Vikan - 21.09.1961, Page 4

Margar þjóðir heims standa nálega ráðþrota gagnvart þvi vandamáli, sem offjölgun mannfölks-
ins er. Vandamál okkar er miklu fremur gagnstætt, — fámenn þjóð í víðáttumiklu landi. Þjóðinni
fjölgar um 2% á ári, en þess er þó langt að bíða, að landið megi teljast fullbyggt að þvi leyti, sem
það er byggilegt.
Sökum fólksfœðar getum við ekki lagt vegi, ræktað landið, nýtt jarðhitann, fossaflið eða fiski-
miðin. Það er ekíci einu sinni hægt að gefa út góð blöð á Islandi, því að kaupendur eru svo fáir,
og sömu sögu geta fjölmargar tegundir vðnaJðar sagt.
Sú spurning hefur oft verið rædd, hvort rétt væri að stuðla að innflutningi útlendinga til þess
að flýta fyrir þeirri þróun, sem annars tæki marga áratugi. Sú ráðstöfun mundi vissúlega hafa
einhver áhrif á þjóðerni og menningu, og nú hefur Vikan snúið sér til nokkurra greinargóðra
manna með þessa spurningu, og fara svör þeirra hér á eftir:
Frú Auður Auðuns, forseti bæjar-
stjórnar Reykjavíkur:
Ég tel, að m.a. vegna mannfæðar
íslenzku þjóðarinnar eigum við að
fara varlega í þessum efnum. Þótt
okkur sé að því ávinningur á margan
hátt, að hér setjist að dugandi út-
lendingar, þá mega ekki verða að því
meiri brögð en svo, að þeir samlag-
ist með eðlilegu móti þjóðinni, sem
fyrir er.
Síðari hluti spurningarinnar, geri
ég ráð fyrir, að sé við það miðaður,
að bólfesta og ríkisfang fari saman,
og má þá benda á það, að þjóðerni
útlendingsins skiptir ekki máli að
íslenzkum lögum, þegar um er að
ræða veitingu ríkisborgararéttar. Má
að því leyti segja, að allir þjóðflokk-
ar hafi þegar jafna aðstöðu.
Nei, ég tel ekki æskilegt, aö stuðlaS sé
a6 innflutningi erlendra manna til
landsins með það fyrir augum, að þeir
verði íslenzkir ríkisborgarar. — 1 því
efni legg ég alla þjóðflokka að jöfnu.
I stjórnarskránni segir, að enginn
útlendingur geti fengið ríkisborgararétt
nema með lögum. Þetta tel ég eðlilegt,
því að veiting þegnréttar er þjóðskipu-
lagsatriði. Og með því að binda þetta í
stjórnarskránni er ætlunin vissulega sú,
að ekki séu opnar allar dyr fyrir fólki
af erlendu bergi brotnu til íslensks
þegnréttar.
Þegar Alþingi afgreiðir lög um veit-
ingu rikisborgararéttar, er það jafnan
rikisstjórnin, sem leggur slíkt frumvarp
fram. Þá hafa þær venjur skapazt, að
10 ára búseta í landinu og full skiíriki
fyrir því, að umsækjandinn hafi verið
góður þegn ættlands síns, séu sett að
skilyrði fyrir því, að ríkisborgararéttur
sé veittur með lögum. Þó hafa Norður-
landabúum stundum verið veitt ríkis
borgararéttindi eftir aðeins 5 ára búsetu.
Enn fremur krefst þingnefnd jafnan
fullnægjandi sannana fyrir þvi, að um-
sækjandinn hafi í hvívetna getið sér gott
Hannibal Valdimarsson, or® ^ér ^ ^an<li.
forseti Alþýðusambands íslands. þessum hömlum gegn þvi, aö er-
lendir menn öölist islenzkan ríkisborg-
ararétt, tel ég ekki rétt aö slaka.
Ég minnist þess, að eitt sinn var erlendum vísindamanni, sem rökstutt var,
að fengur væri að sem islenzkum þegni, veittur ríkisborgararéttur af mikilli
skyndingu á Alþingi og að lítt rannsökuðu máli, og gaf sú ráðabreytni illa
raun. — Hinn nýfengni, íslenzki rikisborgararéttur var aðeins notaður sem
„stökkbretti“ til annars lands.
Að vísu er ég þeirrar skoðunar, að Island væri að byggilegra, ef hér byggi
margfalt fleira fólk en hér er nú. En þó tel ég æskilegast, að þar haldist í
hendur eölileg fjölgun íslenzks þjóðfélags og eölileg þróun íslenzkra atvinnu-
vega. — Það held ég affarasælast.
Ef opnaðar yrðu allar dyr fyrir útlendingum og að því stuðlað, að erlendir
menn fengju hér rikisborgararétt, er fullhætt við, að hingað slæddist mörg
ókindin, sem lítil kynbót væri að islenzkum stofni.
Að lokum tel ég, að flaumur erlendra manna inn í landið sé oss Islendingum
sýnu hættulegri en öðrum þjóðum af tveimur ástæðum: fámenni þjóöarinnar —
og litt numdum náttúruauöœfum landsins, sem ékki beri aö kasta fyrir hund
og hrafn, heldur œtla landsins börnum aö hagnýta á ókomnum tímum. -jf
4 VIKAN
Það er nú tæpur áratugur <j
síðan, að ég vék að flótta-
mannavandamálinu i útvarps-
erindi, og fórust mér þá m.a.
orð á þessa leið:
„Úti í heimi er fjöldi flótta-
fólks, sem gefa mundi aleigu
sina fyrir öruggan samastað.
Fólk þetta lifir algeru gervi-
lífi í braggahverfum á megin-
landi EVrópu. Alþjóðaflótta-
mannastofnunin reynir eftir
föngum að útvega Því fram-
tiðardvalarstað. . . .
Islenzka Þjóðin er fámenn. —
Hún þyrfti að vera a.m.k. ein
milljón til Þess að geta nytjað —
landið sitt sem bezt og borið
harmkvælalaust allar þær
byrðar, sem á henni hvíla sem
fulivalda menningarþjóð.“
I öðru útvarpserindi, fluttu
s.l. vetur, var vikið að fjölgun
mannkynsins og bent á þann
möguleika, að einhvers konar
alheimsstjórn mundi skylda
þær þjóðir, sem hafa nægjan-
legt landrými, til þess að veita
viðtöku fólki frá þeim þjóðum,
sem búa við mikil og ört vax-
andi ÞrengsU, þvi að eftir 25
ár verði með sama framhaldi
mannfjöldi á jörðinni tvöfaldur
á við það, sem hann er nú. En
einmitt I því efni væri æski-
legra að hafa átt frumkvæðið
og leyfa tilteknum fjölda
manna að setjast hér að ár-
lega, t.d. 25—50 manns á árL
Gæti verið gott að geta vitnað
til þess síðar, hvað við hefðum
gert í Þessu efni að fyrra
bragði, ef tU þess kæmi, að
við yrðum skikkaðir tU að
taka við fólki.
Árið 1956 átti ég ásamt
nokkrum öðrum mönnum i
Rauða krossi Islands, frum-
kvæði að því, að hingað komu
52 ungverskir flóttamenn, og
nokkrum árum siðar nokkurn
þátt í hingaðkomu 35 júgó-
slavneskra flóttamanna
Segja má, að þessar tilraunir
hafi báðar tekizt vonum bet-
ur, ekki sízt þegar miðað er
við, hve litlum undirbúningi
var unnt að koma við Voru
margir landar mínir vondaufir
um, að nokkur þessara manna
mundu ílendast hér. Af Ur.g-
verjunum hafa eUefu horfið af
landi brott, en aðeins ein júgó-
slavnesk hjón með 3 bðrn.
Stundum hefur maður heyrt
Rauða krossinum hallmælt
fyrir að hafa ekki haft skóla
fyrir þetta fólk og kennt Því
málið. Öllu fólkinu stóð til boða
kennsla á kvöldin, en engir
vildu notfæra sér það nema i
örfá skipti og óhugsandi af
fjárhagsástæðum að halda
þessu fólki uppi hér á skóla,
heldur var lögð áherzla á að
koma fólkinu til starfa innan
um Islendinga, þar sem það
lærði málið auðveldlega.
Við hingaðkomu ungverska
flóttafólksins reyndi ég eftir
föngum að velja það fólk úr,
sem hugsazt gat, að sætti sig
við hinar nýju aðstæður, og
hafnaði t.d. hóp námuverka-
manna. I Þjóðviljanum var mér
líkt við hvitan þrælasala fyrir
þessi sjónarmið, en reynslan
hefur sýnt, að hér var rétt að
farið, og með það I huga tel ég
rétt að veita einungis slíku
fólki viðtöku, og þá sé eigi
síður haft í huga, að fólkið sé
af sama bergi brotið og við
eða sem skyldast okkur, þannig
að það geti jafnóðum horfið
inn í þjóðariikamann. ^