Tímarit iðnaðarmanna - 01.03.1933, Blaðsíða 8

T í M A R I T
I ÐNAÐARMANNA
deildum og liafið ýmsa nýsmiði. Má þar til
nefna vöruvagua til upp- og útskipunar, með
og án lireyfils, sjúkrarúm úr stálpípum, ýms-
ar gerðir, borð og stóla og fleira úr stálpípum,
desimalvogir frá 100 kg. og upp í 5 tonna bíla-
vogir. Tauvindur, bókbandstæki, svo sem press-
ur og heftistóla, límþvingur og límofna fyrir
húsgagnasmíði, sjerstaklega gerða bátakló
(davider) fvrir varðskipið „Óðinn“, reynslu-
bauju fyrir Garðskagarif, skurðgröfu og pen-
inga- og skjalaskáp, ennfremur olíugeyma,
vatnshjól og fl. Telur smiðjan það framtíðar-
markið, að skipuleggja þannig nýsmíðar, að
þær fari fram i sjerstakri deild, eftir því sem
húsrúm leyfir, svo að menn geti unnið að þeim
útaf fyrir sig, ótruflaðir af viðgerðastarfsem-
inni. Hverju smiðjan kann að bæta við nýsmíð-
ar sinar i náinni framtið, er óráðið enn, en
liún mun eftir mætti keppa að því, að stækka
og fullkomna verksvið sitt hvað það snertir.
Af áhöldum hefir smiðjan þegar fengið 5
rennibekki, 1 hefil, ö horvjelar, 1 loftsmíða-
Iiamar, 4 eldsmiðjur, 1 rafsuðuvjel, 2 plötu-
valsa, 2 plötuklippur, 1 útieldstæði, 1 beyginga-
vjel, 2 loftþjöppur með tillieyrandi verkfærum,
1 steypuofn fyrir deiglusteypu, 1 vjelsög, 1 slipi-
vjel, 1 vörubíl og talsvert af trjesmíðaverkfær-
um.
Með þessu stutta yfirliti þykist jeg liafa fært
nokkur rök að því, sem jeg sagði i byrjun
greinarinnar, að í fáum iðngreinum liafi fram-
farir orðið jafnmiklar síðustu 10—20 árin, og
einmitt i járniðnaðinum, og að nú er svo kom-
ið, að óþarfi er að senda veiðiskip vor og vjel-
ar til útlanda til viðgerða og flokkunar. Má
bæta þvi við, að með þeirri samvinnu, sem nú
hefir verið stofnað til af smiðjunum Hamar
og Hjeðinn, er hægt að ná sama vinnuhraða
og verði og best þekkist utanlands, og verk-
gæðin bafa lengi verið slík.
H. H. E.
Sjóklæói.
Þó tilraunir muni áður hafa verið gerðar í
þá átt að búa til oliusjóklæði, þá varð árang-
ur litill sem enginn af þeirri viðleitni fyrr en
1924, að Hans Kristjánsson setti hjer fyrst upp
[
verkstæði í þeirri grein. Hafði hann fengið
nokkurn styrk hjá Fiskifjel. Islands til þess að
kynna sjer olíufatagerð í Noregi. I fjelagi við
liann var svo myndað fjelag, sem nefndist sjó-
klæðagerð Islands. Þessi fyrsta tilraun mistókst
þó og var samþykkt að slíta fjelaginu. Starf-
semin lagðist þó aldrei alveg niður og 1927 var
fjelagið endurreist af nýjum mönnum og síð-
an liefur starfsemin vaxið ár frá ári. Árið 1928
störfuðu 8 manns í Sjóklæðagerðinni, en nú
vinna þar að staðaldri 18 manns.
Á síðastliðnu ári var hjer stofnað annað fje-
lag fyrir forgöngu Sveins Valfells, sem heitir
Vinnufatagerð íslands. Þar sem Sjóklæðagerðin
var um það leyti lítilsliáttar byrjuð á fram-
leiðslu vinnufata, þá tókust samningar milli
þessara f jelaga þannig, að Sjóklæðagerðin gerð-
ist hluthafi í hinu f jelaginu og hefur með liönd-
um allan tilbúning fatanna. Að þessu vinna nú
16 manns og framleiða um 200 flíkur á dag.
Sjóklæðagerð Islands hefir þannig 34 manns i
þjónustu sinni auk yfirmanna og greiðir mán-
aðarlega um 5000 kr. í vinnulaun. Það má þvi
segja, að þetta unga fyrirtæki sje orðinn all-
inikill vinnuveitandi og er glöggt dæmi þess,
livaða möguleikar eru til þess að framleiða lijer
ýmislegt það, sem annars væri keypt tilbúið frá
útlöndum.
Vitanlega liefur þetta fyrirtæki átt við ýmsa
örðugleika að stríða og liafa þeir aðallega ver-
ið fólgnir í tvennu. Annars vegar vantaði fag-
þekkingu, sem haft hefur í för með sjer, að
ekki liefir verið unnt að varast, að ýmsir gall-
ar bafa komið fram i vörunni. Þó má óhikað
fullyrða að framleiðslan liafi yfirleitt líkað vel
og sje í áliti. Hins vegar er liörð samkeppni,
einkum frá Norðmanna hendi. Hefur starfsemi
að ýmsu leyti staðið þar höllum fæti og sakn-
að nægilegs stuðnings frá löggjafarinnar hendi.
Verður að svo komnu ekki fullyrt frekar um
þetta, en full ástæða væri til, að bæði þing og
stjórn kynti sjer rækilega tollalöggjöf Norð-
manna, sem miðar bæði að því að eyðileggja
erlenda samkeppni í Noregi og efla útflutning
norskrar framleiðslu.
M. J. M.
6 ]