Fálkinn - 20.09.1965, Page 15

íslands svo ég viti. Þetta var gríðar-
stór bleikur stóðhestur frá Noregi, sem
Petersen flutti hingað og ætlaði að nota
til kynbóta. Eitthvað voru folöldin, af-
kvæmi hans og íslenzku hryssanna mis-
lukkuð og nú munu þau algjörlega úr
sögunni fyrir lcingu. Petesen flutti út
eitthvað af hrossum en þessir kynblend-
ingar urðu að vera sérstaklega merktir.
• FLUGAN ÆTLAÐI ALVEG
AÐ J&REPA OKKUR.
Ég hef ekki sagt þér frá því, að
flest mitt móðurfólk flutti til Ameríku
fyrir og eftir aldamót. Þangað fóru
bæði afi minn og amma, og móður-
systkini mín. Mér varð oft hugsað til
frænda minna fyrir vestan haf og þar
kom, að afi minn sendi mér farseðil
vestur. Ég lagði af stað frá íslandi 9.
maí 1913 með gömlu Botníu. Við sigld-
um til Leith í Skotlandi, en þaðan var
farið með járnbrautarlest til Glasgow.
Þá var ég 19 ára.
Kristinn Oddfriðsson og Vera, kona hans.
Við vorum þarna saman, nokkrir ís-
lendingar, allir á leið til Kanada. Ein-
hver bið varð í Glasgow. Skipið sem
við áttum að fara með vestur tafðist
og þegar það loksins kom, var þetta
gamall kláfur, sem sýnilega var í hveiti-
flutningum því hveitihrúgur voru á
bitum og syllum í lestinni, þar sem við
vorum. Að öðru leyti var lestin þiljuð
sundur, enda voru tólf hundruð farþeg-
ar með skipinu, sem hét S.S. Pretoria.
Við vorum 10 daga frá Glasgow til
Quebec. Ég man sérstaklega eftir Pétri
Brynjólfssyni í Engey. Pétur gekk í
herinn og var sendur til Frakklands,
þar sem hann féll. Þá voru þarna tveir
togaramenn. Seinna frétti ég að þeir
hefðu farið heim aftur. Nokkrir fóru
til Gimli og enn aðrir urðu eftir i
Winnipeg, en ég hélt áfram alla leið
til Saskatchewan. Þar bjuggu margir
íslendingar í Þingvallanýlendu. Ég réðst
þarna til móðurbróður míns, Magnúsar
Hinrikssonar. Magnús var orðinn sæmi-
lega stæður, eins og reyndar flestir,
sem þarna höfðu búið í 25 til 28 ár.
Flestir áttu það sem þeir höfðu handa
á milli, þótt sumir skulduðu auðvitað
nokkuð, sérstaklega þeir sem höfðu lagt
í kaup á þreskivélum. Þær kostuðu
ásamt gufukatlinum og tilheyrandi
svona um 6 þúsund dali og þótti mikið
fé. Landið þarna vesturfrá var hæðótt.
Þar skiptust á skógivaxnar hæðir og
tjarnir í lægðum. Fallegt var þar, en
moskitoflugan ætlaði alveg að drepa
okkur. Þær ollu bæði mönnum og
skepnum miklum kvölum og létu ekk-
ert í friði. Mér féll hitinn ákaflega
illa og kvaldist af heimþrá. Annax-s
var fólkið gott óg gott atlæti og ágæt-
ur matur.
Já, flugan var versta þlágan. Á hvei-ju
kvöldi gerðum við: brælur. Við dróg-
um mykju og tað út úr fjósum og hest-
húsum, — þetta var blandað hálmi —
og svo var þetta látið í gii-ðingu og
kveikt i. Við urðrm að gii-ða þetta,
svo skepnurnar fæi’u ekki í eldinn, en
reykurinn fældi flugurnar bui’tu og
kýr og hestar fóru inn í reykinn og
fengu þar frið fyrir flugnavarginum.
Við urðum að gæta þess að þetta log-
aði ekki upp, því reykurinn lagðist allt
um kring í logninu. Þetta var eina ráð-
ið. í gluggum og dyrum húsanna varð
að hafa flugnanet, en samt var maður
útpikkaður eftir fluguna.. Ég vann
þarna við landbúnað hjá Magnúsi
frænda mínum í þrjú ár. Hann hafði
stórt bú, 100 gripi, kýr og holdanaut.
Á þessu svæði bjuggu mai’gir landar
og þeir voru umtalaðir fyrir það hve
vel þeir færu með skepnur. Fyrir norðan
okkar byggð, voru Miðevrópumenn, serrt
við í daglegu tali kölluðum Þýzkara,
en voru að mestu frá Póllandi, Rúss-
landi og baltnesku löndunum.
Við kynntumst þessurn mönnum aðal-
lega í vegavinnu, eftir að hún hófst.
Vegirnir voru lagðir þannig, að hver
bóndi varð að leggja fram tvö dags-
verk fyrir hverjar 160 ekrur lands.
Ríkið lagði fram einhvei’ja peninga til
vegarina. Þetta voru fyi-stu samgöngu-
bæturnár.
• ÞYKIR VÆNT UM ÖLL DÝR
NEMA ROTTUNA.
Eftir þrjú ár 'hjá: Magriúsi fór ég til
annars bórida Ég átt.i nú'oi’ðið nokkrar
skepnur, aðallega holdanaut en einnig
nokkrar mjólkux'kýr.
Gripirnir gengu þarna sjálfala og
maður fór öðru hvei’ju ríðandi til þess
að líta eftir. Villidýr voru þarna ekki
önnur en úlfar, sem gátu verið hættu-
legir, en mikið af ýmsum skógardýrum.
Ég hef alltaf verið þannig, að þykja
vænt um öll dýr nema árans rottuna.
Þess vegna þótti mér gott að vera í
sveitinni og vinna við búskapinn, og
það gerðu reyndar flestir íslendingar
sem fluttu vestur, þótt einstaka maður
stundaði verzlunarstörf. Svo komu
þurrkai'nir. Tjai'nirnar þornuðu upp og
það varð erfitt með vatn handa bú-
peningnum.
fslenzku bændurnir tóku sig þá upp,
margir hverjir og fluttu vestur til Foam
Lake og til Wynyard. Það voru kallað-
ar Vatnabyggðir. Landarnir héldu sam-
an. Þeir höfðu snemma byggt skóla og
fengið kennara og um það leyti sem
ég kom vestur, voru bjálkakofarnir að
hverfa, fólk var sem óðast að byggja
reisuleg timbui’hús. — Aldrei heyrði
ég nokkrum manni hallmæla gamla
landinu, þótt það hefði vei’ið höi’ð
móðir. Ég man að einu sinni barst í
tal við afa minn að mikið væri nú
fallegt í Vatnabyggðunum og hann
sagði: „Fallegt, já víst er fallegt hérna,
en hvað sem því líður, þetta sem þú
sérð hér er allt matur.“ Það var gaman
að sjá kornið bylgjast á ökrunum þegar
komið var fram á sumarið og svo hófst
uppskeruvinnan.
Ég fór í þreskingu á haustin. Þetta
var heilt ævintýi’i og þegar maður lítur
til baka, þá var mikil rómantík og
gaman að vera til, þrátt fyrir þrældóm-
inn og heimþrána, sem aldrei yfirgaf
mig. Kornið var slegið með sjálfbind-
ara, þ. e. sláttuvél með fjórum hestum
fyi'ir, sem sló kornið 6—8 feta skára í
einu, og batt það í knippi. Bindunum
var síðan hreykt á akrinum og síðar
stakkað. Á sínum tíma kom svo þreski-
vélin. Jú, það var mikill gangur og
kapp og vinnan stóð þetta 12—14 tíma
á dag. Þreskivélin fór á milli búgai’ð-
anna og venjulega stóð þi’eskingin i
mánuð. Átján til tuttugu og tveir menn
unnu við þreskinguna og það var mikið
um að vera á bænum meðan á henni
stóð: Húsmæðurnar máttu steikja stór-
Framh á bls 41.
FÁLKINN 15