Vikan - 20.04.1961, Page 29

<
>
® °
'LU
CL
LU
CO
^ :
o
<
:
Bæheimskur kristall er stolt heimila um víða
veröld. Allar konur kunna að meta fegurð Bæ-
heimska kristalsins, sem fæst í öllum sérverzl-
unum í miklu úrvali mynztra og skreytinga.
Kristallinn frá Tékkóslóvakíu kemur með vorsólina á
heimili yðar.
Ekta Bæheims kristall frá Tékkóslóvakíu.
ÞOKKALEG FRAMTÍÐ ÞAÐ.
Framhald af bls. 9.
glæsilegar atvinnuhorfur fyrir ungan mann, sem
vildi leggja höggmyndalistina fyrir sig. Það
er mikill munur fyrir málarann, sem getur
selt verk sin fyrir verð, sem er viðráðanlegt
fyrir hvern, sem er. Hann hefur sæmilega mögu-
leika til þess að geta lifað af list sinni. Högg-
myndir eru aftur á móti ekki seldar einstakling-
um. Það eru einkum bæjarfélög og ríki, sem eru
kaupendur að þeim. Arkítektar og verkfræðing-
ar, sem spreyta sig á þvi að byggja borgir, eiga
að hafa samvinnu við myndhöggvara. Þegar
reist eru nýtízkuhús, er eðlilegt, að þau og
umhverfi þeirra sé slcreytt með nýtizku-lista-
verkum. Þarna er mikið verkefni fyrir mynd-
höggvara, en þvl miður hefur þessu ekki verið
sýndur sá skilningur hér, sem skyldi.
— Gæti ekki verið, að fjájjhagsvandræðiln
kæmu þar líka við sögu? Það eru allir svo blank-
ir.
—■ í og með, en það er mikið skilningsleysi
ríkjandi, og ég skal segja þér dæmi um það.
Flestir vilja fylgjast með timanum að öllu leyti,
búa í nýjum húsum með nýtízku-húsgögnum,
ganga í fötum með nýju sniði og aka i nýju
módeli af bíl. Meira að segja gamlar konur vilja
fylgjast með, og í búðum biðja þær ekki um
kjóla, sem voru i tizku fyrir fjörutiu árum. En
fólk kemur til mín og segir: „Heyrðu, áttu ekki
eitthvað, sem þú gerðir fyrir fjörutíu árum.“ —
Ég nefndi þetta einu sinni við prest, og hann
sagði: „Vertu rólegur, Ásmundur, — andinn er
alltaf á undan efninu.“------Nefið?
Nei, við kunnum ekki að taka i nefið, og það
er skaði, eins og neftóbaksbrúkun er þjóðlegur
og hollur siður. — Segðu mér, hefur riki og
bær lítið keypt af þér?
— Bærinn hefur keypt nokkrar myndir, en
ríkið mjög lítið. Ég get sagt þér til dæmis,
livernig þeir nota höggmyndalistina úti, að
ég kom eitt sinn í súkkulaðiverksmiðju í Svi-
þjóð; gríðarstór verksmiðja og margir, sem
unnu þar, ÞaC sýnist i fljótu bragði að lista-
verk hafi litil áhrif á bragð súkkulaðisins eða
afköst fólksins, en forráðamenn verksmiðjunn-
ar höfðu komið þar víða fyrir stórum höggmynd-
um, sem voru augnayndi. Svona er það. Úti á
víðavangi, í opinberum byggingurp og jafnvel
á vinnustöðvum eru verðugir staðir fyrir góðar
höggmyndir.
— Við voru búnir að slá því föstu, að rýrir
afkomumöguleikar væru orsök þe$s, að ungir
menn legðu ekki fyrir sig myndhöggvaralist.
En nú grípa margir i það að læra teikningu, mál-
aralist, söng og leiklist, bara fyrir sjálfa sig.
Af hverju koma miklu færri til að nema módel-
eringu i þeim tilgangi?
— Þannig hefur það alltaf verið — nema
kannski á gotneska tímabilinu. En nú held ég,
að það hljóti að breytast, og ástæðan til þess er
sú, að aldrei hefur verið jafnmikil þörf fyrir
skúlptúr og nú.
— Áf hverju hefur sú þörf vaxið?
Vegna þess, að það er alltaf verið að móta.
Arkítektar og verkfræðingar eru sifellt að móta
járn og önnur efni úr jörðinni, og þó það sé
kannski rétt hjá prestinum, að andinn sé eitt-
hvað á undan efninu, þá má það ekki dragast
úr hófi, að myndhöggvararnir vinni með þeim,
sem byggja og móta. Jæja, nú kjafta ég af mér
allt vit, — þú mátt ekki fara að láta mig
„skandalísera“ i blaðinu. Ég á við--------
— Nei, nei, engin hætta. Hefurðu lengi stund-
að kennslu?
Ég hef stundað kennslu i fimmtán ár, og mér
finnst ég geta sagt það með góðri samvizku, að
ungt fólk nær betri tökum á módeleringu nú en
áður. Líklega er það vegna þess, að það er van-
ara teikningu, sem verður að teljast undirstöðu-
atriði.
— Á hvað leggur þú einkum áherzlu við
kennslu i módeleringu?
— Byrjandinn verður að valda módelinu, og
þess vegna læt ég hann gera eftirlikingu eða allt
að því. Að minum dómi geta allir gert sæmi-
lega módelstúdíu, en öðru máji gegnir úm
áframhaldið. Þá kemur það til greina, hvernig
við viljum túlka lífið.
— En ef einhver vill byrjja á abstrakt formiV
Ég vil ekki útiloka neitt, en það er ekki undir-
staðan. Til þess að maður geti túlkað lífið,
þarf að draga hann að þvi.
— Nú mundi margur vilja halda því fram, að
auðveldara væri að gera abstrakt verk en ná-
kvæma módelstúdíu.
— Auðvitað mundu margir halda því fram, en
það er tóm vitleysa. Það er augljóst mál, að það
er erfiðara að skapa úr eigin hugskoti en gera
eftirlíkingu af fyrirmynd. Það jjarf engu síður
nákvæmni við abstrakta myndbyggingu. Þar
verður allt að vera „korrekt“.
— Mér hefur fundizt sem menn eigi svo hægt
með að réttlæta abstrakt verk. Ef einhver finnur
að, þá er sagt: Þetta á að vera svona. Listamað-
urinn telur sjálfur réttara að hafa það svona en
ekki á hinn veginn.
— Sú réttlæting er alveg út i bláinn, og eng-
inn, sem eitthvert skynbragð ber á list, tekur
liana sem góða og gilda vöru.
— Betur, að satt væri. En nóg um það. Mig
langar til þess að spyrja þig að lokum: Finnst
þér ekki, að ungt fólk liafi betri skilning á nú-
tímalist en eldri kynslóðin, enda þótt hún fylg-
ist með á öðrum sviðum og kaupi ekki föt, sem
voru í tízku fyrir fjörutiu árum?
Áður en Ásmundur svaraði þessu, sneri hann
sér að einum nemandanum og sagði: Heyrðu,
mér likar þetta ekki alveg. Það er bólga í þessu
hjá þér. Athugaðu formin betur. Þau eru þarná.
Sjáðu bara hendurnar á sjálfum jiér. Þær virð-
ast vera rúnaðar, en samt eru jjetta meira og
minna afmörkuð form, ef betur er að gáð. Varstu
að segja eitthvað?
Ég endurtók spurninguna, og hann svaraði. ■
— Ég gerði mynd fyrir samkomuliúsið Lídó,
sem hangir yfir stiganum, og ég var þar einu
sinni með ljósmyndara að taka myndir af henni.
Þar var á sama tíma þvottakona við vinnu sina,
og það, sem hún sagði, var mjög einkennandi,
en mér þótti það bara skemmtilegt. Hún kom
til okkar, leit á myndina og spurði mig, hvað
þetta ætti að vera. Ég sagði sem var, að ég kall-
aði myndina Inn í framtiðina.
„Ojæja,“ sagði hún, — „Þokkaleg framtið
það.“ GíslL
vikam 29