.
Mikill hávaði fylgir þessum leik og í
ákafanum eru höggin ekki alltaf hnit-
miðuð. svo að knöttur þýtur oft langt
úr vegi, yfirleitt í allar áttir. Þegar
þetta á sér stað, er enginn vandi að haga
þyí svo til. að knötturinn þjóti, eins og
af hreinni tilviljun, yfir virkisveggina
og að liðsmenn beggja flokka hlaupi
þá einnig eins og að þeir viti ekki af
því, inn um dyr vígisins og inn á garð-
svæði þess. Ekki gátu Indíánarnir fund-
ið betra ráð en þetta til þess að draga
athyglina frá því, sem j raun og veru
var að gerast. Heldur ekki var hægt að
finna betri bardagaaðferð en þessa,
enda tókst þeim það sem þeir ætluðust
fyrir. Kötturinn þaut yfir virkisvegg-
ina. Indíánarnir frá báðum flokkum
þutu inn fyrir múrana, án þess að Eng-
lendingarnir grunuðu þá um græsku —
og þegar Indíánarnir voru komnir inn
fyrir, gripu þeir hnífa sína og höggaxir
og réðust á varðmennina. Til þess nú að
fyrirætlunin bæri sem allra beztan ár-
angur fyrir þá, höfðu Indíánarnir helzt
viljað að sem allra flestir væru við-
staddir leikinn, og þess vegna höfðu
þeir boðið öllum, ,sem þeir náðu til. Þar
með höfðu þeir þá svo að segja í einum
hóp, sem þeir ætluðu sér að slátra —
og þar með virkisstjórann og liðsmenn
hans. Indíánunum brást sannarlega
ekki bogalistin.
Svefninn hafði svipt mig áhyggjun-
um, en örvæntingin greip mig að nýju
strax um morguninn. þegar ég vaknaði.
Við sólarupprás heyrði ég að f.iöl-
skyldan niðri var farin að bæra á sér
— og skömmu síðar kom Indíáni til
Framhald á bls. 35.
FÁLKINN 9