Vikan - 30.01.1958, Blaðsíða 6

Æ iitfun hans Massang
„Ertu ekkert hrœddur við myrkrið?“
sagði gamli, sjóndapri lœknirinn
Eftir Mark Derby
EGAR dr. Stanten steig upp úr
bátnum, hrasaði hann, og fjórar
brúnar hendur voru snögglega réttar
fram, honum til aðstoðar. Auðvitað
vissu þau það.
Húsið hans stóð þarna uppi á hamr-
inum, og bar í sólsetrinu eins og
skörp skuggamynd við dökkan frum-
skóginn að baki; en hann sá það
aðeins eins og daufan brúnan blett
a dökkum fleti. Þetta þúsund mílna
ferðalag hans til Singapore hafði
staðfest það, að nú mundi hann
aldrei framar sjá neitt betur — að
brátt mundi hann sjá ver, og einn
góðan veðurdag mundi hann hætta
að sjá nokkurn skapaðan hlut.
„Friður sé með þér, Tudn læknir,
og velkominn!" sögðu þorpsbúar.
„Friður sé með þér við heimkom-
una!" Friður? hugsaði hann. O,
jæja, undirgefni var reyndar nokk-
urs konar friður, og hann átti ekki
völ á öðru en undirgefni, úr því hann
hafði vfsað á bug hinni skammvinnu
freistingu að binda endi á þetta
allt með innihaldinu úr einhverju af
litlu grænu glösunum í lyfjageymsl-
unni.
„Þér hafið auðvitað vitað þetta
fyrir,“ hafði ungi augnlæknirinn í
Singapore sagt eftir stutta rannsókn.
„Já,“ viðurkenndi hann. ,,Ég vissi
það. En maður getur ekki hætt
að vona.“
Nú lá öll von að baki og hvað var
framundan ? Hægt og hægt mundi
öll birta dvina, þangað til hann yrði
einn í myrkrinu. Að vissu leyti var
hann búinn að vera einn í fimmtán
ár, alltaf síðan Margrét dó. En að
öðru leyti þó aldrei einn, því einasti
læknirinn á eyju með 30.000 vinveitt-
um íbúum hefur engan tíma til að
vera einmana. Nú, eða að minsta
mjög fljótlega mundi hann verða
að hætta öllu.
Það var engin von um eftirmann.
Tekjur litla trúboðsfélagsins, sem
hafði sent hann og Margréti til eyj-
arinnar fyrir þrjátíu árum, höfðu far-
minnir áhugaljós-
myndara á ljósmynda-
keppni blaðsins. Aug-
lýst er eftir myndum
sem á einhvern hátt
má setja í samband
við starfsemi Flugfél-
ags Islands. Keppn-
inni lýkur 22. febrúar.
Verðlaun:
Flugferð til London
og heim aftur.
ið minnkandi. I sex undanfarin ár
hafði það ekki haft efni á að borga
honum þessi lágu laun hans, en hann
hafði fúslega haldið áfram starfi
sínu, á meðan félagið hélt áfram að
birgja hann upp af meðulum.
Hvorugur innfæddu piltanna, sem
hann hafði kennt, mundu vera þarna
ti! að taka við af honum. Vesalings
Luyoh hafði hjálpað honum við að
hjúkra tveim tugum lömunarveikis-
sjúklinga, en farið svo sjálfur hall-
oka fyrir sjúkdómnum. Og hinn dug-
legi Kerian, sem hann hafði að lok-
um sent til náms í læknaskólann á
Jövu, var nýlega útskrifaður og hafði
lýst þvi yfir að hann mundi ekki
koma heim aftur.
„Þú ert ekkert betri,“ sagði einn
af fiskimönnunum að óbrotnum hætti
eyjaskeggja, þegar hann lagði af
stað upp fjöruna.“ Þú fórst til Singa-
pura til að láta lækna augun í þér,
en þau eru ennþá slæm. Hvers-
vegna?“
Hann svaraði á máli eyjaskeggja,
af alvöru og kurteisi, eins og hans
var vandi þegar hann svaraði ein-
lægum spurningum þeirra. ,,Ég er
gamall maður, vinur minn, og aug-
un í mér eru of gömul til að lækn-
ast.“
„Æ!“ Kvíða- og samúðarmuldur
fylgdi háa, gráhærð manninum upp
þrepin að húsinu á hamrinum. „Lít-
ið þið til mín eftir kvöldverð,“ kall-
aði hann niður til þeirra. „Og sjúk-
lingarnir geta komið eftir sólarupp-
rás í fyrramálið, eins og venjulega.“
Eins og venjulega. Ja, næstum
eins og venjulega. Akomu, sem hafði
verið ung hjá honum og var nú að
verða gömul með honum, færði hon-
um kvöldverðinn út á svalirnar, þar
sem stjörnurnar og eldflugurnar
tindruðu í myrkrinu ofcin við haf-
flötinn og myndin af Margréti brosti
við honum frá einu horninu. Og svo
á eftir þetta venjulega létta fótatak
nakinna fóta á þrepunum og tylft af
nágrönnum, sem kom sér fyrir í
kvöldsvalanum á svölunum, meðan
hann reykti pípuna sína og rabbaði
við þá. Ekkert var líka venjulegra
en að hikandi vera birtist undir svöl-
unum, rétt þegar hann ætlaði að
fara í rúmið.
„Hver er þar?“ spurði hann og
deplaði augunum í mildu lampaljós-
inu.
„Það er Massang," var svarað.
Massang? Það hlutu að vera að
minnsta kosti tuttugu unglingar að
nafni Massang i þorpinu. „Hver er
þá veikur?“ spurði hann.
Pilturinn steig nokkur skref út úr
skugganum. „Þú ert veikur, Tuan
læknir.“
James Stanten settist aftur. „Það
er alveg rétt, Massang," sagði hann.
Þegar betur var aj gáð, var alls ekki
venjulegt að ungur maður kæmi
nema í neyð. Nú þekkti hann mann-
inn. Það var ungur fiskimaður, sem
alltaf færði honum fisk að gjöf. Hann
hlaut einhvern tíma að hafa hjálpað
honum í gegnum veikindi. Hann sá
ógreinilega þennan nálægt- 18 ára
gamla ungling með olífugræna slæðu
um sig og gulan vefjahött með löng-
um veifum. „Augun í mér eru of
gömul til að stóru læknarnir í Singa-
pura geti gert við þau,“ sagði hann
við hann.
„Það er þessvegna sem ég kom,“
sagði pilturinn.
„Það er fallega gert af þér að
koma," sagði dr. Stanten. Hann bældi
niður geispa, því þriggja daga flug-
og skipsferð frá Singapore hafði
þreytt hann. „Það er auðveldara að
bera erfiðleikana, ef vinir eru í
nánd.“
Pilturinn sýndi þess engin merki að
hann væri á förum. Hann var kom-
inn þvert yfir svalirnar og seztur
með krosslagða fætur við stól lækn-
isins. „Við hér á eyjunni vitum hve
máttug lyfin þín eru og hve oft
þú hefur glímt við dauðann og fellt
hann,“ sagði hann. „Og sumir okk-
ar vita hvernig þú getur læknað
sjúkling, ekki með meðulum, held-
ur með því að taka heilsuna frá
annarri manneskju."
James Stanten skildi hvað hann
var að fara. „Þú átt við ekkjuna
uppi á hæðinni, sem var að deyja af
því blóðið i henni var skemmt. Já, ég
tók blóð úr nágranna hennar og lét
það i hana í staðinn fyrir skemmda
blóðið, og brátt var hún orðin heil-
brigð. Ertu að tala um hana?“
„Já, það er móðir mín,“ sagði pilt-
urinn. „Það voru mögnuðustu töfr-
arnir, sem okkar fólk hefur nokkurn
tíma verið vitni að.“
„Það voru engir töfrar, drengur
minn,“ mótmælti læknirinn.
„Þetta er það sem við köllum
töfra,“ sagði pilturinn ákveðinn. „Og
það er einmitt þessvegna sem ég er
kominn.“
„Kemurðu frá móður þinni?“
„Nei, Tuan læknir, hún er aldrei
veik núna, síðan hún fékk nýja blóð-
ið. Ég kom vegna þess að það mundu
vera okkur öllum ill örlög, ef þú yrð-
ir alveg blindur.“
„Það er ekkert ef í því sambandi,
drengur minn.“
„En ég veit að þú getur flutt
heilbrigði frá einum líkama til ann-
ars, sem þarf þess með. Eg er því
hingað kominn, Tuan læknir, af
því að ég hef góð augu.“
James Stanten var búinn að reykja
síðustu kvöldpípuna sína fyrir hátta-
tíma, en nú opnaði hann tóbaksdós-
ina viljandi aftur. Þetta mundi taka
lengri tíma en hann hafði í fyrstu
gert ráð fyrir.
„Móðir mín lifir af því blóð ann-
arrar manneskju var látið ’í hana,“
sagði Massang. „Ef þú misstir
gömlu, slitnu augun þín og fengir
ný, góð augu í staðinn, þá gætirðu
aftur séð. Þessvegna bið ég þig um
að taka mín.“
Læknirinn sýndi engin viðbrögð,
aðeins alvöru og athygli. Það kom
ekki til mála að sýna alveg um-
svifalaust fram á fjarstæðuna í til-
boði drengsins. Svo dýrðleg hjarta-
gæzka átti betra skilið.
„Ég skal segja þér hvað ég hef
góð augu,“ sagði pilturinn með ákafa
í röddinni. „Þegar við stóðum allir
á hamrinum síðdegis í dag, til að
horfa eftir bátnum þínum, þá sá ég
hann löngu á undan öllum hinum.
Ég var sá fyrsti sem kom auga á
hnnn.“
„Og svo þegar þú sást að ég hafði
ekki fengið bót í Singapura, þá
ákvaðstu að koma og bjóða mér aug-
un þín?“
Pilturinn hallaði sér snögglega
fram. „Nei, Tuan læknir. Þegar fyrst
var farið að segja að þú værir ef
til vill að verða blindur, fyrir fjórum
eða fimm mánuðum, þá datt mér
það í hug. En ég hef engum sagt frá
því. Þetta er góð ráðagerð, því þú
mundir gera svo mikið gott með aug-
unum minum — lækna deyjandi og
færa þeim sem eru að bugast af
ótta við að missa sína nánustu aft-
ur hamingju. En til hvers nota ég
þau? Ég stari bara út á hafið á
meðan ég er að veiða og horfi á
stúlkurnar þegar ég kem í land. Þó
ég væri blindur, þá gæti ég samt
búið til veiðarfæri og leikið á flautu."
„Ertu þá ekki hræddur við myrkr-
ið, drengur minn?“ spurði læknirinn.
„Ofurlítið," viðurkenndi Massang.
„En ég mundi ekki vera einn. Ajang
frændi minn er líka blindur. Og þegar
maður er blindur, þá mildast hjörtu
fólksins gagnvart manni. Það hef
ég sjálfur orðið vitni að.“
„Ég hef líka séð það,“ sagði lækn-
irinn. „Nú þegar.“
Nú varð þögn, meðan hann hugs-
aði. Þegar ég var í Singapore meðal
milljóna manna, sem ekkert þekktu
mig og var alveg sama hvort ég
væri lifandi eða dauður, þá hafði ég
heimþrá eftir þessu. Og hann minnt-
ist orða Margrétar: heimilið er þar
sem ástin er. Ég er kominn heim.
En hann varð að snúa sér að því
að reyna að senda piltinn hamingju-
saman frá sér. Hvaða svar gat með
nokkru móti vegið upp á móti hinu
einlæga örlæti þessa tilboðs? Hann
leit við og mætti hreinskilnislegu og
stöðugu tilliti þessara fallegu augna.
Og allt í einu rann svarið upp fyrir
honum.
„Massang, drengurinn minn,"
sagði hann og pilturinn deplaði þess-
um dásamlegu augum sínum á móti
lampaljósinu og rétti úr spengilegum
líkamanum til að hlusta með at-
hygli. „Þú hefur sannarlega fært mér
dásamlega gjöf. Og ekki aðeins mér
einum, heldur líka öllu góðu fólki á
Framhald A bls. 11.
0
VIKAN