Vikan - 01.05.1958, Qupperneq 11

Kona með klær
og hala
eftir Robert Muller
Risaeðlur eru alltaf einkar vinsælar.
Hrollvekjurnar slá í gegn — ennþá einu sinni
HROLLVEKJURNAR eru að leggja und-
ir sig kvikmyndaheiminn. Kvik-
myndaframleiðendur segja, að fáar mynd-
ir skili meiri hagnaði um þessar mundir.
Þetta er ,,tízkufyrirbæri,“ ef svo mætti
orða það. Hrifningin fyrir hrollmyndun-
um blossar upp alltaf öðru hvoru, þverr
svo á nýjan leik. En tíunda til fimmtánda
hvert ár er mikill markaður fyrir hroll-
myndir.
Hér er listi yfir nokkrar nýlegar mynd-
ir af þessu tagi:
Sonur dr. Jekylls, Djöflanóttin, Úr hel-
heimum, Afturgöngur, 20,000,000 mtlur
frá jöröu, Árás risakrabbanna, Innrás
vítisskrímslanna, Ófreskjan með milljón
augu, Ófreskjur græna vítisins, Vargarnir
og Ég var varúlfur.
Hálf óhugnanleg nöfn, finnst ykkur
ekki?
Dracula og Frankenstein eru vitaskuld
frægustu ófreskjur kvikmyndanna. Þær
hafa nú verið á ferðinni í góða þrjá ára-
tugi. Ótal myndir hafa verið gerðar um
þessa náunga. Ný útgáfa af Dracula er
nýkomin á markaðinn og verið er að taka
enn eina Frankensteinmynd, sem kvað
eiga að heita Hefnd Frankensteins. Sama
félag hefur eftirfarandi myndir í deigl-
unni: Mannætan, Blóösugur, Andlitslausa
ófreskjan og Júdasarhellirinn.
Þá eru eftirtaldar myndir í undirbún-
ingi í Hollywood: Risinn, Frankenstein
1960 og Frankenstein yngri!
Enginn í kvikmyndaheiminum veit með
vissu hvað veldur skyndivinsældum ó-
freskjumyndanna. Sumir vilja setja það í
samband við ástandið í heiminum: þegar
ófriðvænlega horfi, skapist einhverra
hluta vegna góður markaður fyrir hroll-
vekjur af ýmsu tagi. Aðrir setja þetta
einfaldlega í samband við áróður og aug-
lýsingabrellur kvikmyndafélaganna: þau
eigi mikinn lager af hrollvekjumyndum og
dengi þeim á markaðinn með vissu ára-
bili.
Hvað um það, það er mikið gróðafyrir-
tæki um þessar mundir að búa til snjalla
hrollvekjumynd. Sem 'dæmi má nefna Of-
sólcnir Frankensteins, sem brezkt kvik-
myndafélag sendi á markaðinn fyrir
tveimur árum. Talsmenn fyrirtækisins
segja, að engin brezk mynd hafa fengið
jafngóðar móttökur í Bandaríkjunum fyrr
né síðar, engin hafi að minnsta kosti skil-
að meiri dollaratekjum. Síst að furða þótt
þetta kvikmyndafélag — Hammer Film
heitir það eftir á að hyggja — hafi haldið
áfram að framleiða hrollvekjur. Sú nýj-
asta gerist í Himalaya og er um „snjó-
manninn,“ sem þar á að sjást öðru hvoru,
og í undirbúningi er enn ein mynd um
Frankenstein og ennþá ein útgáfa af hroll-
vekjunni sígildu: Dr. Jekyll og Mr. Hyde.
Sú var tíðin, að kvikmyndaframíeið-
endur létu sér nægja að gera karlmenn að
skrímslum. En nú leika kven-skrímsli af
ýmsu tagi líka lausum hala. Og það eru
ekki einungis Bretar og Bandaríkjamenn
sem fást við þessa iðju. Franskt kvik-
myndafélag á sína kven-ófreskju og Þjóð-
verjar eru að koma sér upp einni, sem
virðist ætla að verða vinsæl. Það er blóð-
þyrstur kvenmaður með klær og kattar-
hala!
Þjóðverjar teljast raunar meðal braut-
ryðjenda hrollvekjumyndanna. Þeir fram-
leiddu f jölda frægra ófreskjumynda upp úr
fyrri heimsstyrjöld. Þeir eiga heiðurinn
af því að hafa framleitt frægustu hroll-
vekju þessa tímabils: Ríkisstjórn dr. Cali-
gari. I myndinni er leitast við að lýsa því,
hvernig vitfirrtur maður sjái heiminn.
Hún er sýnd enn þann dag í dag og telst
til sígildra kvikmynda.
Þjóðverjar hafa líka alla tíð þótt einkar
lagnir að búa til myndir um hjátrú og
þjóðtrú. Ýms af skrímslum þeirra eiga
rætur sínar í þjóðsögum. Frá Þýzkalandi
hafa komið ýmsar af mestu „raunsæis-
myndum“ heims, þ. a. a. s. kvikmyndum,
sem byggðar hafa verið á bláköldum stað-
reyndum og ekkert dregið undan þótt ljótt
væri. Hvergi hafa sést hroðalegri pynding-
ar en í „sögulegum“ þýzkum myndum.
Ýmsar Austurlandamyndir má líka kalla
ósviknar hrollvekjur á vestrænan mæli-
kvarða, þótt framleiðendurnir hafi vafa-
laust haft annað í huga. Kínverskar mynd-
ir ýmsar frá seinni árum teljast til þessa
flokks. Hér er átt við áróðurs- og stríðs-
myndir af ýmsu tagi. Þær hafa sumar
hverjar jafnast á við svæsnustu Franken-
stei nmyndirnar.
Frakkar hafa orð á sér sem miklir raun-
sæismenn og kemur raunsæisstefnan oft
skírt frarn í myndum þeirra. Oft má þó
segja um þá eins og Kínverja, að þeir
framleiði hrollvekjur óviljandi fremur en
viljandi. En fyrir bragðið kannski eru
sumar af ,,ljótustu“ myndum þeirra með
því óhugnanlegasta sem framleitt er í
kvikmyndaverum heims.
Kvikmyndamenn tala enn um eina af
þessum myndum, sem gerð var í byrjun
síðari heimsstyrjaldar. Hún f jallaði um líf
afbrotastúlku á síðari hluta 18. aldar og
var byggð á sannsögulegum atburðum.
Þarna keyrði raunsæisstefnan úr hófi
fram, enda var myndin bönnuð með öllu í
fjölda borga utan Frakklands.
Æfi söguhetjunnar var rakin frá vöggu
til gráfcr. Uppeldi hennar í vænd’shúsi
var lýst af stakri samviskusemi. Þá tók
við afbrotaferillinn, sem lauk með hand-
töku stúlkunnar fyrir þátttöku 1 ránstil-
raún við sjálfa frönsku hirðina. Eins og
oft vrv gert í þá daga. var pyndingum
beitt við yfirheyrsiur sakborninganna, og
vcr mikil alúð lögð v'ð þau atriði í mynd-
Framhald á bls. 14
Oíreskja sem segir sex.
VIKAN
11