Vikan - 28.05.1959, Blaðsíða 20

„Hvernig kom Manion undirforingi yður fyrir
sjónir, þegar hann sagði það, sem þér segið hann
hafa sagt?“ spurði ég.
„Hann var náfölur, stóð teinréttur og hermann-
legur. Hann — hann virtist eiga erfitt með að
tala; það var eins og hann biti á jaxlinn. Hann
— hann hegðaði sér eins og maður í draumi."
lÉg þagði stutta stund. „Og frú Manion ?“
sagði ég. „Sáuð þér hana?“
„Já. Ég gekk að íbúðarvagninum ásamt undir-
foringjanum og hún kom grátandi að dyrunum og
sagði: „Sjáið hvað Barney gerði við mig!“
Ég hálfvegis beygði mig undan þrumandi mót-
mælunum, en nei, Dancer var of kænn til þess
að misnota sér mótmæli sin -— þetta komst óá-
xeitt í gegn.
„Og hvernig var hún útlits?“ sagði ég.
„Hún — hún var hræðileg á að líta.“ Vitnið
MORÐ
lokaði augunum, eins og til þess að gleyma þess-
irni hræðilega drauma.
Allir í réttarsalnum og sýslunni vissu auðvitað,
að Laura Manion hafði lialdið því fram, að Barn-
ey hefði nauðgað henni. En þetta var fyrsti vott-
urinn um raunverulega sönnun. „Segið mér Lem-
on,“ sagði ég, „klukkan hvað fóruð þér að hátta
þetta kvöld?“
„Um það bil stundarfjórðung yfir tíu.“
„Og var ró yðar raskað þar til Manion undir-
foringi vakti yður um eittleytið?"
„Nei, þótt ég vakni við minnsta hávaða.
„Vein frá konum?“
„Veinin komu frá hliðin —“
„Mótmæli! Mótmæli!" hrópaði Claude Dancer
rétt fyrir aftan mig.
Dömaranum virtist gremjast þetta. „Látið vitn-
ið ljúka setningu sinni, áður en þér mótmælið,"
sagði hann hvasst. Hann sneri sér að vitninu.
„Ljúkið setningunni," sagði hann.
„Það voru veinin frá frú Manion, sem ferða-
mennirnir frá Ohio heyrðu þetta kvöld.“
Mótmæli. Orðrómur. Ófullnægjandi sönnun —-
þetta var innihald mótmælanna, sem Claude
Dancer lét dynja yfir réttinum.
„Herra dómari,“ sagði ég, því að mig var farið
að renna grun í dálítið. „Eg tek aftur spurning-
una. Þér megið yfirheyra vitnið, Dancer."
, „Ég hef ekki frekari spurningar,“ sagði hann
reiðilega.
„Þakka yður fyrir, Lemon,“ sagði ég.
„Þetta virðist vera hentugur staður til þess að
fresta fundi til morgundagsins," sagði dómarinn.
: Claude Dancer (án þess að þykjast lengur
vera „aðstoðarmaður" Mitch) kallaði Julian
Durgo lögregluforingja fyrir næsta morgun sem
sitt fyrsta vitni. Durgo var lögregluforinginn,
sém handtekið hafði Manion.
„Hvað var það, sem sakbörningurinn sagði?“
spurði Dancer.
„Hann sagði okkur, að kona hans hefði átt í
einhverjum brösum við Barney Quill og að hann
hefði farið og skotið hann. Hann spurði okkur
einnig, hvort maðurinn væri dauður, og sögðum
við að svo væri."
„Hvernig kom sakborningurinn fyrir?"
„Hann var í uppnámi og virtist mjög reiður."
„Nokkuð fleira?" sagði Claude Dancer og gekk
hægt um gólf.
„Hann sagðist alls ekki sjá eftir því, sem hanrt
hefði gert og einnig, að hann myndi gera það
aftur."
Allt þetta var vörninni mjög í óhag og ég sat
grafífcyrr. Hamingjan góða, hafði undirforing-
inn einnig gefið skriflega játningu, sem ég vissi
ekkert um? Var vörnin að fara i mola?
Claude Dancer leit til mín brosandi. Hann kink-
aði kolli og sagði glaðhlakkalega: „Gerið svo vel.“
Ég leit snöggt á fölt andlit Parnells og síðan
upp í loftið. Þetta var mikið vandaverk, sem ég
■itti fyrir höndum.
Hérna var vitni, sem ég hafði dáðst að og virt,
svo og einnig lögreglulið hans. Dancer hafði lagt
sig vandlega fram við að beina spurningum sín-
um að þeirri hlið málsins, sem okkur var í óhag,
en ég vonaði i lengstu lög, að eitthvað kæmi fram,
sem yrði okkur til hjálpar.
Hvernig gat ég dregið þetta fram i dagsljósið
án þess að gera þessum ágæta lögregluforingja og
liði hans skaða? Jæja, ég varð að gera það samt.
„Durgo", sagði ég, „mér skilst, að þér stað-
hæfðuð áðan, að ákærði hefði sagt yður, að
kona hans hefði átt í einhverjum brösum við
hinn látna. Er það ekki rétt?“
Lágt: „Það er rétt.“
„Vilduð þér gjöra svo vel að segja réttinum
og kviðdómnum, hvernig ákærði lýsti árekstrum
þeim, er orðið höfðu á milli konu hans og hins
látna."
„Sjálfsagt. Hann sagði —“
„Ég mótmæli! Ég mótmæli, herra dómari,"
þrumaði Dancer. „Þetta er bersýnilega málinu
óviðkomandi —“
„Herra dómari," greip ég fram í, „þessi mað-
ur er aðalvitnið fyrir fólkið. Framburður hans
VEFUR
hér í dag getur haft alvarlegar afleiðingar fyrir
ákærða, ef hann er ekki frekar rannsakaður.
Ég krefst og vér höfum rétt til að vita allt
sem hann veit, allt, sem ákærði og kona hans
sögðu honum, þar sem önnur hliðin á því máli
er nú kviðdómnum í fersku minni.
„Þetta vitni hefir þegar staðfest, að ákærði
sagði eitthvað. Ég krefst þess eindregið, að oss
gefist kostur á, að skyggnast inn i þetta „eitt-
hvað“ hér á þessari stund.“
Ég sneri mér snöggt við og settist. Örlög þessa
máls héngu nú á bláþræði.
Dómarinn hafði hlustáð með athygli og hann
hallaði sér aftur á bak í stólnum og horfði upp
í loftið. Hann spennti greipar og kipraði saman
varirnar, augsýnilega i þungum þönkum. Síðan
hallaði hann sér áfram og leit á klukkuna, eins
og til þess að taka eftir hvenær hann tæki á-
kvörðun sína.
„Látið vitnið segja frá.“
„Sakborningurinn sagði okkur, að hinn látni
hefði nauðgað konu hans,“ sagði Julian Durgo
lágt.
Mér létti og þótti gott, að hafa verið sitjandi.
„Loksins," hugsaði ég, „loksins . . .“
Ég reis á fætur. „Og sáuð þér frúna?“
„Já.“
„í hvernig ástandi var hún?“
„Hún var hálfgrátandi og mjög æst og illa
meidd á andliti og handleggjum.“
„Sagði hún yður frá öllu saman?“
„Já, það gerði hún.“
„Og-hvað sagði hún?“
„Ég mótmæli, herra dómari — þetta —“
„Mótmæli ekki tekin til greina. Haldið áfram."
„Hún sagði, að Barney Quill hefði nauðgað sér
og barið sig.“
„Nú, lögregluforingi," sagði ég, „ég býst við,
að þér hafið framkvæmt sjálfstæða rannsókn í
málinu þá og síðar athugað nauðgunaratriðið,
gerðuð þér það ekki?“
„Jú, það gerði ég. Mjög víðtæka rannsókn."
„Og virðist rannsóknin sanna eða afsanna frá-
sögn frú Manion af nauðguninni ?“
„Sanna hana.“
„Og hvað er það einkum, sem styður þá skoðun
yðar ?“
„Já —." Hann þagnaðí. „Aðalatriðið voru ópin."
„Óp, lögregluforingi Hvaða óp?“ Ég var
steinhissa, þótt ég bæri það ef til viU ekki utan
á mér.
„Frú Manion hafði sagt okkur, að hún hefði
æpt nokkum sinnum við hliðið. Við reyndum
náttúrlega að ganga úr skugga um það — ekki
aðeins til þess að rannsaka hvort hún hefði æpt,
heldur einnig livort ekki gæti verið, að ópin
hefðu komið frá vögnum ferðamannanna."
„Þér eigið við, lögregluforingi, hvort það hefði
ekki getað verið eiginmaður hennar, sem barði
hana fyrir að vera að þvælast úti í trjágöngun-
um?“
Hann brosti dauft. „Já, einmitt."
„Og að hvaða niðurstöðu komust þér?“
„Að ópin hefðu komið frá hliðinu eins og hún
sagði. Við hittum fjóra ferðamenn, sem átt höfðu
vagna sína næst aðalhliðinu. Þeir sögðu allir, að
þeir hefðu vaknað um miðnætti við nokkur óp,
sem virtust koma frá hliðinu. Einn þeirra heyrði
einnig stunur og dauft hljóð eins og eitthvað
félli til jarðar."
„Var nokkuð fleira, sem sannaði söguna um
nauðgunina, að yðar áliti ?“ spurði ég vitnið. (Ég
var að reyna að leiða hann að sannleiksprófinu).
„Já."
„Hvað ?"
Vitnið vissi, að slik próf vou ekki tekin gild í
rétti og hann leit óviss á dómarann. „Jæja,“
sagði hann, „við spurðum hann aftur í aðalstöðv-
unurn."
„Hverjir eru við?“
„Webley lögregluforingi, ég og — „Vitnið
hikaði.
„Og hverjir fleiri?"
„Peterhaus undirforingi."
„Hvað starfar hann? Ég minnist þess ekki að
hafa heyrt nafn hans nefnt áður í sambandi við
þetta mál.“
„Hann er sérfræðingur okkar í lygamælum."
„Og hvað er lygamælir."
„Almennt þekktur undir nafninu sannleiks-
prófari."
„Þér eigið við, lögregluforingi, að frú Manion
hafi verið látinn ganga undir sannleikspróf ?“
„Ég mótmæli. Niðurstöður lygamælis eru aldr-
ei teknar gildar í réttarsölum eins og mála-
flutningsmaðurinn veit ofurvel."
„Herra dómari," sagði ég, „enginn er hér að
tala um niðurstöður sannleiksprófs, heldur hvort
slíkt hafi verið notað."
Dómarinn beit hugsandi saman vörunum. „Lát-
ið vitnið svara," sagði hann.
„Hún var látin ganga undir slíkt próf.“
„Og var prófið gert áður en þér höfðuð gert
það upp við sjálfan yður, hvort hún ’væri að
segja sannleikann, eða á eftir?"
„Á eftir/'
„Að hvers ósk?" spurði ég.
„Frú Manion."
Hafði prófið nokkur áhrif á niðurstöður yðar í
málinu?"
„Herra dómari, herra dómari!" hrópaði Dancer
fyrir aftan mig, þó næstum við hlið mér og rak
upp hljóð eins og japanskur herhöfðingi, sem
fallið hefði á sverð sitt. „Þetta eru aðeins undan-
brögð til þess að sniðganga lögin í þessu efni.
Ég — ég —“
„Ég geri mér grein fyrir að vér erum að fara
út á hálan ís,“ sagði dómarinn, „en samvizku
minnar vegna get ég ekki dæmt, að spurningin
sé mótmælanleg. Málflutningsmaðurinn er ekki
að spyrja um niðurstöður sannleikprófs, en um
skoðun vitnisins, sem grundvölluð er á vissri
20
VIKAN