Fálkinn - 08.11.1961, Blaðsíða 14

Alexander Smirnov, einkasonur móð-
ur sinnar, kom inn í vinnustofu Kosjel-
kovs læknis. Undir hendinni bar hann
eitthvað, sem var vafið inn í tölublað
númer 223 af ,,Kauptíðindum“. Hann
varð mjög vandræðalegur á svipinn.
— Góðan daginn, sagði læknirinn
glaðlega. — Jæja, hvernig líður yður?
Hafið þér nokkur gleðitíðindi að færa
mér?
Alexander drap titlinga, lagði hönd-
ina á hjartað og sagði með rödd, sem
leyndi ekki hversu hrærður hann var.
— Hún mamma mín biður að heilsa
yður, herra læknir, — hún biður inni-
lega að heilsa yður .... Ég er einka-
sonur móður minnar og þér hafið bjarg-
að lífi mínu .... læknað í mér stór-
hættulegan sjúkdóm og .... við höfum
ekki hugmynd um hvernig við eigum
að þakka yður.
— Hægan, hægan, greip læknirinn
fram í. — Ég hef ekki gert annað en
það sem hver læknir hefði gert í mínum
sporum.
— Ég er einkasonur móður minnar.
Við höfum ekki úr miklu að moða svo
að við getum ekki greitt yður þannig
að þér verðið skaðlaus, fyrir allt um-
stangið, sem þér hafið haft í sambandi
við mig. Og okkur tekur þetta sárt,
læknir. En nú biður hún móðir mín yð-
ur og ég .... einkasonur móður minn-
ar .... biður yður innilega um. sem
þakklætisvott af okkar hendi, að taka
á móti þessum grip. Það er mjög dýr-
mætur gripur úr gömlu bronsi ....
mjög sjaldgæft listaverk.
— En, góðurinn minn, það er engin
þörf á þessu, svaraði lœknirinn og það
komu hrukkur í ennið á honum.
— Nei, nei, þér megið ekki afþakka
það! sagði Alexander og fór að vefja
bréfið utan af gripnum. Okkur mömmu
mundi báðum þykja það leiðinlegt...
þetfa er mjög fallegur gripur ... úr
gömíu bronsi. Við erfðum hann föður
minn sálaða, og við höfum geymt hann
í dýrmætri minningu um hann. Faðir
minn keypti gamla bronsmuni og seldi
þá aftur þeim sém hafa viídu — Og
nú höldum við móðir rriín þessari
verzlun áfram.
Alexander hafði tekið umbúðirnar
af og setti nú gripinn hreykinn á
borðið. Þetta var stór haglega gerður
bronsstjaki og mjög gamall. Hann
var með hópmynd: að neðan stóðu
tvær kvenverur allsnaktar og í stell-
ingum, sem mig skortir bæði skap og
djörfung til að lýsa. Þessar verur
brostu með frekri ástleitni og virtust
alls ekki hafa neina löngun til að halda
á stjakanum, heldur hlaupa beint út
í herbergið og aðhafast eitthvað það,
sem jafnvel er ósiðlegt að hugsa um
hvað þá meira, lesandi góður.
Þegar læknirinn hafði horft á gjöf-
ina um stund, klóraði hann sér hægt
og seinlega bak við eyrað og snýtti sér
svo ofur hugsandi.
— Já. víst er þetta sérlega fallegur
gripur, tautaði hann, — en . . . ja
hvernig á ég að koma orðum að því. . .
dálítið óvenjulegur . . . ekki beint við-
eigandi í stofu . . .
— Hvað meinið þér? Af hverju
ekki?
— Sjálfur kölski í nöðrulíki hefði
ekki getað gert dónalegri mynd. And-
rúmsloftið í stofunni óhreinkast, ef
svona mynd er látin standa á borðinu!
— Þetta finnst mér afar einkenni-
legur dómur á list, svaraði Alexander
og var auðheyrt að honum þótti.
— Þér verðið þó að viðurkenna að
þetta er listaverk, — lítið þér ofurlítið
betur á það. Önnur eins fegurð og
þetta fyllir sálina andakt svo að mað-
ur getur varla látið vera að tárast!
Þegar maður sér aðra eins fegurð og
þetta, gleymir maður öllu jarðnesku.
Lítið þér ný vandiega á það, hve iif-
andi, sálræn og himnesk myndin er!
— Ég skil þetta allt mjög vel, vinur
minn góður, greip læknirinn fram í,
— en ég er fjölskyldumaður, börnin
hafast við hér í stofunni og á kvöldin
kemur oft kvenfólk hingað.
— Já frá sjónarmiði fjöldans, mælti
Alexander, — stendur myndin nátt-
úrlega í annars konar ljósi. En þér
eruð hafinn yfir fjöldann, læknir, og
það því fremur sem að afþökk af yðar
hálfu mundu særa mig og móður
mína mjög. Ég er einkasonur móður
minnar . . . þér hafið bjargað lífi mínu.
í þakklætisskyni gefum við yður mjög
dýrmætan grip og . . . mér þykir það
mjög leitt að geta ekki gefið yður sam-
stæðuna við stjakann líka.
— Ég þakka yður fyrir, kæri ungi
vinur minn. ég er yður mjög þakklát-
ur, heilsið þér ,'móður yðar innilega
frá mer! En þér hljótið að skilja...
börnin eru að leika sér hérna inni og
oft kemur kvenfólk hingað. Nú jæja,
skiljið þér þá stjakann eftir. það þýðir
ekkert að tala við yður.
— Þá skiljum . við hvor annan,
svaraði Alexander glaður. — Setjum
, nú stjakann hérria við hliðina á þessu
skrautkeri. En hvað það er leiðinlegt
að samstæðuna skuli vanta. Það eru
meiri leiðindin! Verið þér nú sælir,
læknir.
★
Læknirinn horfði lengi á stjakann,
þegar Alexander var farinn og klóraði
sér bak við.eyrað.
■— Það er ekki vafamál, að stjakinn
er hið mesta listaverk, sagði hann við
sjálfan sig, — og það væi’i heimska
að fleygja honum .. En hins vegar er
mér ómögulegt að hafa hann í mínum
húsum .. . hm . . Það er úr vöndu, að
ráða. Hverjum á ég að gefa stjakann?
Eða ætti ég kannski að gefa hann til
samskota handa einhverri líknarstarf-
semi.
Læknirinn glotti fyrir þessari síðustu
hugdettu sinni, en þá mundi hann
skyndilega eftir því, að hann stóð í
þakkarskuld við Uchov hæstaréttar-
GAMANSAGA
EFTIR
ANTON TJEKOV
14 FÁLKINN