Vikan - 21.08.1952, Blaðsíða 13

VIKAN, nr. 32, 1952
13
ÞAÐ ERU nú liðin allmörg ár
síðan húsið var rifið í New York,
sem hýsti einn undarlegasta meðlim
einnar undarlegustu fjölskyldunnar,
sem nokkru sinni hefur verið uppi í
Bandaríkjunum. Húsið hét Wendel-
hús og var í eigu milljónamæringsins
og sérvitringsins John Gottlieh
Wendel.
Wendel-systkinin — John Gottlieb
og sjö systur hans — voru forrík.
En það átti fyrir þeim að liggja að
verða lifandi staðfesting þeirrar
kenningar, að sönn lífshamingja verði
ekki keypt fyrir peninga. Enda voru
Wendel-systkinin sennilegast ein-
hverjar giftusnauðustu og furðuleg-
ustu mannverurnar, sem um getur í
bandarískúm annálum 20. aldarinn-
ar.
Hamingjuleysi þeirra átti alveg
vafalaust rætur sínar að rekja til auð-
æfanna, sem að systkinunum hlóðust..
Wendel og systur hans urðu snemma
sannfærð um, að allur heimurinn væri
staðráðinn í stela frá þeim hverj-
um einasta eyri auðæfa þeirra;
árangurinn varð ofsóknarbrjálæði,
tortryggni og yfirnáttúruleg sér-
I NÆSTU
VIKU:
'Jo/xn
CáOW^DáA.
WEMDEL FJOLSKYLDAIM
Sérviska og tortryggni auðkenndi allt hennar líf
viska, sífelldur flótti, sem hlýtur að
hafa breytt lífi þessa skrítna fólks i
hálfgerða martröð.
1,000 dollara dagleiga.
Wendel-hús var byggt löngu fyrir
bandarísku borgarastyrjöldina. í>ar
bjó John Wendel, sjálfur ættarhöfð-
inginn. Það átti meðal annars fyrir
honum að liggja að búa til dauða-
dags í 6,000 dollara húsi — fyrir um
1,000 dollara á dag. Tugir lögfræð-
inga reyndu árum saman að fá hann
til að flytjast í annað hús. Svo var
mál með vexti, að Wendel-hús stóð á
lóð, sem virt var á tæplega fjórar
milljónir dollara, og rentur af þeirri
upphæð, fasteignagjöld o. fl. námu
samtals um 1,000 dollurum á dag. En
Wendel sat fast við sinn keip. Hann
var eins og fyrri daginn sannfærður
um, að vondir menn væru að reyna
að hafa af honum peninga. Og í hús-
inu bjó hann, þar til hann fór þaðan
liðið lík, á lóð, sem hefði verið hægt
að selja fyrir 66 milljónir íslenzkra
króna.
Wendel karlinn átti til fleiri
skringileg uppátæki. Hann notaði til
dæmis æfilangt gas til ljósa, af því
hann taldi rafljós fara illa með aug-
un í sér. Útvarpið vildi hann heldur
ekkert hafa með að gera og þaðan af
síður bifreiðar. Og það herjans uppá-
tæki, símann, bannaði hann algerlega
i sínum húsum.
Begnhlífamaður.
Sannleikurinn var sá, að John
Wendel og systur hans „lifðu í for-
tíðinni". John Wendel fannst það
hentugt og þægilegt að láta sníða
öll föt sín eftir einum fjári merki-
legum fötum, sem hann hafði keypt
sér í kringum 1870! Nítjándu aldar
fötin geymdi hann kyrfilega í þei*n
hinum sama kassanum, sem hann
hafði fengið þau í úr verzluninni, og
eitt sinn er mælt hann léti taka af
þeim hvorki meira né minna en 18
kopíur! Ennfremur aftók hann með
öllu að nota lituð efni í fatnað sinn;
ef hann ætlaði að fá sér svartan
frakka, pantaði hann persónulega
svarta ull beint frá Skotlandi,
Wendel var regnhlífamaður. Hann
var svarinn regnhlífamaður. Það er
fullyrt, að hann hafi aldrei sést úti
i egnhlífarlaus — og þar skipti veðrið
ekki minnsta máli.
Einn stráhatt átti þessi milljóna-
mæringur, og hattinn notaði hann,
þar til svo mátti heita, að hann rotn-
aði á kollinum á honum. En hann lét
lakkbera þennan hatt árlega á með-
an hann entist.
Hann stóð á því fastar en fótun-
um, að allskyns dularfullir sjúkdóm-
ar ættu rætur sínar að rekja til sýkla,
sem einungis kæmust í mannslíkam-
ann upp um iljarnar. Og hann kunni
ráð við því. Hann lét setja tommu-
þykka gúmmísóla á skóna sína — og
þá var það í lagi.
Biðlar bannaðir.
En þessi maður var fyrst og
fremst harðstjóri, sem ekki einungis
eyðilagði sitt eigið líf, heldur einnig
systra sinna. Hann óttaðist það all-
ar stundir, að þær tækju upp á því
að giftast, en þá mundi ættarauður-
inn tvístrast. Honum tókst líka með
klókindum að koma i veg fyrir gift-
ingu þeirra allra að einni undanskil-
inni; en hún var samt orðin sextug,
áður en hún komst í hjónabandið.
Auðvitað öró þessi einsetustefna
þó dilk á eftir sér: systurnar urðu
jafnvel ruglaðri en bróðir þeirra. Ein
reyndi að brjóta af sér hlekkina og
lifa sjálfstæðu lífi. Hún vildi sumsé
fá að umgangast annað fólk — eins
VIKAIM
birtir hér í örstuttu máli
„sögu“ Wendel-ættarinnar
bandarísku. Það mætti kanski
kalla þetta fimm minútna æfi-
sögu. Wendel er látinn og allt
hans lið. En liann var frægur
í Bandarikjunum á sinum tima
— fyrir vitleysu að vísu, en
það út af fyrir sig er nógu
laglega af sér vikið. VIKAN
mun nú i næstu tölublöðum
segja sögur annarra frægra
manna, flestra raimar heims-
frægra. Sumir eru látnir, en
margir eru enn við góða heilsu.
Nokkur nöfn: Mary Pickford,
John D. Rockefeller, Ely Cul-
bertson, Somerset Maugham,
Enrico Caruso, A1 Jolson,
Eddie Rickenbacker, Katherina
Hepburn.
og annað fólk. En baráttu hennar við
bróður sinn lyktaði svo, að hún
missti vitið. Hún dvaldist í 20 ár á
geðveikrahæli, en þegar hún lést
1930, lét hún eftir sig fimm milljónir
dollara.
Jósephína hét önnur systir; hún
bjó í einu sveitasetra Wendel-fjöl-
skyldunnar. Hún bjó þarna alein með
miklu þjónustuliði og gæzlufólki.
Einhverntíma hefur hana víst langað
til að öðlast þessháttar líf sem jafn-
vel fátækasta fólki er ©ftsinnis gefið.
Hún fór nefnilega allt í einu að
ímynda sér, að húsið sitt vœri fullt
af glaðværum, litlum börnum, og við
þessi ,,börn“ talaði hún oft tímunum
saman. Einnig kom það ekki ósjaldan
fyrir, að hún léti leggja á borð fyrir
sex, og svo sat hún ein við borðið,
en flutti sig um set eftir hvern rétt;
hún var að leika gesti sína.
Ella hét þriðja systirin. Hún var
lika einbúi. Hún átti sér kjölturakka
og honum gaf hún alla ást sína.
Hann svaf i pínulitlu rúmi, sem var
nákvæm eftirlíking af rúmi húsmóð-
ur hans. Og þjónar báru honum góm-
-sæta rétti á flauelsklæddum bakka.
Auðurinn og „ættingjarnir“.
Ella lifði bróður sinn og systur.
Hún hélt til hins síðasta, að hún ætti
alls enga ættingja á lífi. En þegar
hún dó, komu fram 2,300 ,,ættingjar“
og gerðu kröfu til arfs eftir hana.
1 þessum hóp voru m. a. 400 Þjóð-
verjar, sem báru Wendel nafnið!
Það tókst þó að sanna svik á nærri
allt þetta fólk. En til þess þurfti
marga lögfræðinga. Um 250 lögfræð-
ingar munu hafa þegið einhverja
þóknun fyrir afskipti sín af málinu.
Þar hafði John Gottlieb Wendel mis-
reiknað sig herfilega. Hann fékkst
nefnilega aldrei tii að semja erfða-
skrá, sagði jafnan, að engir bann-
settir lögfræðingar skyldu hagnast
á peningunum sínum.
Litla flugan og aðrir
kunningjar
Það er nýjast af Litlu flugunni
hans Sigfúsar Halldórssonar, að hú»
hafi hitt kunningja sinn uppi undir
lofti í einni af flottari íbúðum bæjar-
ins og sagt:
— Skrítið er það annars, hvað
mennirnir geta verið dásamlega vit-
lausir.
— Nú, hvað áttu við ? spurði
kunningjaflugan.
— Líttu bara i kringum þig, sagði
Litla flugan. Þarna eyða þeir sandi
af peningum í að smíða loft í hús-
in sín, — og svo ganga þeir á gólfinu.
! ! !
1 stuttri ræðu um ráðvendni skýrði
Mark Twain áheyrendum sínum svo
frá, að sem strákur hefði hann eitt
sinn fallið í mikla freistni, þegar
hann sá vagn fullan af melónum —
og eigandann hvergi nærri: „Ég lædd-
ist að vagninum og stal melónu. Ég
hljóp inn í húsasund til þess að borða
hana, en ég var ekki fyrr búinn
að taka fyrstu munnfyllina en undar-
leg tilfinning greip mig. Ég áttaði
mig þó fljótlega. Ég gekk hiklaust
að vagninum, skilaði melónunni —
og tók aðra, sem ekki var trénuð."
! ! !
Við munum öll eftir sandpoka-
virkjunum, sem Bretar reistu á göt-
unum í Reykjavik og út um allar
sveitir. Að sjálfsögðu voru svona
virki líka mjög i tísku í Bretlandi
sjálfu. Nú segir í ensku blaði, að
eftirfarandi áletrun hafi fundist á
leifunum af einu slíku virki:
„Hitler er búinn að leggja undir
sig Pólland. Hitler er búinn að leggja
undir sig Danmörku, Noreg, Holland,
Belgíu og Frakkland. En honum mun
ekki takast að leggja undir sig þetta
sandpokavígi. — L. Smith liðþjálfi."