Vikan - 21.08.1952, Blaðsíða 2

2
VIKAN, nr. 32, 1952-
í FRÁSÖGUR FÆRAIMDI
I>\í) er kominn tími til að
einhver taki í taumana. Það hefði
átt að mót-
mæla þessu
fyrir langa
iöngu. Þetta
eru ósannindi
frá rótum og
hreinn áróður.
Þetta er ó-
hæfa, sem
ekki getur
gengið leng-
ur. Ég á við
upphafsorðin í
kvæðinu hans
Þorsteins Erlingssonar: „Litla
skáld á grænni grein . . .“
Grænni grein! Skáldin íslenzku
— og vaxtarlag þeirra skiptir
sannast að segja alls engu máli
— eru vissulega ekki á neinni
grænni grein. l>au eru bláfátæk,
næstum því upp til hópa. Og það
bendir ekkert til þess, að breyt-
ing verði á þessu á yfirstandandi
fjárhagsári.
I>AÐ virðist nefnilega fyrir
löngu hafa orðið algert samkomu-
lag um það á Islandi, að skáld
e i g i að lifa og g e t i lifað á
loftinu. Skáldið skrifar bók. Það
er margra vikna vinna að setja
hana, margra daga verk að lesa
af henni prófarkir, mikið starf
að binda hana, mikil list að teikna
á hana kápuna, mesta þrekvirki
að dreifa henni um landið. Og
einhversstaðar mitt á milli vél-
setningarinnar og dreifingarinnar
— gleymist skáhlið! Setjarinn
kemur og fær aurana sína fyrir
að setja bókina. Prófarkalesarinn
kemur og fær aurana sína fyrir
að lesa prófarkir af bókinni. Bók-
bindarinn kemur og fær aurana
sína fyrir að binda bókina. Xeikn-
arinn kemur og fær aurana sína
fyrir að teikna kápuna á bókina.
Bóksalinn kemur og fær aurana
sína fyrir að selja bókina. Og svo
kemur skáldið, og þá er kassinn
tómur.
Það varð fyrir æfalöngu sam-
komulag um það á Islandi, að
skáld gætu lifað á loftinu.
KaNNSKI er þetta samt of-
urlítið orðum aukið. Kannski er
myndin ekki alveg svona svört.
Við eigurn ágæta útgefendur, sem
margir hverjir eru allir af vilja
gerðir að hjálpa skáidum. Og þó
er það sannleikur, að maðurinn,
sem setur bókina skáldsins, eða
maðurinn, sem selur bókina, ber
oft og tíðum meira úr býtum en
aumingja höfundurinn.
Þetta eru sumsé allt að því
landslög. I.ítið til dæmis andartak
á gjaldskrá útvarpsins. 1 þessari
skrá stendur
það svart á
hvítu, hve háa
þóknun beri
að greiða
skáldum og
rithöfundum
fyrir flutn-
ingsréttinn á
verkum
þeirra. I>etta
er mínútu
gjaid, alveg eins og hjá leigu-
bílstjórum. Það er að segja: þókn-
un höfimdar miðast við það,
hversu langan tíma flutningur
verksins tekur í útvarpinu. Gjald-
skiptingin er svona:
Fyrir óbundið mál: Fimm krón-
ur á mínútu.
Fyrir Ieikrit: Sjö krónur á mín.
Fyrir ljóð: Átta krónur á mín.
Vill svo einhver ykkar taita sér
penna í hönd og skrifa 1500 orða
smásögu? I>að er feiltilega gróða-
vænlegt. Lestur sögunnar ætti að
taka einar 15 mínútur, svo að
sagan er þá 75 króna virði eftir
útvarpstaxta!
ÞaÐ hefur verið óskaplega
mikið talað um drykkjuskap Is-
lendinga að undanförnu, hvað þeir
séu miklir svolar og þar fram
eftir götunum. Svo að okkur
hérna á VIKUNNI var talsvert
skemmt um daginn, þegar við lás-
um um það í útlendu blaði, að
fundist hefði um 3,000 ára gamall
egypskur papýrus, sem á voru
særingar — gegn timburmönnum.
Heimurinn fer kannslti versn-
andi, en hann fer sér voðalega
hægt.
VIKAN fær feikn af bréfum
og þykir vænt um það. jMörg
þessara bréfa eru ágæt, og eins
og lesendur vita bezt sjálfir, eru
spurningarnar um allt milli him-
ins og jarðar. Reynt er eftir
megni að
veita bréfrit-
urunum ein-
hverja úr-
lausn, þótt
ekl« sé það
alltaf auðunn-
ið verk.
Eins og
vænta má, er
réttritunin á
bréfunum æði
misjöfn,
stundum til
fyrirmyndar,
oft góð, stöku sinnum — væg-
ast sagt — fyrir neðan allar hell-
ur.
Við höfðum mikla ánægju af
einu orði í einu bréfi, sem við
fengum fyrir skemmstu. Bréfrit-
arinn skrifaði þar „hugsa“ aJveg
hiklaust með x-i. Hefur senni-
legast ekki mátt vera að þvi að
huxa sig um.
GaJVILA BlÓ tók myndina
„Annie, skjóttu nú“ aftur til sýn-
inga í síðastlíðinni viku. I>rjú
reykvísku dagblaðanna skrifuðu
enska nafnið á myndinni svona,
sama daginn: Annie, get your gun
(sem er rétt), Annie giet jokur
Gun (sem er ekki rétt) og Annie
get your Mayer (sem óneitanlega
er frumlegast).
Loks er þess að geta, að í
einni af æfisögum Napóleons seg-
ir frá blökkumanni, sem var
þjónn keisarans og bar svo tak-
markalausa virðingu fyrir honum,
að hverju sinni sem hinn mikli
maður spurði, hvað tímanum liði,
svaraði þjónninn: Iílultkan er það,
sem yðar hátign þóknast.
Öllu meira er vist ekki hægt að
heimta af nokkrum manni, og
meira er ekki i frásögur færandi
í svipinn. — G. J. A.
Kæra Vika,
1. Ilvað er Sliirley Temple gömul,
hvar er hún fœdd og viltu birta mynd
af henni.
2. Er leyfilegt að skrifa sig annað
en það sem maður heitir?
3. Hvar er lielzt hœgt að komast í
bréfasambönd við útlent fólk? Skrif-
ar það íslenzku.
Svar: 1. Shirley Temple er fædd
23. apríl 1929 í
Santa Monica. Hér
er myndin af
henni, gjörðu svo
vel.
2. Þú verður að
sækja um sérstakt
leyfi til að skipta
um nafn, að öðr-
um kosti verðurðu
að skrifa þig það
sem þú heitir.
3. VIKAN birtir
alltaf öðru hvoru
beiðnir um bréfa-
sambönd útlend-
inga við Islend-
inga. Mjög fáir þeirra tala íslenzku,
en í þessu blaði biðja tvær íslenzkar
stúlkur í Noregi um bréfasamband.
Svar til Sigrúnar:
Hitinn í íbúðinni er ófriðarefni í
mörgum fjölskyldum. Því er svo ó-
haganlega fyrir komið að ungar kon-
ur þurfa venjulega meiri hita til að
líða vel en ungir menn, en aftur
á móti vilja fullorðnir menn oftast
meiri hita en fullorðnar konur. Þetta
er ákaflega erfitt viðureignar. Eðli-
legur stofuhiti er talinn vera 19—20°,
venjulegt fólk getur varla setið
kyrrt ef hitinn fer niður fyrir 18°.
Ef þú hefur mörg herbergi í íbúðinni,
geturðu skrúfað fyrir ofninn i einu
þeirra áður en maðurinn þinn kem-
ur heim, svo hann geti flúið þangað
þegar honum hlýnar of mikið. Ef
þið verðið aftur á móti að sitja i
sama herberginu og getið ekki kom-
ið ykkur saman um meðalhita, virð-
ist það eðlilegt að hita upp fyrir þann
sem kulsæknari er.
Svar til Hólmfriðar:
1) Það er ekki auðvellt að ná burt
freknum, en fjöldi lyfja er til sem
bleiklr þær. Vægustu lyfin eru búris-
upplausn 3% vatnssýringsupplausn
og ýmiskonar smyrsli úr því efni. Af
sterkari lyf jum má nota sublimat og
5% hvítan kvikasylfuráburð. Þessi
smyrsli verður samt að nota með var-
[ Tímaritið SAMTÍÐIN |
■
í Flyt«r snjallar sögur, fróðlegar |
; greinar, bráðsmellnar skopsögur, !
! iðnaðar- og tækniþátt o. m. fl. ■
■ 10 hefti árlega fyrir aðeins 35 kr. :
■ Ritstjóri: Sig. Skújason magister. ■
■ Áskriftarsími 2526. Pósthólf 75. j
úð, því þau erta stundum húðina og-
lítil bót er að því að fá exem í stað
meinlausra frekna.
2) Rétt þyngd er 61.44 kg.
Vikan tekur ekkert fyrir að svara
spurningum, en bréfasamböndin
kosta 5 kr.
Svar til Dísu í Dalakofanum:
1. Við varaþurrk er bezt að bera
mjúkt krem á varirnar á kvöldin og
"jafnvel á daginn, ef vindur er. Ann-
ars skaltu varast að sleikja út um
(sama hve girnilegt matarborðið er)
eða láta sápu fara á varirnar, þegar
þú þværð þér.
2. Breiddu teppi á gólfið á hverj-
um morgni, legstu á það og veltu
neðri hluta líkamans fram og aftur.
Vertu þolinmóð, þú losnar ekki við
„stóran afturenda" á einum degi.
Kœra Vika
1. Ég er rauður í andliti hvað á
ég að gera til að ná þvi af?
2. Ég er sköllóttur og komungur
eða um tvítugt, það hlœja allir að
mér og mér fellur það illa svo ég
geng með hatt á öllum mannamótum
og ég er feiminn við ungar stúlkur.
Hvað á ég að gera því mér er heitt
til kvenna. Á ég að harka af mér og
taka hattinn niður og brosa til
stúlkna og vera ófeiminn?
Rauður Skalli.
Svar: 1. Þú getur látið hálshöggva
þig. Gamanlaust eru orsakir anlits-
roða margar. T. d. getur hann stafað
af meltingartruflunum, starfsemi inn-
kirtla, bólgum í nánd við hina sjúku
húð (t. d. í tönnum eða nefi), hita,
kulda, óhollum fegrunarlifum o. fl.
Þú ættir að láta lækni finna orsök-
ina.
2. Það er miklu hlægilegra að
ganga með hatt inni en hafa skalla.
Getur ekki verið að menn hlægi að
þér fyrir að fela skallann en ekki
fyrir að vera sköllóttur? Ef þú ert
alveg orðinn sköllóttur get ég engin
ráð gefið þér, en ef eitthvað er eftir
af hári, skaltu bursta það á hverju
kvöldi úr salmíaksvínandablöndu.
Kœra Vika,
Ég sé að þú getur ráðið fram úr
erfiðustu vandamálum, svo ég efast
ekki um að þú getir hjálpað nokkrum
örvœntingarfúllum sálum. Málið ligg-
ur svona jyrir: Annaer hrifinaf Pétri,
sem er ástfanginn af Jonnu, sem elsk-
ar Kristján, sem er hrifinn af Gunnu,
sem elskar Jón, sem elskar önnu.
Finnurðu nokkra lausn á þessu?
Svar: Ég hefi fundið lausnina: Þú
hefur séð kvikmyndina „Hringekja
ástarismar", sem sýnd var í Nýja Bíó
fyrir skemmstu og ákveðið að koma
VTKUNNI í vandræði. Hefi ég ekki
rétt fyrir mér?
Shirley Tempíe
Útgefandi VIKAN H.F., Reykjavík. — Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Gísli J. Ástþórsson, Tjamargötu 4, sími 5004, pósthólf 365.