Fréttablaðið - 18.11.2009, Síða 14

14 18. nóvember 2009 MIÐVIKUDAGUR
SCHUMANN & BRAHMS I
Schumann og Brahms tilheyrðu kunnasta ástar-
þríhyrningi tónlistarheimsins, ásamt hinni fögru og
hæfi leikaríku Clöru – konunni sem báðir elskuðu.
Í tilefni af 200 ára afmæli Schumanns fl ytur SÍ
verk þessara tónjöfra og byrjar á glæsilega píanó-
konsertinum sem Robert samdi handa Clöru
skömmu eftir að þau fengu að eigast. Tæpri hálfri
öld síðar var hún líka sú fyrsta sem Brahms leyfði að
heyra hina áhrifamiklu fjórðu sinfóníu sína.
Miðasala á www.sinfonia.is og í síma 545 2500.
FRÉTTASKÝRING: Saga DeCode öll
DeCode, móðurfélag Ís-
lenskrar erfðagreiningar,
óskaði eftir greiðslustöðv-
un í fyrrinótt. Fyrirtækið
hefur átt við alvarlegan
fjárhagsvanda að stríða
og hefur keyrt á tekjum
af eignasölu og lánsfé á
yfirdráttarvöxtum á árinu.
Jón Aðalsteinn Bergsveins-
son settist niður með Kára
Stefánssyni, stofnanda
fyrirtækisins.
„Þegar þú leiðir stórt verkefni
eins og þetta þá þýðir ekki að
taka aðeins kredit fyrir þegar vel
gengur. Þú berð einnig ábyrgð
á því sem miður fer,“ segir Kári
Stefánsson, stofnandi og forstjóri
de Code, móðurfélags Íslenskrar
erfðagreiningar. „Þeir sem stjórna
svona fyrirtæki bera ábyrgð á því
hvaða leið er farin. Ég sá enga aðra
leið,“ bætir hann við.
Greiðslustöðvun
DeCode, móðurfélag Íslenskrar
erfðagreiningar, óskaði í fyrrinótt
eftir greiðslustöðvun í Delaware í
Bandaríkjunum. Greiðslustöðv-
unin fellur undir 11. kafla banda-
rískra gjaldþrotalaga og veitir fyr-
irtækinu greiðslustöðvun fram í
janúar á næsta ári.
Í beinu framhaldi af greiðslu-
stöðvuninni var skrifað undir
kaupsamning við bandaríska fjár-
festingarfélagið Saga Investments
um kaup þess á Íslenskri erfða-
greiningu (ÍE).
Saga Investments er fjárfest-
ingarfélag í eigu Polaris Venture
Partners og Arch Venture Partn-
ers, sem eru þekktir fjárfestar í
Bandaríkjunum á sviði líftækni.
Félagið er meðal frumfjárfesta
í deCode og hefur haft stjórnar-
mann í félaginu frá fyrstu árum.
Saga Investments lánar ÍE nægt
fé til að reka fyrirtækið fram yfir
næstu áramót en leggur því síðan
til nægt rekstrarfé næstu tvö ár.
Á nýju ári verður ÍE skilið frá
deCode og mun það eftirleiðis búa
til greiningartæki og meta áhættu-
sjúkdóma. Viðskiptamódelið verð-
ur eingöngu byggt á þróun og sölu
á greiningartækjum og tengdri
vinnu auk þjónustu við þá sem
þurfa að láta arfberagreina gögn.
Slitastjórn verður sett yfir deCode
og verða hlutabréf þess tekin úr
viðskiptum á bandarískum hluta-
bréfamarkaði. Engin breyting
verður á rekstri ÍE í Vatnsmýr-
inni en þar starfa um tvö hundruð
manns, að sögn Kára.
Þegar allt verður gengið yfir
fljótlega eftir áramótin er gert
ráð fyrir að Kári stígi upp úr for-
stjórastólnum og Earl M. Colli-
er, stjórnarmaður deCode, setjist
í hann. Kári mun eftir það verða
starfandi stjórnarformaður auk
þess að stýra rannsóknum og búa
til greiningarprófin. Collier mun
stýra fyrirtækinu. Saman mynda
þeir tveggja manna framkvæmda-
ráð sem tekur allar meiri háttar
ákvarðanir um rekstur ÍE í fram-
tíðinni.
Rekið fyrir lánsfé
Daglegt líf var með hefðbundn-
um hætti innan veggja ÍE í gær.
Starfsfólk hafði ekki haft hugmynd
um það sem von var á. Nokkrir
sögðu sér létt eftir óvissuna sem
vomað hafði yfir um nokkurra
mánaða skeið. Kári sagði á hlut-
hafafundi í nóvember í fyrra sjóði
fyrirtækisins við það að tæmast og
gæti svo farið að botninum næði
um áramótin.
Samningaviðræður hafa staðið
yfir við lánardrottna síðan fyrir
síðustu áramót en þær skilað litlu.
Þar á meðal var rætt við fjárfesta
sem áttu skuldabréf útgefin af
deCode árið 2006. Skuldabréfin
eru með breytirétti sem felur í sér
að lánardrottnar gátu breytt þeim
í hlutabréf. Lítill ávinningur er í
því enda hefur verðmæti hluta-
bréfa fyrirtækisins legið undir
einum dal á hlut, flokkast til aura-
bréfa (e. penny stocks) og vega því
lítið á móti kröfum.
Milli viðræðna hafa stjórnendur
deCode losað um eignir og skorið
niður í rekstri. Félagið seldi Lands-
bankanum vaxtaberandi skulda-
bréf úr eignasafni sínu í byrjun
síðasta árs fyrir ellefu milljónir
dala, jafnvirði 1,4 milljarða króna
á þávirði. Það gaf fyrirtækinu
súrefni til skamms tíma. Stefnt
var að því að kaupa skuldabréfin
aftur af bankanum um næstu ára-
mót. Kári segir ekki verða úr því
eins og málum sé háttað. Skulda-
bréfin gefa vel af sér og telur hann
Landsbankann allt eins geta hagn-
ast á viðskiptunum.
DeCode greip til ýmissa annarra
aðgerða til að vinda ofan af starf-
seminni, svo sem með lokun þró-
unardeildar í Bandaríkjunum sem
kostaði sextíu manns vinnuna. Við
það dró úr þróunarkostnaði.
Í september gerði fyrirtækið
fjármögnunarsamning við Saga
Investments. Samningurinn var
eins konar lánalína sem fyrirtæk-
ið dró hiklaust á nokkrum sinn-
um fram undir það síðasta. Skuld-
ir deCode við Saga Investments
nema nú í kringum 4,4 milljón-
um dala, jafnvirði rúmum hálf-
um milljarði króna. Lánið ber átta
prósenta vexti. Fyrirtækjum sem
sækja í slíkt fé standa fáir aðrir
kostir til boða og lýsir vel vand-
ræðum deCode, líkt og Fréttablað-
ið greindi frá í síðustu viku.
Skuldir deCode námu 230 millj-
ónum dala, jafnvirði tæpra þrjá-
tíu milljarða króna eftir fyrri
hluta þessa árs. Fyrirtækið tapaði
24,3 milljónum dala á tímabilinu,
sem jafngildir þremur milljörðum
króna. Á sama tíma drógust tekj-
urnar verulega saman. Þetta var
þrettánda rekstrarár fyrirtækis-
ins, sem aldrei hefur skilað hagn-
aði.
„DeCode var að öllum líkindum
stofnað nokkrum árum of snemma.
Tæknin var ekki til staðar sem við
ætluðum að búa til. Á þeim tíma
söfnuðum við skuldum sem varð
baggi á fyrirtækinu. Nú reiknum
við með hröðum vexti enda með
hvassara viðskiptamódel,“ segir
Kári Stefánsson.
KÁRI STEFÁNSSON Stofnandi og forstjóri deCode virtist þreyttur þegar hann ræddi við Fréttablaðið í gær. Hann stígur úr forstjóra-
stólnum í kjölfar umskipta hjá ÍE á nýju ári. Hann verður stjórnarformaður og mun stýra þróunardeildinni. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Kári stígur úr forstjórastólnum
1996 Kári Stefán snýr aftur til Íslands frá Bandaríkjunum með 400 milljónir króna
til að stofna líftæknifyrirtæki. Fjámagninu safnaði hann frá bandarískum fjárfest-
um. Fyrirtækið er stofnað í Delaware í Bandaríkjunum.
1998 Með lögum um gagnagrunn á heilbrigðissviði er lagður grunnur að rekstri
deCode.
1999 Fjárfestingarbanki atvinnulífsins (FBA), Landsbankinn og Búnaðarbankinn
kaupa sautján prósenta hlut í deCode. Stuttu síðar bútar FBA hlut sinn niður og
selur hann til einstaklinga á svokölluðum gráum markaði. Þar fór verðið upp úr
öllu valdi.
2000 Verð bréfa deCode fer í 65 dali á hlut á gráa markaðnum. 18. júlí sama ár
eru hlutabréf fyrirtækisins skráð á Nasdaq-hlutabréfamarkaðinn í Bandaríkjunum.
Upphafsverð var 28,5 dalir á hlut. Það fór hæst í 31,5 dali á fyrsta viðskiptadegi en
náði aldrei þeim hæðum sem bréfin náðu á gráa markaðnum. Fjárfesting þeirra
sem þar keyptu hlutina fengu aldrei sitt að fullu til baka.
2007 Greiningarprófið deCODEme kemur á markað. Sala stenst ekki væntingar.
2008 Gengi hlutabréfa í deCode fara undir einn dal á hlut í fyrsta sinn. Bréf
fyrirtækisins voru tímabundið tekin úr viðskiptum á Nasdaq-markaðnum. Gengið
virtist ætla að jafna sig í júlí þegar það náði 77 sentum á hlut. Það gekk ekki eftir.
17. nóvember 2009 deCode óskar eftir greiðslustöðvun í nóvember. Gengi
hlutabréfanna hrynur um rúm áttatíu prósent, fellur úr 23 sentum á hlut í fjögur.
FRÉTTASKÝRING
JÓN AÐALSTEINN
BERGSVEINSSON
jonab@frettabladid.is
Hluthafarnir tapa alltaf