Tímarit iðnaðarmanna - 01.12.1941, Blaðsíða 13

Tímarit íðnaðarmanna G. XIV. 1941
toilur komi ekki niður á iðnaðarmönnum frek-
ar en öðrum landsmönnum, því að þeir laki
hann aftur i fullunninni iðnaðarvörunni. En
er þá nokkur furða þótt iðnaðarvaran þyki dýr
og erfitt sé að keppa við verð á erlendri vöru,
þegar þessu g'jaldi er bætt við hin geysilega liáu
farmgjöld, sem nú eru tekin og i sumum tilfell-
um liafa tífaldast síðan fyrir stríð. Þá mátti fá
fragt á venjulegu timbri i heiliuu förmum fyrir
kr. 80,00 á standard. Nú er farmgjaldið fyrir
þessa vöru, sem iðnaðarmenn nota tiltölulega
mest af, kr. 812,50, eins og áður er sagt.
Og er það svo nokkuð undarlegt, þegar ríkis-
stjórnin sjátf og óskabarn þjóðarinnar leyfa sér
að raka svona saman fé úr vösum þjóðfélags-
þegnanna, þótt einstaklingarnir vilji líka eign-
ast spariskildinga eða eyðslufé, og krefjist
liærra kaups og geri verkföll. „Hvað höfðingj-
arnir liafast að, hinir meina sér leyfist það“.
Dómur
sakadómara um vinnu við rafv.störf.
Það hefir verið venja að birta ýmsa clóma
í Tímaritinn, sem varða iðnað og iðnaðar-
menn. Þótt liér sé ekki urn sérlega merkilegt
múl að ræða, getur álit og úrskur&ur gfir-
valdatnna í þessu efni orðið til fróðleiks og
aðvörunar fyrir iðnaðarmenn. Jafnframt
dómnum fylgir álit Rafmagnseftirlits ríkis-
ins á málimi, er það sendi til sakadómara.
Ár 1941, miðvikudaginn 5. nóvember, var í lög-
reglurétti Reykjavíkur, sem haldinn var á skrifstofu
réttarins af Ragnari Jónssyni, fulltrúa sakadómara,
kveðinn upp dómur í málinu nr. 3173—74/1941:
Valdstjórnin gegn Ludvig Guðmundssyni og Andrési
Ágúst Jónssyni.
Málið er höfðað gegn kærðum fyrir brot gegn lög-
um um iðju og iðnað nr. 19, 1927, sbr. lög nr. 105,
1936. Rannsókn þess var hafin samkvæmt kæru Raf-
virkjafélags Reykjavíkur. Það var dómtekið 20. okt.
síðastliðinn.
Kærðir eru þeir Ludvig Guðmundsson, rafvirkja-
meistari, til heimilis Laugavegi 46 liér í bæ, fæddur
20. júlí 1915 hér í bæ, og Andrés Ágúst Jónsson, raf-
virkjameistari, Týsgölu 3 hér í bæ, fæddur 28 júní
1907 hér í bæ. Hvorugur þeirra hefir sælt refsingu
svo kunnugt sé.
í kæru Rafvirkjafélagsins var kærðum gefið það
að sök, að þeir hefðu í þjónustu sinni „ófaglærða
menn“ og notuðu þá „til fagvinnu eins og um fag-
lærða iðnaðarmenn væri að ræða.“
Um þetla hefir eftirfarandi upplýzt:
1) Andrés Ágúst Jónsson hefir m. a. haft í þjónustu
sinni 4 símamenn og látið þá starfa að linulagn-
ingu fyrir setuliðið undir forsögu rafvirkja. Voru
símamennirnir aðallega látnir grafa fyrir slaur-
um, festa isolalora á staura og ganga frá línunni.
2) Ludvig Guðmundsson hafði m. a. í þjónustu sinni
3 verkamenn, er hann lét vinna að lagningu úti-
lína, til aðstoðar sveinum sinum, við að bora
fyrir staurum, setja þá upp, festa isolatora á staura
og veggi og strengja útilinur.
3) Ludvig Guðmundsson hafði í þjónustu sinni nafn-
greindan mann, er unnið hafði sem nemandi i
iðninni í 2Vu ár, án þess þó að um það væri gjörð-
ur námssamningur, og síðan unnið að rafvirkja-
störfum á ýmsum stöðum um nokkurt skeið, án
þess að liafa iðnréttindi í rafvirkjun. Mann þenn-
an lét hann vinna rafvirkjastörf við bráðabirgða-
lagnir í hermannaskálum.
Rétturinn hefir leitað umsagnar Iðnráðs Reykjavík-
ur og Rafmagnseftirlits ríkisins um mál þetta. Er
það álit iðnráðsins að ,óheimilt“ sé „að nota verka-
menn til að setja upp isolatora og strengja línur, þar
sem ótvírætt verður að telja þetta rafvirkjastörf".
Bendir Iðnráðið á, að þau störf séu talin meðal verk-
efna við verklegt próf í rafvirkjaiðn í reglugjörð um
iðnaðarnám frá 31. des. 1928.
Rafmagnseftirlit ríkisins upplýsir aftur á móti að
það sé algeng venja, bæði hér á landi og erlendis, að
hafa verkamenn til aðstoðar iðnlærðum mönnum við
linulagningar. Telur stofnunin, eftir að hafa kynnt
sér það, sem upplýst var í rannsókninni, að i henni
komi ekkert það fram, er beri „það með sér, að ó-
iðnlærðir menn hafi verið látnir vinna eiginleg raf-
virkjastörf“, að undanteknum störfum manns þess,
er getur i 3. lið.
Að fengnum þessum upplýsingum um tíðkanlega
venju um aðstoðarstörf lijá rafvirkjum verður starf-
semi sú, er kærðir hafa rekið og lýst er undir 1. og
2. lið ekki talin þeim til sakfellingar samkv. iðnlög-
unum. Aftur þykir Ludvig Guðmundsson hafa gerzt
sekur við 15. gr. 5. tl. laga nr. 105/1936 um breyling
á lögum nr. 19, 31. maí 1927 um iðju og iðnað og
lögum nr. 85, 19. júní 1933 um breyting á þeim lög-
um, með ])ví að hafa tekið mann þann, er greinir i
3. lið, lil almennra rafvirkjastarfa, þar sem hann
skortir iðnréttindi í rafvirkjun. Þykir refsing hans
bæfilega ákveðin 100 króna sekt til rikissjóðs, er
greiðist innan mánaðar frá lögbirtingu dóms þessa,
en afplánist ella í varðhaldi í 7 daga. Hann greiði
og kostnað sakarinnar að hálfu, þar með talin máls-
varnarlaun til skipaðs talsmanns síns og meðkærða